Trong hơn 1 tiếng có mặt tại Đại học Georgetown ở thủ đô Washington của Mỹ tối 19-9 giờ địa phương (sáng 20-9 giờ Việt Nam), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trả lời ba câu hỏi lớn về tình hình thế giới, các chính sách của Việt Nam và quan hệ Việt - Mỹ thời gian tới.

Việt Nam chủ động thích nghi với tình hình thế giới 

Với câu hỏi lớn thứ nhất, Thủ tướng nhận định thế giới hiện nay có nhiều yếu tố thuận lợi như hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế chủ đạo. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 cùng xu thế chuyển đổi số, chuyển đổi xanh… đã mở ra nhiều cơ hội mới.

Tuy nhiên vẫn có nhiều thách thức mà các nước phải đối mặt. "Có thể nói thế giới tổng thể là hòa bình - cục bộ có chiến tranh; tổng thể là hòa hoãn - cục bộ có xung đột; tổng thể là ổn định - cục bộ có căng thẳng".

Ranh giới giữa chiến tranh và hòa bình, giữa phát triển và tụt hậu, giữa độc lập và phụ thuộc trở nên mong manh cùng các vấn đề an ninh phi truyền thống khác đặt ra nhiều thách thức.

Trước các vấn đề đó, Thủ tướng cho biết thường có hai sự lựa chọn là bị động chống đỡ hoặc chủ động thích nghi.

"Việt Nam lựa chọn hướng đi thứ hai và đang thực hiện lựa chọn này theo cách của riêng mình", ông nói.

Thủ tướng cũng dẫn ra kinh nghiệm của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu. Đó là cuộc khủng hoảng lương thực và cách ứng xử của Việt Nam.

Ông cho biết là một nước xuất khẩu gạo lớn của thế giới, khi xảy ra khủng hoảng lương thực khiến giá gạo tăng lên như vừa qua, Việt Nam có thể án binh bất động chờ giá gạo cao hơn nữa để kiếm thêm lợi nhuận.

"Nhưng chúng tôi đã không làm thế. Chúng tôi là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Do đó chúng tôi xác định phải góp phần giảm giá gạo bằng giải pháp phù hợp với Việt Nam", ông nói.

"Động cơ vĩnh cửu" để thúc đẩy quan hệ Việt - Mỹ

Đi từ bức tranh chung đến tình hình Việt Nam, Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam chủ trương đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Việt Nam luôn lấy người dân làm trung tâm, xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa...

Ông cũng nêu rõ chính sách quốc phòng "Bốn không" của Việt Nam.

Với các chính sách lớn đó, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu. Từ một nước nghèo, lạc hậu sau chiến tranh, Việt Nam đã vươn lên trở thành nước trong tốp 40 nền kinh tế lớn của thế giới.

Việt Nam cũng đã có quan hệ ngoại giao với 192 quốc gia, thiết lập quan hệ từ Đối tác toàn diện trở lên với hơn 30 nước và ký 16 thỏa thuận thương mại tự do với các nước hay nhóm nước.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam và Mỹ đã nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác chiến lược toàn diện. Vậy phải làm gì để hiện thực hóa quan hệ ấy?

Câu trả lời của Thủ tướng Phạm Minh Chính là phải ưu tiên dành nguồn lực để hiện thực hóa các cam kết trong Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ hai nước.

Ngoài củng cố niềm tin giữa hai nước, người đứng đầu Chính phủ cho rằng cần tiếp tục coi hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư là động lực chủ yếu và là "động cơ vĩnh cửu" thúc đẩy quan hệ song phương.

Kết thúc bài phát biểu, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn câu nói của Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln. Đó là: "Luôn nhớ rằng quyết tâm thành công của chính bạn quan trọng hơn bất cứ điều gì khác".

Quan hệ với Việt Nam được lưỡng đảng tại Mỹ ủng hộ

Ngày 19-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc gặp với lãnh đạo Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ tại trụ sở Quốc hội ở thủ đô Washington, nhân dịp đến dự tuần lễ cấp cao khóa 78 Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc và có các hoạt động song phương khác.