Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh điều này tại lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các FTA (FTA Index) năm 2024 do Bộ Công Thương tổ chức ngày 8-4.

Nền tảng xây dựng nền kinh tế tự chủ, độc lập

Theo Thủ tướng, việc đưa ra bộ chỉ số đánh giá có vai trò rất quan trọng, bởi trong bất cứ công việc nào cũng cần đánh giá với các tiêu chuẩn tiêu chí. Đặc biệt là việc ký kết và thực thi các FTA, việc đánh giá hiệu quả thực hiện sẽ thể hiện tính chuyên nghiệp của Việt Nam trong quá trình hội nhập, góp phần thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu và hướng tới xuất khẩu bền vững.

Cũng bởi, Việt Nam xác định đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Ta xác định xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tích cực chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng thực chất và hiệu quả.

Điều này càng có ý nghĩa quan trọng hơn trong bối cảnh thời gian qua có nhiều thách thức. Đó là dịch COVID-19, xung đột chiến tranh Nga - Ukraine gây đứt gãy chuỗi cung ứng, ảnh hưởng thị trường xuất khẩu; cơn bão Yagi làm thiệt hại sản xuất kinh doanh và gần đây là việc áp thuế đối ứng của Mỹ.

“Chúng ta không có gì hoảng hốt lo sợ. So với cách đây 80 năm ta phải đương đầu ba giặc ngoại xâm, giặc dốt, giặc đói, thì khó khăn hiện nay chưa là gì cả. Từ nền kinh tế viện trợ sang nền kinh tế thị trường, tổng GDP chỉ 4 tỉ USD nhưng năm ngoái là trên 470 tỉ USD.

Điều này để thấy ta không lo ngại gì, dù tình hình thế giới có thế nào thì dòng chảy chính vẫn là hòa bình, hợp tác và phát triển, hội nhập, đòi hỏi liên kết, đoàn kết, đề cao chủ nghĩa đa phương giải quyết các vấn đề toàn cầu, toàn dân và toàn diện” - Thủ tướng nêu vấn đề.

Người đứng đầu Chính phủ cho rằng hội nhập không phải chỉ có "thảm đỏ, hoa hồng" mà còn có nhiều chông gai, khó khăn. 

Thực tế đòi hỏi cần hội nhập sâu rộng, thực chất hiệu quả, đảm bảo độc lập tự chủ, không ỷ lại hay phụ thuộc bất cứ đối tác nào, đứng lên bằng bàn tay khối óc, từ truyền thống văn hóa ngàn năm văn hiến và sức mạnh nội sinh.

Vì thế, ông cho rằng mặc dù hội nhập giúp tạo động lực tăng trưởng là xuất khẩu, nhưng đây không phải là động lực duy nhất mà cần mở rộng nhiều động lực khác. Cùng đó, dù ký FTA với 60 thị trường nhưng không phụ thuộc, mà liên tục mở rộng các thị trường tiềm năng khác.

Khai thác hiệu quả các FTA để hội nhập hiệu quả, bền vững

Vấn đề đặt ra, theo Thủ tướng, là làm sao để khai thác hiệu quả các FTA. Không chỉ đơn thuần là giúp mở rộng thị trường, mà việc tham gia các hiệp định thương mại tự do còn giúp tạo áp lực, động lực để Việt Nam có thể thích ứng với hoàn cảnh khác nhau. 

Có như vậy, chúng ta mới hội nhập thành công, nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam, trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

Ông nhấn mạnh nghị quyết 59 về định vị hội nhập quốc tế là động lực quan trọng, là nhiệm vụ thường xuyên và trọng yếu. Do đó, hội nhập trong bối cảnh mới đặt ra yêu cầu cần có tư tưởng mới, từ tiếp nhận sang đóng góp, từ vị thế quốc gia đi sau sang trạng thái quốc gia đi lên, tiên phong trong nhiều lĩnh vực.

Việt Nam cần khai thác hiệu quả các cam kết và thỏa thuận quốc tế, với tinh thần đã nói là làm, cam kết phải thực hiện và đã làm, thực hiện là phải hiệu quả. Bởi theo Thủ tướng, ký kết nhiều nhưng phải hiệu quả, không phải ký kết xong rồi để đó.

Từ bộ chỉ số FTA Index, Thủ tướng cho rằng việc khai thác hiệu quả các FTA là thể hiện cho việc thực hiện hiệu quả các cam kết, giúp cải thiện môi trường đầu tư, hỗ trợ cho doanh nghiệp tận dụng các FTA.

Đặt trong bối cảnh cần thúc đẩy mạnh mẽ động lực tăng trưởng truyền thống, gắn với các động lực mới như công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, đào tạo nhân lực chất lượng cao… thì việc triển khai các FTA càng có ý nghĩa để đoàn kết quốc tế, hợp tác sâu rộng thực chất và hiệu quả.

Ông khẳng định Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh giải pháp, tận dụng tối đa kết quả từ các FTA, đàm phán với các đối tác lớn như Brazil, Ấn Độ, Trung Đông gồm các nước vùng Vịnh…

Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí, đa dạng hóa thị trường, giảm, giãn các loại thuế, phí, tiền thuê đất. Xem khó khăn, thách thức là cơ hội tái cấu trúc thị trường xuất khẩu, quy hoạch lại vùng nguyên liệu, ứng dụng công nghệ, bảo vệ sở hữu trí tuệ…

Thủ tướng: Ứng phó thuế đối ứng, chuẩn bị chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Nghiên cứu thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp căn cứ các kết quả đàm phán, bao gồm việc nghiên cứu chính sách thuế, phí, lệ phí, giảm lãi suất.