Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull chụp ảnh với người máy Asimo của hãng Honda Motor tạo Tokyo ngày 18-12 - Ảnh: Reuters

Theo trang Japan News, chuyến thăm của ông Turnbull sẽ tập trung vào các vấn đề chính về hợp tác kinh tế, quốc phòng và chiến lược, cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực.

“Chúng tôi chắc chắn sẽ cam kết siết chặt quan hệ chiến lược đặc biệt. Tôi nghĩ chúng ta có những chuẩn mực chung: dân chủ, luật pháp, nhân quyền, thị trường mở, thương mại tự do.

Khi được hỏi về vấn đề Biển Đông mà mới đây Úc xác nhận đã gửi máy bay tuần tra đến vùng biển này để thực thi quyền tự do hàng hải và hàng không của mình, ông Turnbull trả lời: “tất cả quốc gia có tuyên bố chủ quyền nên ghi nhớ rằng bất cứ hành động nào tạo ra hoặc làm gia tăng căng thẳng là điều cản trở lợi ích của mỗi quốc gia và lợi ích chung của cả khu vực”.

Trên trang Nikkei của Nhật, chuyên gia John Lee thuộc viện Hudson tại Washington (Mỹ), cho rằng chuyến thăm của ông Turnbull không chỉ là một chuyến thăm xã giao thông thường mà sẽ ảnh hưởng đến quan hệ quốc phòng hai nước.

Chuyến thăm cũng sẽ trả lời cho câu hỏi rằng liệu ông có ủng hộ quan điểm của người tiền nhiệm Tony Abbott trong việc ủng hộ Nhật Bản có một vai trò lớn hơn tại khu vực hay không.

“Nhật Bản và Úc là hai lực lượng hải quân mạnh nhất tại Đông Á sau Mỹ và Trung Quốc. Nếu việc xây dựng quan hệ giữa Tokyo và Canberra chưa đủ để điều chỉnh sự cân bằng quyền lực tại khu vực, thì ít nhất nó cũng sẽ là rắc rối cho bất cứ kế hoạch thống trị quân sự và chiến lược nào của Trung Quốc” - ông Lee viết.

Trang SBS của Úc trong ngày 18-12 dẫn lời ông Turnbull tuyên bố máy bay của Úc sẽ tiếp tục tuần tra trên Biển Đông trong thời gian tới. “Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ sự tự do đi lại và bay qua (Biển Đông) theo luật pháp quốc tế” - ông phát biểu tại Nhật.

Phó đô đốc David Johnston, chỉ huy các hoạt động quốc phòng phối hợp của Úc, nhấn mạnh máy bay RAAF của Úc đã tuần tra Biển Đông trong hơn 30 năm qua và sẽ tiếp tục bay đến bất cứ nơi đâu mà luật pháp quốc tế cho phép.

Từ Đông nam Á, Philippines hôm qua đã lên tiếng ủng hộ động thái của Úc trên Biển Đông. Thư ký Herminio Coloma của văn phòng truyền thông tổng thống Philippines khẳng định Úc có quyền tự do đi lại trên vùng biển này và động thái của Canberra cổ vũ cho con đường mà Manila đã chọn để giải quyết tranh chấp.

“Tại hội nghị Đông Á lần trước mà Úc có tham gia, họ đã đồng ý với 10 nước ASEAN và 8 nước tham dự hội nghị rằng cần phải giữ vững các nguyên tắc tự do đi lại và bay qua, và giải quyết một cách hòa bình, tuân thủ luật pháp các tranh chấp tại khu vực” - ông Coloma nói.