Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Anh Simon McDonald trao đổi tại sự kiện Kết nối năng lượng Việt Nam 2018 ngày 17-5 - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ông Simon McDonald đã dành cho Tuổi Trẻ cuộc phỏng vấn về nhiều vấn đề liên quan đến hợp tác hai nước, trong bối cảnh Anh sắp rời Liên minh châu Âu (Brexit). Trong đó, ông chia sẻ Brexit mở đường cho London tiến xa hơn ra thế giới và là một cơ hội cho quan hệ Việt - Anh.

Mối quan tâm CPTPP

* Liệu Anh có xem TPP (Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương), hiện là CPTPP (Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương), là một cơ hội bởi chúng tôi được biết London đã thể hiện "thực sự quan tâm" đến CPTPP và có thể muốn gia nhập sau Brexit?

- Anh đang phải cân nhắc lại các mối quan hệ thương mại trên khắp thế giới. Trong 45 năm qua, mối quan tâm chính của chúng tôi là ở châu Âu và rõ ràng điều đó đang thay đổi khi chúng tôi rời khỏi Liên minh châu Âu. Nhưng các mối quan hệ, liên kết mới vẫn đang được bàn luận. CPTPP là một thỏa thuận rất đáng chú ý và các bộ trưởng của chúng tôi đang tích cực xem xét, nhưng chúng tôi vẫn chưa đến lúc đưa ra công bố chính thức.

* Không chỉ Anh, các nước khác như Hàn Quốc, Thái Lan và Indonesia cũng đang đánh giá cơ hội. CPTPP vẫn rất hấp dẫn dù không có Mỹ?

- Dĩ nhiên TPP có Mỹ là một tiềm năng thương mại khổng lồ. Điều khiến tôi chú ý là khi Mỹ rút đi, TPP không tan rã bởi 11 quốc gia còn lại vẫn là một khối rất lớn. Và với sự vận động của Nhật Bản, 11 nước vẫn cùng nhau có thỏa thuận mới là CPTPP. 

Nó đã khởi động, đang được các nước thông qua và có thể có hiệu lực vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2019. Anh vẫn còn khá nhiều thứ phải làm trước khi đưa ra tuyên bố. Điều tôi có thể nói bây giờ là chúng tôi rất quan tâm đến CPTPP.

Thành phố thông minh

* Năm nay đánh dấu 45 năm quan hệ ngoại giao Anh - Việt, ông kỳ vọng gì về hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới?

- Trong dịp kỷ niệm 45 năm quan hệ ngoại giao hai nước, tôi nghĩ chúng ta có thể kỳ vọng một số tương tác cấp cao trong nửa năm sau này, hi vọng sẽ có những chuyến thăm của quan chức cấp cao từ Hà Nội đến London trong năm nay. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang có một số chương trình liên kết giữa Anh và Việt Nam trong các lĩnh vực như cải cách kinh tế, chăm sóc sức khỏe, xây dựng thành phố thông minh...

Nói về thành phố thông minh, tôi nhận thấy TP.HCM đang xây những tòa nhà khổng lồ, có khi có đến hàng chục tòa tháp cao tầng ở trong cùng một quận. Sự phát triển với quy mô lớn là một thách thức đối với cơ sở hạ tầng và các ngành dịch vụ, điện, nước, giao thông... của một thành phố lớn. 

Nước Anh đã có kinh nghiệm khá tốt trong việc quản lý các thành phố lớn và đang phát triển, vì vậy tôi nghĩ Anh có thể cố vấn và đưa ra lời khuyên.

Một trong những yếu tố rất quan trọng trong việc phát triển thành phố thông minh là năng lượng tái tạo. Năng lượng tái tạo đang được quan tâm ở khắp nơi trên thế giới. Tôi biết rằng Việt Nam cũng đã có rất nhiều năng lượng tái tạo, trong đó thủy điện chiếm khoảng 32%, tuy nhiên con số này có thể được nâng cao. 

Ở Anh, trong hai năm qua, chúng tôi đang dần không dùng than nữa, từ 40% năm 2012 còn 7% ở hiện tại.

* Nước Anh là một trong những nơi có rất đông du học sinh Việt Nam chọn theo học. Liệu sắp tới đây Anh có sự hỗ trợ nào mạnh mẽ hơn cho du học sinh Việt Nam?

- Đã có hàng ngàn du học sinh Việt Nam theo học tại Anh và tôi được biết con số này đang tăng rất nhanh. Chúng tôi cũng rất hài lòng với những chương trình liên kết đào tạo, cho phép người học Việt Nam có thể hưởng lợi từ nền giáo dục Anh mà không cần phải đến Anh. Chúng ta hiện đang có khoảng 45 chương trình liên kết như vậy.

Cuối cùng, Chính phủ Anh cũng trực tiếp tài trợ học bổng cho những sinh viên Việt Nam xuất sắc, trong đó có học bổng Chevening và trong những năm gần đây chương trình này đã có sự phát triển nhanh chóng.