15/10/2017 16:37 GMT+7

Thu phí ôtô vào trung tâm TP.HCM: Nên hay không nên?

ÁI NHÂN - NGỌC ẨN - THU DUNG

TTO - Đề xuất thu phí ôtô vào trung tâm TP.HCM nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Phần lớn cho rằng phải cân nhắc, xem xét nhiều khía cạnh.

Sơ đồ vành đai thu phí ôtô vào trung tâm TP.HCM theo đề xuất - Đồ họa: TẤN ĐẠT

Theo Công ty cổ phần công nghệ Tiên Phong - công ty đề xuất UBND TP.HCM và Sở Giao thông vận tải TP.HCM dự án thu phí ôtô đi vào trung tâm TP, việc thu phí vào trung tâm TP có mục tiêu làm giảm ùn tắc giao thông trên các trục đường chính theo thời gian, địa điểm và từng tuyến đường.

Đồng thời, thúc đẩy người dân sử dụng phương tiện vận tải công cộng, giảm ô nhiễm môi trường, bổ sung nguồn ngân sách bảo trì đường bộ cho TP.

Chuyên gia và người dân nói gì?

Nêu ý kiến về nội dung trên, anh Trần Văn Khải, sống tại đường Hai Bà Trưng, quận 1, cho biết mình ủng hộ việc thu phí vào trung tâm vì mục đích chính là để giảm lượng xe ra vào, đồng thời tăng nguồn thu cho ngân sách.

Tuy nhiên trước khi thực hiện, người dân phải được biết kế hoạch thu, phương án đưa ra đã hiệu quả chưa? Những gia đình có xe nằm trong khu vực vành đai thì sao, có phải nộp phí không? TP phải xem xét công tác chuẩn bị cho việc vận tải công cộng của TP có hoàn thiện hay chưa, công nghệ thu như thế nào?...

Trong khi đó Sở Giao thông vận tải đề nghị đơn vị đề xuất dự án cần phân tích kỹ về cơ sở pháp lý, thẩm quyền, đối tượng thu và phân tích cụ thể để tránh hiểu rằng việc thu phí sẽ tạo nên "phí chồng phí".

Ông Trần Doãn Phi Anh, nguyên giám đốc Trung tâm Nghiên cứu phát triển giao thông vận tải phía Nam cho rằng đề xuất thu phí vào trung tâm TP.HCM là một ý tưởng tốt, một số nước đã thực hiện. Thế nhưng ở các nước đó họ đã có hạ tầng giao thông hoàn chỉnh, đường sá ngăn nắp, có bãi đậu ôtô ở vòng ngoài để người ta sử dụng các phương tiện công cộng khác vào nội ô.

Trong khi đó, hạ tầng giao thông ở TP chưa hoàn thiện, đường sá ở khu trung tâm vẫn bị lấn chiếm, đậu xe tràn lan trên lòng đường...

Hiện nay, khu vực trung tâm TP.HCM có những khu thương mại dịch vụ chen lẫn với những khu dân cư cao tầng, không được quy hoạch rạch ròi như ở các nước. Trong đó, nhiều khu dân cư có thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng khi triển khai thu phí.

Đồng thời, việc tổ chức thu phí này cũng sẽ ảnh hưởng đến hàng vạn người sử dụng ôtô vì phải mua các hộp OBU (thanh toán cước phí tự động). Đó là chưa kể người có xe từ các tỉnh, TP khác đến TP.HCM sẽ thực hiện thu phí ra sao và có thể sẽ xảy ra ùn tắc tại các cổng thu phí.

Ôtô đậu trên đường Pasteur (TP.HCM), đây là đường dự kiến trong vành đai thu phí ôtô vào trung tâm thành phố Ảnh: Q.ĐỊNH

Bên cạnh đó, các tuyến đường qua khu vực trung tâm TP tràn ngập xe hai bánh lưu thông và thường xuyên ùn ứ giao thông thì giải pháp thu phí ôtô vẫn không giải được tình trạng kẹt xe trong khu vực này.

Vấn đề quan trọng là khi tổ chức thu phí, người dân sẽ lựa chọn phương tiện nào để đi vào khu trung tâm với chi phí thấp nhất? Sở GTVT TP đề xuất dời việc thực hiện thu phí đến năm 2020, lúc đó cũng chỉ có một tuyến metro số 1 cho hướng đi từ Suối Tiên về quận 1.

Như vậy là chưa có nhiều lựa chọn. Không thể lấy mô hình Singapore hay các nước châu Âu để áp dụng mô hình thu phí ở TP.HCM. Vì vậy trong tương lai gần, TP chưa nên thực hiện thu phí vào trung tâm TP.

Không nên thu thêm phí vào trung tâm

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh, ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam đề xuất không nên thu thêm phí vào trung tâm.

TS Ninh cho rằng hiện nay, phần lớn xe ôtô ra vào các quận trung tâm như quận 1, quận 3... chủ yếu là đi ngang qua để đến những quận, huyện khác. Do vậy, chỉ nên thu phí và tiến đến cấm hẳn những xe ôtô xuyên tâm này.

PGS.TS Nguyễn Lê Ninh

Lực lượng chức năng phải có trách nhiệm tuyên truyền, bắt buộc họ đi theo các đường vành đai, đường vòng để giảm lượng xe vào trung tâm. Như vậy, chủ xe, tài xế sẽ cân nhắc có cần thiết phải đi vào trung tâm không để điều chỉnh lộ trình hợp lý.

Còn đối với những ôtô vào trung tâm TP với mục đích làm việc, vui chơi thì không nên thu phí vì tất cả những xe này đều đã đóng phí khi đi vào TP, phí bãi giữ xe... Việc quy định đóng thêm phí khi cho xe đi vào hướng trung tâm khó được chấp nhận.

Tóm lại, phương án thu phí trên chỉ có thể giải quyết ùn tắc, kẹt xe một cách nửa vời, kết quả không đi tới đâu.

Có hai giải pháp cần thực hiện. Đó là xây dựng các nhà đậu xe ôtô thông minh, nhiều tầng, có sức chứa gấp 2-3 lần các bãi xe đang có.

TP cũng nên có chính sách xây dựng, nâng cấp hạ tầng các tuyến đường quanh khu vực trung tâm để khuyến khích xe cộ đi lại trên các tuyến đường này. Mật độ đi lại ở trung tâm TP sẽ giãn và tình trạng ùn tắc ở khu vực nội ô sẽ được giải quyết tốt hơn.

Đề án cần phải được công khai lấy ý kiến người dân, các hiệp hội vận tải... để có thể đưa ra kết quả hợp lý, hiệu quả nhất.

* Luật sư Nguyễn Tri Thắng (giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Hiệp hội Doanh nghiệp TP):

Luật sư Nguyễn Tri Thắng

Vận tải công cộng phải đi trước

Cần phải xem xét lại cơ sở pháp lý của việc thu phí hạn chế ôtô vào nội ô để tránh tình trạng phí chồng phí. Bởi lẽ, luật phí và lệ phí đã có quy định phí sử dụng đường bộ được thu trên đầu phương tiện dành cho công tác bảo trì đường bộ rồi.

Việc thu phí phải được đặt trong bối cảnh xem xét đồng bộ các giải pháp khác như tăng cường phát triển dịch vụ vận tải hành khách công cộng, bố trí các bãi đỗ xe ở bên ngoài khu vực thu phí...

Chính sách thu phí cũng như các chính sách khác phải được đánh giá tác động đối với xã hội. Chính sách thu phí phải được tham vấn bởi đông đảo tầng lớp nhân dân. Trong đó, lưu ý phải tham vấn từ các tổ chức xã hội, hội nghề nghiệp như: hiệp hội taxi, hiệp hội vận tải...

Nếu không thực hiện đầy đủ, trung thực các yêu cầu về ban hành chính sách thì sẽ dẫn đến chính sách mang tính lợi ích cục bộ, tận thu.

* Anh Vũ Văn Thuận (đội trưởng đội xe taxi Mai Linh, bãi bến xe Biên Hòa, Đồng Nai):

Anh Vũ Văn Thuận

Nên có trạm trung chuyển

Đề án thu thêm phí xe ôtô của TP.HCM có ảnh hưởng rất lớn đến cả vùng Đông Nam Bộ nên cần tham khảo ý kiến của cộng đồng, đặc biệt là lắng nghe phản biện của tài xế, giới kinh doanh vận tải hành khách...

Theo tôi, TP.HCM không nên đặt ra khoản thu như vậy. Để hạn chế kẹt xe, nên xây dựng các điểm trung chuyển hành khách ở vùng ven trung tâm. Khi xe các tỉnh vào các điểm trung chuyển, hành khách sẽ chọn phương tiện công cộng, dịch vụ vận tải giá rẻ để di chuyển vào nơi cần đến.