GS. Phạm Ngọc Đăng, phó chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và môi trường Việt Nam chỉ rõ hai "thủ phạm" chính gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội là từ bụi giao thông và xây dựng - Ảnh: XUÂN THÀNH

Bụi từ giao thông, xây dựng là "thủ phạm" chính

Nhận định của ông Đăng được đưa ra tại tọa đàm "Không khí Hà Nội ô nhiễm ở mức nào?", diễn ra vào chiều 9-1, do tạp chí Tia Sáng, Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, Trung tâm Sống và học tập vì môi trường và cộng đồng tổ chức.

Ông Đăng cho rằng từ thời điểm "bùng" lên thông tin không khí ở Hà Nội ô nhiễm nhất thế giới, ông đã lên tiếng khẳng định thông tin này không chính xác, khẳng định rằng để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí ở một thành phố, trị số để đánh giá là trị số trung bình nhiều ngày, trung bình năm, còn ô nhiễm không khí ở Hà Nội có nhiều thời điểm rất báo động. 

Ô nhiễm không khí rất nghiêm trọng với sức khỏe, nhưng "nguy hiểm nhất là bụi mịn PM2.5, bụi này siêu nhỏ, có thể đi sâu vào trong cơ thể và gây ra nhiều bệnh tật, kể cả ung thư".

GS Đăng nêu số liệu dẫn chứng nguồn gây ô nhiễm không khí khoảng 40% từ hoạt động giao thông, 16% từ hoạt động xây dựng. Hoạt động giao thông làm phát sinh bụi mịn PM2.5, còn xây dựng gây ra bụi có kích cỡ lớn hơn là PM10 nhưng khi rơi xuống đường phố, xe cộ chạy qua lại cũng làm bào mòn bụi PM10 thành mụi mịn. 

Ngoài ra, số liệu nguồn gây ô nhiễm thứ cấp chiếm khoảng 35% nhưng cũng từ hoạt động xây dựng như xây nhà mới, phá nhà cũ, đào đường, đào hè, xây dựng cầu cống… vì quá trình thi công ở Việt Nam đều không có ý thức bảo vệ môi trường.

"Từ kinh nghiệm của bản thân và qua nghiên cứu, tôi khẳng định hai nguồn chính gây ô nhiễm không khí ở Hà Nội là bụi từ hoạt động giao thông và xây dựng. Diệt được hai nguồn bụi này, không khí ở Hà Nội sẽ trong sạch", ông Đăng khẳng định, và cho rằng cần thực hiện đồng bộ 10 giải pháp, nhưng những phải giái đầu tiên là phải kiểm soát chặt nguồn bụi từ giao thông, xây dựng.

PGS.Nghiêm Trung Dũng cho rằng để xe máy cũ chẳng phải tuân thủ tiêu chuẩn khí thải nào là rất phí lý - Ảnh: XUÂN THÀNH

'Xe máy cũ chẳng tuân thủ tiêu chuẩn khí thải nào, rất phi lý'

PGS. TS. Nghiêm Trung Dũng, Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường, cho biết, có một nghiên cứu trong khoảng 10 năm về ô nhiễm không khí ở Hà Nội đã chỉ ra rằng, 40% bụi mịn PM2.5 ở Hà Nội trong giai đoạn 2001-2008 là đến từ phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. 

 Theo sự phát triển, các dạng nguồn gây ô nhiễm không khí khác ở thành phố sẽ dần giảm đi, nhưng nguồn giao thông sẽ còn lâu dài. 

"Chỉ cần hệ thống đèn xanh đèn đỏ hợp lý, tốc độ trung bình tăng lên thì phát thải các chất ô nhiễm không khí từ giao thông cũng sẽ được giảm đi; hoặc lái xe với tốc độ ổn định, không phóng nhanh phanh gấp, cũng có thể góp phần làm giảm phát thải ô nhiễm từ phương tiện giao thông cơ giới" - ông Dũng nêu. 

Ông Dũng chỉ ra bất cập và phi lý hơn cả là thực trạng xe máy cũ không phải kiểm định khí thải. 

 "Sau khi đưa vào lưu hành thì xe máy cũ không còn phải kiểm định khí thải nữa, đó là cái phi lý" - ông Dũng nói.

Chưa có cơ sở pháp lý để thu hồi xe máy cũ thì phải thực hiện ngay việc kiểm tra khí thải với xe máy, từ đó áp dụng biện pháp dừng lưu hành với xe không đạt tiêu chuẩn về khí thải - Ảnh: XUÂN THÀNH

Với đề nghị Hà Nội, TP.HCM thu hồi xe máy cũ mới đây, ông Hoàng Dương Tùng, chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định dù Bộ Tài nguyên - môi trường có văn bản đề nghị như vậy, nhưng với quy định của pháp luật hiện nay, không có cách nào để thu hồi tài sản xe máy cũ của người dân.

"Không thu hồi được vì đây là tài sản được chứng nhận sở hữu cho người dân, hiện nay cũng chưa có quy định thế nào là xe thải bỏ, không có khung pháp lý thu hồi tài sản xe máy cũ của cá nhân nên tôi tin là các địa phương không thực hiện được" - ông Tùng nói.

Theo ông Tùng, khi không thu hồi được xe máy cũ nát, phải thực hiện ngay việc kiểm tra khí thải xe máy để áp dụng biện pháp chứng nhận xe máy đủ điều kiện lưu hành và dừng lưu hành với xe máy không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải.

"Tôi hy vọng chủ tịch Hà Nội cũng cho thực hiện kiểm tra khí thải xe máy trong thời gian tới" - ông Tùng nói.

Hà Nội ô nhiễm không khí tới ngưỡng ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe

TTO - Sáng 5-1, hệ thống quan trắc của Tổng cục Môi trường và Sở Tài nguyên-môi trường Hà Nội, PAM Air đồng loạt cho chỉ số chất lượng không khí ở mức ‘Rất xấu’, ảnh hưởng và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, khuyến cáo tránh hoạt động ngoài trời.