Mahmud Ahmad - được cho là đã trốn thoát khỏi Marawi và trở thành thủ lĩnh mới của IS tại Đông Nam Á - Ảnh chụp màn hình

Ngày 16-10, nhà chức trách Philippines tuyên bố đã tiêu diệt được Isnilon Hapilon, kẻ được xem như "tiểu vương" của IS Đông Nam Á và Omarkhayam Maute, thủ lĩnh của lực lượng Maute tại thành phố Marawi.

Manila sau đó tuyên bố giải phóng thành công Marawi khỏi các lực lượng thân IS sau 5 tháng chiến sự.

TTO - Theo Reuters, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã tuyên bố giải phóng thành phố Marawi, nơi vốn bị chiếm đóng bởi lực lượng khủng bố có liên quan đến Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Mặc dù vậy, theo Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, tên Mahmud - kẻ được mệnh danh là "phó vương" IS ở Đông Nam Á - đã trốn thoát.

"Theo thông tin của chúng tôi, Mahmud vẫn còn trong vùng chiến sự với vài tay súng người Indonesia và Malaysia", Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Philippines, tướng Eduardo Ano cho biết. Hiện vẫn còn khoảng 30 tay súng thân IS đang cố thủ bất chấp kêu gọi đầu hàng của quân đội.

"Gió đã đổi chiều, bọn chúng sẽ không dám manh động như trước nữa", tướng Ano khẳng định, ám chỉ việc những kẻ khủng bố đã mất đi 2 thủ lĩnh quan trọng nhất.

Trái với suy nghĩ của nhiều người rằng những kẻ khủng bố chỉ là những tên du thủ du thực, các hồ sơ điều tra cho thấy bọn đầu lĩnh của IS là những kẻ rất thông minh, học cao.

Mahmud cũng không ngoại lệ. Gã đầu lĩnh 39 tuổi này đã có bằng tiến sĩ cho các nghiên cứu về tôn giáo, là giảng viên cho một trường đại học ở thủ đô Kuala Lumpur (Malaysia).

Viện phân tích chính sách và xung đột (IPAC) của Indonesia, trong một báo cáo hồi tháng 7 rồi, đã mô tả Mahmud là một kẻ quỷ quyệt có tài chiêu dụ và chịu trách nhiệm tài chính cho IS ở Đông Nam Á.

Năm 2014, bỏ ngang việc giảng dạy, Mahmud cùng nhiều phần tử cực đoan khác rời khỏi Malaysia và bắt tay với Abu Sayyaf - một tổ chức khủng bố cực đoan ở Philippines. Y trở thành đối tượng bị truy nã số 1 của Malaysia.

Mahmud bị Malaysia truy nã kể từ tháng 4-2014 - Ảnh chụp màn hình

Không rõ bằng cách nào Mahmud đã sang được Afghanistan và gia nhập một trại huấn luyện của al-Qaeda. 

Rohan Gunaratna, một nhà phân tích thuộc Trường nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam (RSIS) của Singapore, mô tả Mahmud là "thủ lĩnh tối quan trọng của IS tại Đông Nam Á".

Chiến sự tại thành phố Marawi ở miền nam Philippines trong thời gian qua đã cho thấy sức ảnh hưởng của tên này. Bên cạnh các tay súng của anh em nhà Maute, Mahmud còn móc nối và tổ chức đưa hàng chục tay súng người Indonesia, Malaysia và Bangladesh tới Marawi.

Ở chiều ngược lại, Mahmud là đầu mối chiêu dụ các tay súng Đông Nam Á và đưa sang Trung Đông để chiến đấu cùng IS.

Người ta tin rằng Mahmud đã đến Marawi nhưng thông tin y đã ở đó đến tận ngày 16-10, thời điểm hai tên Hapilon và Omar bị tiêu diệt, vẫn còn chưa được xác thực. Các quan chức tình báo Malaysia cho rằng Mahmud đã rời khỏi Marawi cách đây vài tháng.