Thí sinh nộp hồ sơ vào Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội tại kỳ thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm ngoái - Ảnh: N.Khánh

Tuổi Trẻ đã trao đổi với Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga trước khi quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy được Bộ GD-ĐT chính thức ban hành.

* Một điểm mới của quy chế là yêu cầu các trường trong trường hợp sử dụng đồng thời nhiều phương thức tuyển sinh phải xác định và công bố công khai chỉ tiêu cho từng phương thức tuyển sinh...

- Các trường tổ chức tuyển sinh riêng có thể kết hợp xét tuyển những thí sinh đã dự thi kỳ thi THPT quốc gia, có kết quả thi đáp ứng các tiêu chí đảm bảo chất lượng đầu vào do Bộ GD-ĐT quy định. Trong trường hợp sử dụng đồng thời nhiều phương thức tuyển sinh cho một ngành hoặc nhóm ngành, các trường xác định và công bố chỉ tiêu cho từng phương thức tuyển sinh.

Việc phân bố chỉ tiêu tuyển sinh theo các phương thức khác nhau phải được thể hiện cụ thể trong đề án tự chủ tuyển sinh của các trường.

Những trường nào năm 2015 chưa quy định điều này trong đề án tự chủ tuyển sinh thì năm nay phải bổ sung. Quy chế cũng điều chỉnh quy định về chỉ tiêu xét tuyển cho các tổ hợp môn thi.

Theo đó, những trường sử dụng tổ hợp môn thi mới ngoài các khối thi truyền thống để xét tuyển cho một ngành cần dành ít nhất 50% chỉ tiêu của ngành đó để xét tuyển theo các tổ hợp môn thi tương ứng với các khối thi truyền thống. Tỉ lệ này đã điều chỉnh giảm so với quy định 75% ở kỳ tuyển sinh 2015 và sẽ tiếp tục giảm trong những năm tiếp theo.

Thứ trưởng Bùi Văn Ga - Ảnh: N.Khánh

* Thưa ông, điểm ưu tiên theo khu vực là vấn đề gây tranh luận rất nhiều thời gian qua. Bộ GD-ĐT đã xử lý vấn đề này như thế nào trong quy chế tuyển sinh bổ sung, sửa đổi?

- Bộ đã phân tích kết quả thi của thí sinh và thấy rằng nếu giảm mức chênh lệch điểm ưu tiên thì tỉ lệ thí sinh thuộc diện chính sách, thí sinh vùng khó khăn đạt trên ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào sẽ giảm đi rất nhiều, ảnh hưởng đến cơ hội tiếp cận giáo dục ĐH của thí sinh thuộc diện này.

Vì vậy, sau khi tham khảo ý kiến của Ủy ban Dân tộc, Bộ Lao động - thương binh và xã hội, bộ đã chỉnh sửa chế độ ưu tiên theo hướng thu hẹp diện được hưởng nhưng vẫn duy trì mức chênh lệch điểm ưu tiên đối tượng và khu vực, đảm bảo tính công bằng chung trong tuyển sinh. 

Chẳng hạn để được hưởng đối tượng ưu tiên 01 thì thí sinh công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số phải có hộ khẩu thường trú (trong thời gian học THPT) trên 18 tháng tại khu vực 1.

Hoặc như việc quy định thí sinh được hưởng điểm ưu tiên khu vực 1 theo hộ khẩu thường trú cũng rõ ràng, cụ thể và công bằng hơn; việc quy định về cách tính điểm ưu tiên khu vực theo nơi học THPT cũng được điều chỉnh chi tiết hơn, phụ thuộc thời gian học tập và nơi tốt nghiệp THPT.

* So với những nội dung dự thảo được công bố để lấy ý kiến hồi tháng trước, quy định chính thức có những điều chỉnh gì?

- Bộ đã bổ sung, điều chỉnh một số nội dung chi tiết mang tính kỹ thuật: (1) phương thức nộp đăng ký xét tuyển của thí sinh được quy định mềm dẻo hơn, (2) quy định cứng thời gian thí sinh trúng tuyển phải nộp giấy báo kết quả thi để khẳng định nguyện vọng vào học tại trường, (3) thí sinh đăng ký xét tuyển vào các trường xét tuyển theo nhóm, được sử dụng số nguyện vọng tối đa quy định cho mỗi đợt xét tuyển để đăng ký vào nhiều trường trong nhóm.

Về phương thức nộp hồ sơ, ngoài hai phương thức bằng thư chuyển phát nhanh và đăng ký trực tuyến, nhà trường có thể quy định thêm các phương thức khác tùy thuộc vào điều kiện thực tế của trường nhưng không gây khó khăn, tốn kém cho thí sinh và bức xúc xã hội.

Trường có thể nhận hồ sơ trực tiếp, nhưng nếu để xảy ra mất trật tự, gây phiền hà cho thí sinh, dư luận phản ứng thì chủ tịch hội đồng tuyển sinh trường phải chịu trách nhiệm. Thí sinh sẽ căn cứ vào những phương thức tiếp nhận của trường đã công bố để lựa chọn phương thức nộp hồ sơ phù hợp, thuận tiện nhất cho bản thân.

Về thời hạn thí sinh phải nộp giấy báo kết quả thi, quy định thống nhất là sau khi kết thúc mỗi đợt xét tuyển để trường biết số lượng thí sinh nhập học mà quyết định có xét tuyển tiếp các đợt bổ sung hay không. Quá thời hạn quy định, thí sinh không nộp giấy này xem như không có nguyện vọng nhập học.

Về các trường xét tuyển theo nhóm, khi đăng ký xét tuyển vào các trường tuyển sinh theo nhóm quy chế chỉ quy định số nguyện vọng tối đa (4 nguyện vọng đợt 1 và 6 nguyện vọng từng đợt bổ sung), không quy định cứng số trường mà thí sinh có thể nộp đăng ký xét tuyển mỗi đợt vào nhóm trường.

* Nhiều ý kiến cho rằng quy định xét tuyển năm nay có lợi cho thí sinh nhưng các trường gặp khó khăn do thí sinh ảo, bộ có giải pháp gì về điều này? Dự kiến có mấy đợt xét tuyển bổ sung?

- Quy chế năm nay đã đưa ra các giải pháp để hạn chế thí sinh ảo. Thứ nhất, khuyến khích các trường lập nhóm xét tuyển chung. Nếu thí sinh đăng ký tất cả nguyện vọng vào các trường trong nhóm thì phần mềm xét tuyển của nhóm sẽ loại được ảo, do thí sinh trúng tuyển nguyện vọng trước thì không còn được tiếp tục xét các nguyện vọng sau. 

Thứ hai, quy định thí sinh trúng tuyển phải nộp giấy báo kết quả thi trong thời hạn quy định để khẳng định nguyện vọng nhập học tại trường. Với quy định này, các trường không bị động chờ đến khi nhập học mới biết thí sinh có đến hay không. 

Thứ ba, không quy định điểm trúng tuyển đợt sau không thấp hơn điểm trúng tuyển đợt trước để các trường chủ động xác định điểm trúng tuyển phù hợp, tránh rủi ro gọi thiếu chỉ tiêu. 

Thứ tư, trong phiếu đăng ký xét tuyển thí sinh phải liệt kê những trường mà thí sinh nộp đăng ký xét tuyển trong cùng đợt để các trường có thêm thông tin phán đoán nhằm lọc ảo.

Kết thúc thời hạn nhận giấy báo kết quả thi của mỗi đợt, các trường biết được số lượng thí sinh chắc chắn nhập học, từ đó quyết định có tiếp tục xét tuyển các đợt bổ sung hay không. Theo quy chế, xét tuyển hệ ĐH kết thúc ngày 20-10 và xét tuyển hệ CĐ kết thúc ngày 15-11.