Ngày 4-2, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo, cho ý kiến về dự thảo nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng (Bộ mới sau khi hợp nhất Bộ Xây dựng với Bộ Giao thông vận tải).

Xây dựng chức năng nhiệm vụ trên cơ sở hợp nhất hai bộ

Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trần Hồng Minh cho biết hai bộ đã họp, thống nhất nội dung dự thảo nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng trên tinh thần là kế thừa các quy định trước đây.

Bao gồm việc quy định đầy đủ, rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Không bỏ sót nhiệm vụ, nội dung quản lý, không trùng lắp, chồng chéo với các bộ, ngành khác; đảm bảo quản lý thông suốt từ Trung ương đến địa phương.

Đồng thời bổ sung, làm rõ một số chức năng về quy hoạch khu dân cư nông thôn; cấp nước sinh hoạt, thoát nước và xử lý nước thải khu dân cư nông thôn tập trung nhằm tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp; bảo đảm mục tiêu quản lý nhà nước, đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Bộ Xây dựng sẽ là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về: Quy hoạch xây dựng, kiến trúc; hoạt động đầu tư xây dựng; phát triển đô thị; hạ tầng kỹ thuật đô thị và nông thôn; nhà ở; công sở. 

Việc phát triển thị trường bất động sản; vật liệu xây dựng; giao thông vận tải đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, hàng hải, hàng không dân dụng trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước các dịch vụ công trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của bộ theo quy định của pháp luật.

Giảm mạnh các đầu mối trực thuộc

Bộ Xây dựng dự kiến có 23 đơn vị, đầu mối trực thuộc (so với 42 đơn vị của 2 bộ trước khi hợp nhất). Cơ cấu tổ chức bộ máy bảo đảm "tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả", nâng cao hiệu quả hoạt động. 

Cơ quan hợp nhất sẽ bảo đảm nguyên tắc một cơ quan, đơn vị có thể thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan, đơn vị chủ trì, chịu trách nhiệm. Thực hiện phân công, phân cấp hợp lý trên cơ sở đảm bảo các điều kiện, năng lực, phù hợp tình hình thực tiễn.

Đánh giá cao tinh thần chủ động, tích cực của các bộ ngành trong xây dựng dự thảo, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng việc xây dựng tổ chức bộ máy của Bộ Xây dựng sau hợp nhất phải khoa học, sáng tạo, phù hợp với thực tiễn. 

Dự thảo cần dựa trên vị trí, chức năng, nhiệm vụ đã được giao rất cụ thể trong các quy định pháp luật mới nhất; cập nhật những vấn đề thực tiễn đã có nhưng chưa được quy định trong luật; phân định rạch ròi với các bộ, ngành khác…

Bên cạnh đó cần nắm chắc tư duy những gì địa phương làm được thì phân cấp, phân quyền tối đa. Tăng cường năng lực, kiện toàn các cục, vụ thực hiện nhiệm vụ mà địa phương chưa làm được, hoặc mang tính đặc thù của ngành xây dựng, giao thông vận tải như phải triển khai rất nhiều dự án đầu tư xây dựng quan trọng…

Về một số nội dung cụ thể, ông Hà lưu ý chức năng, nhiệm vụ quản lý về kiến trúc và xây dựng tại đô thị, nông thôn cần phải đi với nhau như hình với bóng, rõ ràng về quy trình, tiêu chuẩn... 

Mỗi vùng nông thôn, đô thị phải có quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn về hạ tầng giao thông, xây dựng, kiến trúc… vừa phù hợp với cảnh quan thiên nhiên, địa hình, địa mạo, lối sống của người dân, vừa bảo tồn, phục dựng, tôn tạo những giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống.

Các nội dung chuyển đổi số, chuyển đổi xanh phải được thể hiện trong mọi chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực quản lý của Bộ Xây dựng. Chuyển đổi số cần tập trung vào hạ tầng, cơ sở dữ liệu, sàn giao dịch số…; trong chuyển đổi xanh chú trọng vào hạ tầng, hệ sinh thái đô thị, phương tiện giao thông… 

Một số lĩnh vực như hàng hải, đường thủy nội địa, đường bộ… cần tách bạch hoạt động quản lý nhà nước với đơn vị sự nghiệp cung cấp dịch vụ công, cũng như doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó, lãnh đạo hai bộ khẩn trương tiếp thu, hoàn thiện dự thảo nghị định, trình Chính phủ xem xét để có thể ban hành và có hiệu lực ngay sau khi Quốc hội ra nghị quyết quyết định thành lập Bộ Xây dựng sau khi hợp nhất hai bộ. 

Chi tiết dự kiến bộ máy, biên chế các bộ, ngành mới của Chính phủ sau hợp nhất, tinh gọn

Theo phương án tổ chức bộ máy Chính phủ có 10 bộ hợp nhất thành 5 bộ, 1 bộ thành lập mới, một số bộ tiếp nhận theo chức năng, nhiệm vụ mới từ bộ ngành khác.