Kỳ thi THPT quốc gia: vẫn nhiều băn khoăn

Nhiều đại biểu nhận xét kỳ thi THPT quốc gia vừa qua bộc lộ hạn chế khi giao cho địa phương thực hiện khâu tổ chức thi đến chấm thi, khi sử dụng kết quả thi cho xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH. Ngoài ra, tỉ lệ học sinh đạt tốt nghiệp THPT quá cao với trên 97%, trong khi gần 50% số bài thi lại dưới mức điểm trung bình, gây băn khoăn về giá trị của kỳ thi.

Ông Phùng Xuân Nhạ cho rằng kỳ thi không chỉ nhằm mục đích công nhận tốt nghiệp THPT mà còn là căn cứ để đánh giá chất lượng dạy học ở phổ thông, điều chỉnh các chính sách giáo dục để phù hợp với các vùng miền. Tuy nhiên, ông Nhạ cũng thừa nhận những hạn chế của kỳ thi, đặc biệt là việc để xảy ra tiêu cực và khẳng định sẽ điều chỉnh, khắc phục.

Vướng quy định, sửa được không?

* Ông Phùng Xuân Nhạ (Bộ trưởng Bộ Giáo dục - đào tạo):

Giáo viên có đặc thù về chuyên môn, nghiệp vụ, nên nếu coi giáo viên như các viên chức khác trong việc thực thi các chỉ đạo liên quan tới biên chế là bất cập.

Hiện nay, trách nhiệm của sở, phòng GD-ĐT vẫn chỉ là tham mưu, còn chủ trì quyết định vẫn là bên nội vụ.

Với trách nhiệm của Bộ GD-ĐT, chúng tôi đã và đang tiếp tục phối hợp với Bộ Nội vụ, UBND các tỉnh, thành rà soát đội ngũ giáo viên, tính toán cho việc áp dụng chương trình giáo dục mới, ban hành chuẩn giáo viên để biết thông số giáo viên thừa, thiếu, dự báo nhu cầu tăng dân số để từ đó các địa phương có kế hoạch trường lớp phù hợp...

* Ông Nguyễn Duy Thăng (thứ trưởng Bộ Nội vụ):

Luật viên chức nói rõ: đơn vị tự chủ thì người đứng đầu đơn vị đó quyết định. Đơn vị chưa tự chủ thì người quản lý đơn vị đó quyết định hoặc phân cấp việc tuyển dụng đó cho người đứng đầu đơn vị công lập. Hiện nay, hầu hết là không phân cấp. Đây là trách nhiệm của địa phương. Bộ Nội vụ chỉ có trách nhiệm xây dựng thể chế. Bộ Nội vụ không đứng ra để tuyển dụng.

Việc tinh giản biên chế là giao cho địa phương mức "tổng biên chế sự nghiệp giảm 10%", còn giảm cụ thể ở từng ngành như thế nào là do địa phương chịu trách nhiệm. Ví dụ nếu ngành giáo dục, y tế thiếu người thì giảm ít hơn các ngành khác. Trường hợp cá biệt do nhu cầu nhân lực thực tế thì các địa phương trình lên bộ, Bộ Nội vụ tập hợp trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Chuyện giáo viên là nghề đặc thù cần có ứng xử đặc biệt thì việc xếp thang bảng lương dựa trên sự phức tạp của lao động, điều kiện làm việc và chính sách ưu đãi của Nhà nước, còn sự so sánh nghề nào quan trọng hơn nghề nào rất khó xác định vì thực chất nghề nào trong xã hội cũng quan trọng.

* Bà Đàng Thị Mỹ Hương (đại biểu tỉnh Ninh Thuận):

Việc tuyển dụng giáo viên, công tác tuyển giao cho địa phương là đúng. Nhưng biên chế, định biên giáo viên trên lớp đều thực hiện theo thông tư liên tịch của Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính. Tất cả đều thực hiện theo đúng thông tư liên tịch của 3 bộ, quy định số giáo viên/lớp, số học sinh/lớp, số lớp/trường...

Kiến nghị lên thì Bộ Nội vụ bảo giao về địa phương. Nhưng địa phương vẫn phải thực hiện theo thông tư mà bộ nêu thì sao họ thực hiện được? Vì vậy, bộ phải sửa đổi thông tư để địa phương thực hiện được mới giảm biên chế được.

* Bà Văn Thị Bạch Tuyết (đại biểu TP.HCM):

Tôi không đồng ý với ý kiến của ông thứ trưởng Bộ Nội vụ. Một nghề truyền thụ kiến thức, giáo dục con người không phải là nghề đặc thù sao? Những người làm nghề giáo viên mà quy ra như các viên chức khác là không hợp lý.

Hai Bộ GD-ĐT và Bộ Nội vụ cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn và chia sẻ với những khó khăn thực tế của các địa phương hiện nay. Ví dụ TP.HCM năm nay học sinh tăng nhiều, sao có thể đảm bảo được chất lượng? Vậy mà vừa qua TP.HCM vẫn bị "bắt giò" do tuyển vượt (không thực hiện đúng yêu cầu giảm 10% biên chế sự nghiệp)... Việc xin tăng thêm biên chế để tuyển dụng giáo viên thì phải chờ duyệt. Chờ có được cũng hết năm học.

Bộ Nội vụ có thể giao cho các tỉnh thành đang thực hiện tự chủ quyền được quyết định biên chế giáo dục trong điều kiện ngân sách cho phép, đúng theo khung tiêu chuẩn Bộ GD-ĐT xây dựng để không còn tình trạng đi xin biên chế từng năm không?

* Ông Trần Hồng Quân (phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau):

Cà Mau có 18.000 biên chế giáo dục, 6.000 biên chế ngành y tế, còn các ngành khác chỉ khoảng 2.000. Nếu nói như ông thứ trưởng Bộ Nội vụ thì giảm ngành khác vẫn không thể đạt được việc giảm 10%. Nếu không giảm vào giáo viên thì chúng tôi hết cách.