Thị trường xe máy đang phần lớn nằm trong tay một số doanh nghiệp sản xuất ngoại (Ảnh: Mai Trang)

Thị trường trong tay các "ông lớn"

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số bán hàng trong quý III-2017 của 5 đơn vị thành viên đạt 845.604 xe các loại, tăng 14% so với quý trước đó. Cộng dồn đến hết quý III/2017, thị trường xe máy Việt Nam đạt gần 2.373.000 xe được bán ra.

Những con số trên chỉ là mức sản lượng xe bán ra của 5 thành viên VAMM, không bao gồm lượng xe xuất khẩu. Do đó, nếu tính tổng toàn ngành xe máy, ước tính mức doanh số sẽ đạt khoảng 2,4 triệu chiếc, bao gồm cả xe nhập khẩu nguyên chiếc và sản xuất, lắp ráp.

Dù không công bố chính thức, nhưng ước tính thị phần thị trường xe máy trong 3 quý vừa qua của năm 2017 vẫn nằm gọn trong tay 2 ông lớn là Honda (khoảng 68%) và Yamaha (khoảng 29%).

Thực chất, việc Honda và Yamaha độc chiến thị trường xe máy Việt Nam không phải là điều mới. Năm 2016, Honda và Yamaha cùng nhau chiếm 95,9% doanh số toàn thị trường.

Cụ thể, Honda bán được 2,15 triệu xe, chiếm 69% thị phần (70,1% vào năm 2015), Yamaha bán được 840.000 xe, chiếm 26,9% thị phần (25,4% vào năm 2015), SYM bán được 65.000 xe, Piaggio 42.000 xe và Suzuki 16.000 xe.

Là một trong 4 thị trường có mức tiêu thụ xe máy lớn nhất thế giới và được đánh giá là có nhiều tiềm năng, rõ ràng, thị trường đang có sự phân chia khi có những hãng luôn ăn nên làm ra, và số còn lại kinh doanh èo uột, doanh số thấp.

Tâm lý chuộng xe Nhật

Dù không phải là những hãng xe gia nhập thị trường Việt Nam sớm nhất, nhưng hiện nay các hãng xe Nhật gần như đang nắm gọn thị trường xe máy Việt.

Đánh giá của những người kinh doanh xe máy cho biết, sự thành công của các hãng xe này phần lớn đến từ tâm lý chuộng xe Nhật của người tiêu dùng Việt. Các sản phẩm có xuất xứ Nhật Bản thường gắn với cụm từ chất lượng tốt, giá thành hợp lý. 

Trong đó, một số dòng xe của Honda như Super Cub hay Dream đã trở thành biểu tượng xe máy tại Việt Nam. Thâm chí, một số vùng niềm xe máy còn được gọi chung bằng cái tên: Honda.

Nắm được tâm lý “ăn chắc mặc bền” của Người Việt, các hãng xe Nhật Bản tung ra các dòng sản phẩm có độ bền cao, ít hư hỏng, tiếu kiệm nhiên liệu cùng với giá bán phù với nhiều tầng lớp khác hàng. Chính vì có độ phổ biến cao, các dòng sản phẩm của Honda và Yamaha luôn có giá trị bán lại cao.

Bên cạnh đó, các dòng sản phẩm của Honda và Yamaha khá đa dạng, trải ở nhiều phân khúc từ xe bình dân, xe tay ga, xe côn tay cho tới xe tay ga cao cấp. Yếu tố này khiến họ không bỏ sót bất cứ khác hàng nào.

Dù ở bất cứ phân khúc nào, các dòng xe của Honda và Yamaha luôn nằm trong top bán chạy, có thể minh chứng bằng Lead, Air Blade của Honda trong phân khúc xe tay ga tầm trung, Exciter của Yamaha ở phân khúc xe côn tay. 

Tương tự, ở phân khúc xe tay ga cao cấp, Honda SH và SH Mode dường như không hề bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh của những dòng xe đến Piaggio.

Các thương hiệu xe Nhật Bản và nổi bật là Honda và Yamaha tỏ ra khá nhạy bén với nhịp độ thị trường. Các hãng xe này khai thác triệt để các phân khúc mang lại giá trị cao, cũng như nhanh chóng chiếm lĩnh phân khúc mới. 

Trong thời gian gần đây, khi Honda đẩy mạnh phân khúc xe tay ga giá rẻ dưới 30 triệu đồng, thì Yamaha lại nhanh tay tung ra các sản phẩm xe côn tay thể thao đáp ứng nhu cầu tăng cao của thị trường.