Nguyễn Tiến Đạt - Ảnh NVCC

Đạt tự nhận mình không giỏi tiếng Anh, phần lớn thành công anh có được là nhờ học và áp dụng "chiến lược" học thi, "chiến lược" làm bài đúng đắn. 

Anh cũng chia sẻ những kinh nghiệm học tiếng Anh của mình từ chọn sách học, cách luyện nói, cách ghi nhớ từ vựng...

Chọn sách cho IELTS

Đạt cho biết bản thân đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm làm bài từ việc chọn được những cuốn sách phù hợp:

- Peter May (2004), “IELTS - Practice Test”: Cuốn sách này khá phù hợp với những người mới bắt đầu làm quen với IELTS từ mốc chưa biết gì. Những bạn đã từng làm đề thi thử nhưng còn chưa thạo hết các chiến lược làm bài thi cần thiết cũng có thể sử dụng cuốn sách này để hỗ trợ.

“Cuốn này gồm có bốn đề luyện khá sát với đề thi thật. Mình đánh giá cao cuốn này là vì bên cạnh mỗi mục nhỏ trong đề luyện, người đọc còn được cung cấp những phương pháp làm bài chi tiết cho từng dạng, với nhiều mẹo và chiến lược thi rất hiệu quả”, Đạt cho biết.

- IELTS (2009), “Official IELTS Practice Material 1 & 2”: Bên cạnh bộ đề thi thử chín cuốn của Cambridge, đây là bộ đề thi thử mà Đạt tin tưởng nhất vì là đề từ nguồn của các cơ quan giám sát IELTS thật và được họ phê chuẩn nên có độ khó tương đương đề thi thật.

- Vanessa Jakeman (2007), “Action Plan for IELTS”: Cuốn sách này rất phù hợp cho tất cả bạn đang ôn thi cấp tốc. Nó giải thích cực kỳ chi tiết, hệ thống và rất dễ hiểu về các yêu cầu của từng mục trong kỳ thi IELTS, kỹ đến từng dạng bài một; những chiến lược quan trọng cần nhớ; và nhiều lưu ý hữu ích cho các thí sinh sắp thi lần đầu.

Đạt cũng giới thiệu nhiều trang web miễn phí giúp các thí sinh cải thiện cả bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết.

- Ielts.org: Trang này có các bài thi mẫu, dù phải công nhận là khá ít nhưng độ tin cậy khá cao vì đây là một trang chính thống. Nó cũng giải thích về các dạng câu hỏi có thể gặp phải trong bài thi IELTS một cách chi tiết và hữu ích.

Các bạn nên đọc kỹ phần giải thích về những tiêu chuẩn được chú ý ở từng phần trong bài thi IELTS (ví dụ, trong bài thi nói là sự trôi chảy, khả năng sử dụng các từ liên kết; vốn ngữ pháp; cách phát âm...). Nếu bạn đang nhắm tới một mốc điểm cụ thể (ví dụ 8.0) hãy xem kỹ phần 8.0 yêu cầu những gì và cố gắng để làm thật tốt chúng.

- Dcielts.com: “Đây là một trong những trang mình đã sử dụng rất hữu hiệu vào tháng cuối cùng trước ngày thi. Dù điểm Writing của mình không cao (7.5), nhưng nếu không có sự giúp đỡ từ dcielts chưa chắc mình đã lên tới được mốc đó”, Đạt chia sẻ.

- Ielts-blog.com: Trang này có điểm mạnh là cung cấp nhiều mẹo ngắn gọn, thực tế và dễ áp dụng cho kỳ thi IELTS. Ngoài ra cộng đồng ở trang này thường xuyên thực hiện những bài phỏng vấn, chia sẻ kinh nghiệm với các thí sinh IELTS điểm cao.

Thi nói chứ không phải học thuộc lòng

Đạt kể đã từng đọc được một bài chia sẻ về phần thi nói của các thí sinh từ một giám khảo chấm thi IELTS. Cô cho biết trong quá trình thi, nhiều thí sinh cảm thấy giám khảo tỏ vẻ không thân thiện hoặc không muốn giúp đỡ thí sinh. Điều này thật ra là bởi khi được đặt câu hỏi, các thí sinh cố gắng đưa ra những câu trả lời mà họ học thuộc lòng.

Việc chuẩn bị từ trước hoặc học thuộc lòng các "bài diễn văn" như thế này là hoàn toàn không được phép trong bài thi nói. Đây là một bài kiểm tra kỹ năng nói chứ không phải để kiểm tra khả năng ghi nhớ. Việc "học tủ” này sẽ tạo ra một phần thi nói rất không thoải mái và không thể nào trôi chảy một cách tự nhiên được.

“Trong thực tế, các bạn đã cố ý che giấu trình độ nói thực tế của mình. Nhưng công việc của giám khảo là "ép" được ra khả năng nói thực sự của bạn và đánh giá chúng. Mỗi lần giám khảo nghe thấy một câu trả lời được chuẩn bị trước, họ sẽ ngay lập tức dừng thí sinh lại và thay đổi chủ đề cũng như câu hỏi. Họ sẽ không cho điểm những bài "diễn văn" mà các thí sinh đã chuẩn bị trước này”, Đạt giải thích.

Nhớ từ vựng một cách hiệu quả

Đạt đặt ra cho mình nguyên tắc trong lúc tự học IELTS là kiên trì tra cứu đến cùng ngọn nguồn thắc mắc. Bất cứ thắc mắc nào, ví dụ như cách phân biệt giữa hai giới từ hay bị nhầm lẫn, hoặc sự khác biệt giữa những dạng câu khác nhau, anh đều cố gắng tra cứu đến cùng.

“Cũng khá may mắn cho mình là cộng đồng học tiếng Anh trên thế giới quả thực rất đông, và những thắc mắc của mình vẫn được họ hỏi thường xuyên trên các diễn đàn và các nhóm học tiếng Anh trên Internet.

Chỉ cần kiên trì và năng đi ra đi vô mấy chỗ này thì bạn sẽ có câu trả lời cho hầu hết các câu hỏi. Cũng có những lúc mình phải hỏi đến những người quen. Không biết họ thấy mình hỏi nhiều có ngại khôn, nhưng mình thì "mặt dày" cũng quen rồi”, Đạt cười kể lại.

Điều thứ hai là Đạt luôn cố gắng hết sức để phủ tiếng Anh lên môi trường sống của mình. “Mình đổi hết giao diện máy tính, điện thoại và thiết bị điện tử trong phòng sang tiếng Anh. Đọc báo thì mình chọn đọc những trang báo mạng có phần dịch bài từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Mình cũng hay xem các vlog của người nước ngoài trên YouTube, dù là để giải trí cũng ép bản thân phải giải trí bằng tiếng Anh”, Đạt nói.

Anh cũng luyện nói bằng cách ghi âm hoặc quay phim tự nói chuyện về những thứ trong cuộc sống hằng ngày tiếng Anh. “Mình xem đây như một dạng nhật ký bằng audio/video, cho dù ghi âm ghi hình xong mình thấy xấu hổ quá lại xóa hết đi. Mình cũng buộc bản thân phải suy nghĩ trong đầu bằng tiếng Anh nữa, dù là câu cú chưa gãy gọn và rất mệt nhưng mình vẫn cố”.

Phần lớn sách Đạt đọc những năm gần đây là sách viết bằng tiếng Anh, vì anh ưu tiên mục tiêu tăng vốn từ vựng. Khi đọc sách, anh ghi lại những từ mới sổ, bao gồm định nghĩa của từ đó (chép nguyên xi từ từ điển vào), câu có chứa từ mới đó...

“Với mình đây là bước quan trọng nhất. Thay vì chép lại ví dụ trong từ điển, mình chép lại câu trong sách, trong bài báo, bài blog… mà mình đã “nhặt” ra. Đọc ví dụ quen thuộc như vậy giúp mình dễ dàng hơn rất nhiều khi ôn tập lại sau này”, Đạt nói.

Tạo liên kết từ vựng, theo Đạt, cũng là một cách hay để nhớ từ lâu hơn. Đây có thể hiểu là phương pháp học từ vựng bằng cách kết nối từ mới cần học với các từ khác, các hình ảnh khác, để giúp “ghim” từ mới vào cùng một chỗ với những thứ dễ học hoặc đã biết kia. 

“Với những từ có ý nghĩa trừu tượng, bạn nên vẽ minh họa để dễ nhớ hơn. Hình vẽ càng lố bịch càng giúp bạn nhớ từ lâu hơn đó. Nhớ chia ra ba cột: từ, định nghĩa và chỗ trống để vẽ hình minh họa”, Đạt chia sẻ.