Cuộc hành trình với giấc mộng "đi tìm nàng Eva" trong truyền thuyết Adam và Eva - cặp đôi tổ tiên ban đầu của loài người.

Nơi đi tìm dấu tích nàng Eva chính là cố đô Jeddah bên bờ Biển Đỏ, vì vậy được mệnh danh mỹ miều là "Cô dâu Biển Đỏ". Tên Jeddah bắt nguồn tiếng Ả Rập jaddah (nghĩa là mẹ hay bà) - được cho là theo truyền thuyết "Người Mẹ nhân loại" Eva được đề cập trong kinh Qur'an, kinh thánh lẫn kinh Torah.

Tương truyền từ người Ả Rập cổ xưa cũng như nhiều nhà nghiên cứu sử học, nhà thám hiểm từ thế kỷ 12 đã cho rằng nàng Eva khi xuống trần thế đã chọn Jeddah sống đến cuối đời rồi được chôn cất tại đây trong một lăng mộ mái vòm cao.

Trong khi đó, Adam bị đày đến vùng núi khác gần Mecca. Đến Saudi Arabia, tôi miên man suy nghĩ rằng liệu vết tích mộ phần chôn cất Eva còn tồn tại đến ngày nay hay chỉ là huyền thoại?

Cửa ngõ đến thánh địa Mecca

Đặt chân đến Jeddah mới thấy phố cảng đông dân thứ hai của đất nước "giàu nứt đố đổ vách" Saudi Arabia này quan trọng như thế nào với người hành hương trên toàn thế giới.

Đây chính là cửa ngõ trung chuyển cho hơn 2 triệu người hành hương Hajj hằng năm đến Mecca (Makkah) - thành phố linh thiêng nhất của đạo Hồi, lẫn Medina (Madinah) - một thánh địa rất quan trọng khác cách Jeddah hơn 400km.

Chuyến bay sớm của tôi từ Kuala Lumpur (Malaysia) đến Jeddah chứa đông người hành hương đa quốc tịch với phục trang trắng đen chỉnh tề.

Đến sân bay quốc tế King Abdulaziz sau gần 10 giờ bay xuyên Ấn Độ Dương, theo thói quen tôi mở điện thoại để online thì được nhân viên an ninh yêu cầu phải ra hẳn ngoài nhà ga mới được sử dụng điện thoại.

Bên ngoài nhà ga sân bay có các gian nhà mái vòm bạt trắng khổng lồ để đông đảo người hành hương vừa đến trú chân nghỉ mệt, mua sim điện thoại...

Rồi họ ra trạm xe buýt, taxi để theo đường cao tốc hướng đông thẳng đến thánh địa Mecca cách Jeddah hơn một giờ xe chạy (87km) với giá cước xe đi ghép chỉ khoảng 35 riyal (240.000 đồng)/người.

Vì sở thích tìm hiểu "nền cũ lâu đài bóng tịch dương", tôi chọn lưu trú tại khách sạn Al Murooj ở khu phố cổ Al-Balad, hay còn gọi Old Jeddah, là Di sản thế giới UNESCO với bảo tàng Abdul Raouf Khalil tái hiện lịch sử 2.500 năm tuổi của thành phố.

Những ngày ở đây, tôi dạo bước trên những con đường lát đá cuội mòn, chiêm ngưỡng những ngôi nhà có từ thế kỷ 18 và 19 được xây bằng đá san hô, trang trí cửa sổ lưới cầu kỳ hoặc cửa sổ gỗ theo lối kiến trúc Roshan đặc trưng giúp phụ nữ địa phương ngồi ngắm phố xá mà không bị người khác trông thấy.

Nhiều thánh tích kiến trúc cổ xưa ở đây có từ thế kỷ thứ 7 mang vẻ tĩnh lặng huyền bí bên cạnh chợ bán vàng Bedouin và các nhà thờ được thiết kế tinh xảo.

Ngay sát cạnh khách sạn tôi ở là hai khu di tích nhà cổ với những dãy tường gạch vữa như phế tích u hoài, song đang được Bộ Văn hóa vây rào cẩn thận để phục dựng trùng tu.

Bí ẩn nơi an nghỉ của "Mẹ Eva"

Salem, cậu tài xế địa phương tóc xoăn, râu quai nón nên diện mạo già hơn tuổi 23 của cậu một chút, trợn mắt bất ngờ khi tôi yêu cầu cậu chở đi chơi loanh quanh Jeddah với điểm đến đầu tiên là... nghĩa trang! "Maqbara Ummana Hawwa ư?" - Salem nói và dạy tôi bập bẹ phát âm tiếng Ả Rập cụm từ đó, dịch nghĩa là tiếng Việt là "Nghĩa trang Mẹ Eva của chúng ta".

Cậu lái xe vòng đến cung đường Mawkib al Iman và Wadi Abu Sudayrah cặp theo dãy tường bao bọc cao hơn đầu người rồi quẹo vào đường Old Mecca Al-Moukarramah - nơi có cổng vào nghĩa trang được xây cao khoảng 4m.

Tôi xuống xe, lòng trào dâng cảm xúc khi nhìn thấy tấm dựng màu xanh biển sơn dòng chữ Ả Rập trắng: "Nghĩa trang của Eva". Được may mắn đứng ngay trước một địa danh huyền thoại thế này, trái tim bạn sẽ ít nhiều rung động.

Trong ánh nắng ban trưa Trung Đông dần gắt theo vòng xoay kim đồng hồ, tôi nhắm mắt hồi tưởng những gì mình từng tìm hiểu về nghĩa trang "Mẹ Eva". Có lời đồn truyền từ cả ngàn năm rằng người hành hương nhận thấy mộ Eva cứ ngày một phình ra, dài ra.

Rồi tương truyền biết bao thiếu nữ buồn khổ, bao người phụ nữ, người vợ không sinh được con tìm đến đây cầu nguyện xin Eva ban phép nhiệm màu. Những lời truyền kể thế gian thật ly kỳ...

Nhưng với dữ kiện lịch sử có thật thì lại khá đau lòng: tạp chí TIME ngày 27-2-1928 đưa bản tin 200 chữ về khu mộ lẫn ngôi đền Eva bị phó vương 19 tuổi bấy giờ tên là Amir Faisal phá hủy.

Năm 1975, cả khu vực bị san bằng, bịt kín bằng bê tông và biến thành nghĩa trang bình thường, thậm chí ai tìm tới sẽ bị phạt. Giờ đây, kẻ lữ khách phương xa như tôi đến may là không bị phạt, có điều tuyệt đối không được chụp hình bên trong.

Cổng vào và bên trong đều có bảng nghiêm cấm chụp hình, trong khi những người bảo vệ nghĩa trang luôn quan sát nhất cử nhất động của tôi.

Thành thử, tôi đi vào lặng lẽ cúi đầu nhìn các dãy mộ vô danh kẻ ô bằng đường xi măng sơn trắng dài tăm tắp chứ không hề dám bật máy chụp hình theo thói quen.

Tài xế Salem nói nhiều người địa phương tự hào có cốt nhục người thân chôn cất cạnh mộ "người mẹ của toàn thể nhân loại"...

Những người hành hương, đam mê khám phá trải nghiệm từ khắp thế giới vẫn tìm đến chiêm bái khu mộ tại Jeddah.

Ông Lê Đình Tuấn (TP.HCM), người có 20 năm làm ngành lữ hành, lưu trú và tiếp thị, kể khi ông đến "Nghĩa trang của Eva" đã bâng khuâng chiêm nghiệm: "Dẫu rằng điều gì đúng hoặc sai cũng đều về với cát bụi cả, nhưng các truyền thuyết vượt thời gian có ý nghĩa nhắc nhở chúng ta nghĩ về cội nguồn sự sống (cũng là nghĩa của tên Eva), từ đó biết trân trọng vạn vật xung quanh và yêu quý cuộc đời ngắn ngủi hiện tại của chính mình".

Tham vọng đón 70 triệu lượt khách/năm

Công dân Việt Nam hiện có thể đăng ký thị thực điện tử (evisa) nhập cảnh Saudi Arabia nếu có điều kiện phụ trợ, hoặc xin thị thực quá cảnh tối đa 4 ngày khi bay với hãng hàng không Saudia Airlines hoặc Flynas.

Tại Hội nghị WEF Davos diễn ra ở Thụy Sĩ cuối tháng 1-2025, Bộ trưởng Bộ Du lịch Saudi Arabia Ahmed Al Khateeb cho biết đất nước ông lập kỷ lục mới khi đón 30 triệu lượt khách quốc tế trong năm 2024, so với thời điểm năm 2019 Saudi Arabia bắt đầu mở cửa biên giới chào đón khách du lịch quốc tế chỉ có hơn 17,5 triệu lượt người.

Tổng số khách du lịch ở Saudi Arabia năm 2024 là 127 triệu lượt (97 triệu khách nội địa). Bộ trưởng Al Khateeb cho biết: "Mục tiêu của vương quốc là đạt 70 triệu lượt du khách quốc tế vào năm 2030, đưa Saudi Arabia trở thành một trong 7 quốc gia được du khách ghé thăm nhiều nhất thế giới".

Ngành du lịch chiếm 5% GDP Saudi Arabia năm 2024, dự báo tăng thành 10% GDP vào cuối năm 2030. Bên cạnh du lịch hành hương với hai thánh địa tôn giáo Makkah và Madinah, Saudi Arabia đang tập trung phát triển mạnh mảng du lịch nghỉ dưỡng, dịch vụ, giải trí ở Riyadh, Abha và Biển Đỏ, hướng đến du khách đến từ Hoa Kỳ, châu Âu, Ấn Độ, Trung Quốc...

(còn tiếp)

Nam thanh niên đạp xe 13.000km đến Ả Rập gặp Ronaldo

Theo fan bóng đá Ả Rập, họ đã bắt gặp một nam thanh niên Trung Quốc xin chữ ký Ronaldo, sau khi vượt qua quãng đường 13.000km bằng xe đạp.