Sấu vào mùa trên đường phố - Ảnh: QUANG THẾ

"Thợ sấu" trên những chiếc xe máy cà tàng mang theo gậy hái sấu, bao tải… nhanh chóng tỏa đi khắp các con phố. Những cây sấu cổ thụ trên phố Phan Đình Phùng, Trần Phú, Trần Hưng Đạo... thường được chọn hái đầu tiên.

Kiếm tiền trên ngọn cây

Những cây sấu cổ thụ cao trên 30m. Anh Bắc, một thợ trèo sấu lâu năm, nói rằng anh chưa từng đầu hàng trước cây sấu nào. "Mỗi năm chỉ có một mùa, mỗi mùa thường diễn ra khoảng 2 tháng đầu hè nên người hái sấu luôn phải cật lực" - anh Bắc nói.

Trong đêm, không dây bảo hộ, chỉ với đôi tay trần, người hái vẫn thuần thục thoăn thoắt leo lên. Chừng hơn một phút, anh Bắc đã lẩn vào tán sấu xanh thẫm giữa màn đêm. Chỉ thấy những tán lá rung rinh. Vài chục phút sau, những bao tải sấu nặng 30-50kg được thòng xuống từ ngọn cây bằng dây dù.

Do hái sấu trong đêm nên để không bị lên nhầm cây khác, từ chiều hôm trước thợ sấu phải đi chọn, đánh dấu những cây chưa hái. Buổi hái sấu thường diễn ra từ 1h đến khoảng 4h sáng. Muộn lắm cũng xong trước 7h sáng, khi người dân thành phố bắt đầu một ngày mới. Chẳng hiểu vì sao có quy ước này nhưng có lẽ vì thế mà ít khi nào ta có thể bắt gặp người hái sấu trên phố phường Hà Nội.

Một thợ sấu hái trái trên ngọn cây lúc rạng sáng - Ảnh: TÂM LÊ

Sấu sau khi thu hái sẽ được bán ngay tại gốc với giá 30.000-40.000 đồng/kg. Không chỉ hái sấu ở nội thành Hà Nội, những năm gần đây để kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống, nhiều người còn đi tới nhiều tỉnh thành ở miền Bắc để hái.

Anh Ngoan (31 tuổi, quê Thanh Hóa), một người hái sấu lâu năm, nói: "Mọi người chỉ nghĩ rằng chúng tôi thu nhập ngày công cao từ hái sấu nhưng không ai biết rằng chúng tôi cũng phải đổ mồ hôi, nước mắt và rất nguy hiểm..."

"Thợ sấu" là lao động nghèo

Những người hái sấu phần lớn đều là dân tỉnh, đến từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hưng Yên, Nam Định... Thực ra chẳng có ai là dân hái sấu chuyên nghiệp bởi một năm sấu chỉ ra trái khoảng 2 tháng. Việc chính của họ là chạy xe ôm, đánh giày, thợ hồ, khuân vác... Đa phần đều có sức khỏe tốt. Có người còn rất trẻ, chừng 15-17 tuổi.

Anh Phương (quê Thanh Hóa) làm thợ hồ ở quê, mùa sấu tới thì bắt xe lên Hà Nội thuê trọ với giá 15.000 đồng/ngày, nhập nhóm với một số đồng hương khác là anh Hồi và anh Ngoan để hái sấu. Anh Ngoan làm nghề đánh giày ở Hà Nội. Nhờ mùa sấu, anh Ngoan kiếm thêm tiền gửi về quê cho vợ nuôi hai con nhỏ ăn học.

Nhóm thợ sấu của anh Bắc và thành quả của một đêm lao động - Ảnh: Q.T.

Khác với nhiều "thợ sấu", Sơn đã tốt nghiệp đại học, dòng đời xô đẩy, ban ngày đi làm ở chợ Đồng Xuân, tối đến đi hái sấu một mình mà không nhập nhóm với ai.

Sơn nói: "Mình hái sấu được 7 năm nay rồi. Trước đây hái ban ngày nhưng bị nhiều người đuổi nên đành đêm đến mới dám lên cây. Biết là nguy hiểm, vất vả để kiếm từng quả sấu nhỏ nhưng công việc này cũng dễ kiếm tiền. Đến mùa sấu mà không làm thì lại nhớ" - Sơn cười.

Mỗi ký sấu bán với giá trung bình 30.000-40.000 đồng - Ảnh: Q.THẾ

TTO - Trên các tuyến phố trong Hà thành như Trần Phú, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám… những ngày này không khó để bắt gặp cảnh “người nhện” đu dây hái sấu trên những cành cây cao vút.