Lực lượng cứu hộ vẫn làm việc không ngừng nghỉ ở Amatrice - Ảnh: Reuters

Hơn 4.300 nhân viên cứu hộ sử dụng mọi loại dụng cụ thiết bị nâng hạng nặng và tay không để đào bới tìm các nạn nhân. Theo chính quyền Ý, số người thiệt mạng trong vụ động đất tăng gấp đôi từ 73 người trước đêm 24-8 (giờ địa phương) lên 153 người rạng sáng 25-8 và đến giữa ngày nhảy vọt lên 247 người. Gần 500 người nhập viện vì các chấn thương.

Cao điểm du lịch

Khó ước tính được thiệt hại về nhân mạng khi các nhân viên cứu hộ chưa xác định được số nạn nhân mắc kẹt, cũng như đang rất khó khăn trong việc tìm kiếm người sống sót trong các đống đổ nát tại những ngôi làng nằm ở khu vực núi hiểm trở.

Chỉ biết rằng các quan chức cảnh báo đây sẽ là một tai ương rất lớn, nhiều khả năng sẽ vượt qua trận động đất L'Aquila năm 2009 làm hơn 300 người chết, bởi động đất xảy ra khi người dân vẫn còn ngủ và đây lại là một điểm du lịch nổi tiếng thu hút rất nhiều du khách.

Những khu vực bị tàn phá nặng nề nhất lại là các khu nhà cổ có tuổi thọ hàng trăm năm ở Lazio, Marche, Umbria... Trong mùa cao điểm du lịch mùa hè này, như lễ hội ẩm thực ở Amatrice, dân số tại khu vực này có thể tăng gấp 10 lần. Ảnh chụp từ trên cao cho thấy Amatrice, được bầu chọn là thành cổ đẹp nhất nước Ý năm ngoái, gần như bị san bằng. Thiệt hại tài chính ước tính có thể lên đến 1,3 tỉ USD.

Hàng ngàn người dân tạm nghỉ qua đêm trong xe hơi, lều giăng ngoài trời, thấp thỏm bởi hàng trăm cơn dư chấn, có lúc lên đến 5,4 độ Richter. “Tôi không thể ngủ được nhiều vì rất sợ” - Reuters dẫn lời cụ Arturo Onesi, 70 tuổi.

Trong khi đó, nhân viên cứu hộ nỗ lực suốt đêm trong giá lạnh với hi vọng cứu được thêm những người còn mắc kẹt. Việc cứu trợ gặp rất nhiều khó khăn do các khu vực bị ảnh hưởng đều nằm trên các sườn đồi nên bị sạt lở nghiêm trọng và do những đống đổ nát của các công trình.

Việc tiếp cận và vận chuyển hậu cần ở những khu dân cư nhỏ còn bị cản trở bởi hệ thống giao thông bị phá hủy. Reuters cho biết nhân viên cứu hộ cứu được nhiều nạn nhân gồm bé gái Giulia, 8 tuổi, sống sót sau 17 giờ ở Amatrice.

Nhưng phần lớn không còn sống khi được đưa ra ngoài, như trường hợp đau lòng của một gia đình bốn người gồm hai bé trai 8 tháng và 9 tuổi ở Accumoli. Cơ hội sống sót cho những người bị chôn lấp ngày càng thấp.

Thủ tướng Matteo Renzi đã đến thị sát khu vực bị ảnh hưởng nặng bởi vụ động đất, kêu gọi tập trung mọi nỗ lực nhằm cứu giúp những người còn bị mắc kẹt dưới đống đổ nát. Chính quyền cho biết đã giải ngân 50 triệu euro trong khoản ngân sách cứu trợ khẩn cấp 234 triệu euro để hỗ trợ vùng bị thiệt hại do động đất.

Do đứt gãy địa tầng

Theo các nhà khoa học, khu vực Địa Trung Hải thường xảy ra chấn động do va chạm giữa hai mảng kiến tạo châu Phi và Á-Âu, trong đó Ý là một trong những quốc gia hứng chịu động đất nhiều nhất ở châu Âu do nằm trên các đường đứt gãy địa tầng lớn.

Một trong số đó là đường đứt gãy chạy dọc dãy núi Apennines và không may là nhiều khu vực dân cư, thành phố như Norcia và L'Aquila nằm ở điểm cuối của đường đứt gãy này, nơi thường xảy ra những trận động đất lớn.

Trong nhiều ngày thậm chí tuần tới, miền trung nước Ý sẽ chịu nhiều cơn dư chấn mạnh khi vết đứt gãy ổn định lại. “Nhưng mọi người cần biết rằng những cơn dư chấn trên 5 độ Richter mới có thể gây thêm thiệt hại” - nhà nghiên cứu người Mỹ John Bellini cảnh báo. Hồi năm 2009, L'Aquila từng trải qua hơn 10.000 cơn dư chấn.

So sánh với trận động đất 6,8 độ Richter ở Myanmar cùng ngày 24-8, các nhà khoa học cho biết sở dĩ thiệt hại của trận động đất 6,2 độ Richter ở Ý nặng nề hơn do tâm chấn nằm nông hơn, chỉ khoảng 4km so với 86km của trận động đất ở Myanmar.

Nhà cửa ở Ý thường được xây dựng trên những mặt núi bằng, vốn chịu sức rung lớn hơn khi có động đất và nhiều ngôi nhà cổ thường được xây dựng bằng gạch, vốn không phải là loại vật liệu chống chịu tốt động đất.

Nhưng theo nhóm nhà khoa học Brendan Duffy, Mark Quigley và Mike Sandiford của Đại học Melbourne (Úc), việc cung cấp đầy đủ thông tin khoa học về các nguy cơ động đất và có biện pháp ngăn ngừa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu thiệt hại về người và của.

Sau trận động đất ở L'Aquila, sáu nhà khoa học đã bị buộc tội ngộ sát do không thông báo với công chúng về nguy cơ xảy ra động đất. Trong khi đó, việc trùng tu những ngôi nhà dễ sập trong khu vực này lại bị trì trệ.