Tưởng niệm những tiền nhân đã ra đi tại đài tưởng niệm ANZAC ở Sydney (Úc), ngày 11-11 - Ảnh: REUTERS

Phát biểu tại buổi lễ tưởng niệm quốc gia ở thủ đô Canberra ngày hôm nay 11-11 với sự tham gia của hàng ngàn người, Thủ tướng Scott Morrison đề cập tới sự hy sinh của những người lính trong chiến tranh.

Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, hơn 400.000 thanh niên Úc đã lên đường nhập ngũ, trong đó có 300.000 người tham chiến ở nước ngoài và gần 62.000 người đã tử trận.

Đặc biệt, hơn 10.000 binh sĩ thuộc Quân đoàn Úc và New Zealand (ANZAC) đã tử nạn trong chiến dịch tại bán đảo Gallipoli của Thổ Nhĩ Kỳ.

Mặc dù chiến dịch tấn công đã thất bại, song nó đã để lại di sản về lòng dũng cảm và tình hữu nghị giữa hai quốc gia, đồng thời được xem là bước ngoặt phát triển của hai nước.

Trong khi đó, tại New Zealand, lễ tưởng niệm diễn ra hai phút sau khi mặc niệm vào đúng 11h ngày 11-11, thời điểm hiệp định đình chiến được ký kết.

100 phát súng đã được bắn ra tại cảng Wellington, cùng tiếng chuông nhà thờ, cũng như tiếng còi từ các tàu, ôtô và xe cấp cứu.

Người dân New Zealand tập hợp tại Công viên tưởng niệm chiến tranh Pukeahu ở thủ đô Wellington ngày 11-11 - Ảnh: STUFF

Phát biểu tại đài tưởng niệm quốc gia ở thủ đô Wellington, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern nhấn mạnh rằng những âm thanh hợp xướng trên đã thể hiện niềm hân hoan, và hi vọng đã lan tỏa khắp New Zealand khi thông tin về Hiệp định đình chiến được công bố.

Ước tính hàng ngàn người đã tới dự lễ tưởng niệm trên khắp New Zealand. Thống kê cho thấy hơn 100.000 người New Zealand, tương đương 10% dân số lúc bấy giờ, đã tham chiến ở nước ngoài, trong đó 18.300 người đã thiệt mạng.

Nhưng tâm điểm của lễ kỷ niệm ngày kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất năm nay chính là tại Pháp với nhiều sự kiện kéo dài trong nhiều ngày.

Lễ kỷ niệm chính thức diễn ra sáng 11-11 (giờ Paris) tại cổng Khải Hoàn Môn trên đại lộ Champs-Elysées ở trung tâm thủ đô Paris, với sự tham gia của 72 nguyên thủ và lãnh đạo quốc gia.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và Thủ tướng Đức Angela Merkel (thứ hai từ phải sang) khánh thành tấm bảng kỷ niệm tại nơi mà các bên đã ký kết Hiệp ước đình chiến ở thành phố Compiègne cách Paris 60km về phía bắc vào ngày 10-11 - Ảnh: AFP

Ngay sau đó là sự kiện được xem là "đứa con tinh thần" của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron - Diễn đàn Paris về hòa bình - khai mạc vào trưa ngày 11-11, dự kiến kéo dài 3 ngày, tại Trung tâm văn hóa Grande halle de la Villette ở thủ đô Paris.

Thực ra, từ một tuần qua, hàng loạt sự kiện diễn ra khắp cả nước Pháp. Hơn 1.200 sự kiện độc đáo nhất tại các địa phương đã được một ủy ban quốc gia dán nhãn "Trăm năm".

Các cuộc triển lãm, các dự án giáo dục, các buổi biểu diễn nghệ thuật được tổ chức trong thời gian dài, thậm chí vài tháng, nhằm nhắc nhở các thế hệ hiện tại lịch sử đau thương và bi hùng của Pháp và châu Âu, cũng như để tưởng niệm 1,4 triệu binh sĩ Pháp đã hi sinh trong Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Quần áo thời chiến được tái hiện tại thủ đô London, Anh ngày 10-11 nhân kỷ niệm 100 năm kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất - Ảnh: REUTERS

Vào cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, mâu thuẫn quyền lợi giữa các đế quốc Anh và Đức, Pháp và Đức, Nga và Áo-Hung đã đưa tới sự thành lập hai khối quân sự kình địch của nhau: khối liên minh Đức-Áo-Hung và khối hiệp ước Anh-Pháp-Nga. 

Cuộc cạnh tranh sống còn giữa hai khối đã dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ I. Cuộc chiến đã làm hơn 10 triệu người thiệt mạng, hàng chục triệu người bị thương, các thành phố, làng mạc, đường sá, cầu cống, nhà máy bị phá hủy.

Số tiền mà các nước tham chiến chi phí cho cuộc chiến lên tới con số 85 tỉ USD. Về quy mô và sự khốc liệt, cuộc chiến này chỉ đứng sau Chiến tranh thế giới thứ II.

Chánh văn phòng Nhà Trắng John Kelly dâng hoa tưởng niệm tại nghĩa trang lính Mỹ Aisne-Marne tại khu rừng Belleau (Pháp) ngày 10-11. Đấy là nơi nhiều binh sĩ Mỹ đã hi sinh khi tham gia Chiến tranh thế giới thứ I - Ảnh: REUTERS