Phóng to

Viên thư kí người Ý - Caleb Carr

TTO - 75 năm sau ngày mất của tác giả Conan Doyle, nhân vật thám tử lừng danh Sherlock Holmes của ông ngỡ như đang hồi sinh với một loạt tác phẩm mới của các nhà văn đương đại, những người đã mang Holmes trở lại những nơi xảy ra án mạng lịch sử như Hiroshima, mồ chôn người Do Thái bị diệt chủng ở châu Âu...

Viên thư kí người Ý, tác phẩm được chính tác giả Conan Doyle ủy quyền cho Caleb Carr, đã dẫn đầu các hiệu sách tại Mỹ suốt tháng năm, tiếp theo sau là Trò bịp bợm trí tuệ của Mitch Cullin, một mật vụ đi tìm sự thật giữa đống đổ nát trong vụ thả bom hạt nhân đầu tiên của thế giới.

Michael Chabon, nhà văn từng đoạt giải Pulitzer cũng có cuốn Giải pháp cuối cùng - mang Holmes đến nước Anh vào 1944 để tìm hiểu lý do vì sao một cậu bé Do Thái gốc Đức lại bị câm trong cơn chấn động diệt chủng đồng bào mình.

Phóng to

Trò bịp bợm trí tuệ - Mitch Cullin

Trong khi đó, Trò chơi - tiểu thuyết trinh thám khác phát hành tháng sáu của Laurie King, Holmes sẽ điều tra về trận động đất kinh hoàng tại San Francisco 1906.

Điểm qua một vòng các tác phẩm trên, ta có thể kết luận Holmes thật sự hồi sinh trong các tiểu thuyết mang tính lịch sử vượt lên trên tuổi tác - mà nếu tính ra, Holmes đang bước vào tuổi 89 trong câu chuyện về diệt chủng Do Thái, hay 93 tuổi khi điều tra vụ nổ ở Hiroshima (!).

Thám tử Holmes xưa và nay

Conan Doyle khắc họa chân dung thám tử Sherlock Holmes trong bốn tiểu thuyết, bao gồm Chó săn của gia đình Baskervilles và 56 câu chuyện được xuất bản 1887-1927, những câu chuyện đã lan truyền rộng rãi và là cảm hứng cho hàng ngàn tác phẩm ăn theo cùng dạng nhiều năm qua.

Phóng to

Giải pháp cuối cùng - Michael Chabon

Theo một thu thập của Leslie Klinger - một chuyên gia “Sherlock-Holmes-học”, có khoảng 4.000 tác phẩm phỏng theo câu chuyện của Conan Doyle. Tuy nhiên phần lớn không đáng quan tâm, và chỉ số ít trong đó là của các tác giả xuất sắc; trong đó, các tác giả Chabon, Cullin và Carr kể trên được liệt vào.

Trong tác phẩm của Carr, Holmes cùng anh bạn nối khố là Tiến sĩ John Watson đương đầu với thế lực siêu nhiên là ma quỉ và linh hồn. Tác phẩm của Carr phát triển trên một truyện ngắn trong tuyển tập Những con ma trên phố Baker - một trong những di sản để lại của Conan Doyle. Tiểu thuyết xoay quanh hai án mạng ở lâu đài hoàng gia Holyrood, Edingburgh, nơi đồn rằng có một hồn ma vất vưởng.

Trong tác phẩm của Chabon, Holmes là một gã thô lỗ cô độc, đang nghỉ hưu ở miền quê nước Anh 1944. Một con vẹt của một cậu bé tị nạn Do Thái gốc Đức 9 tuổi đã làm ông nổi máu nghề nghiệp, khi nó luôn miệng kêu ra những con số bí ẩn - ngỡ như là một mật mã của Đức quốc xã hay số tài khoản ngân hàng Thụy Sĩ.

Sức hút nào từ Holmes?

Phóng to

Trò chơi - Laurie King

Tác giả Cullin cho rằng sự ảnh hưởng nhân cách của Holmes có khác trong thế giới ngày nay. Tuy nhiên nhân vật Sherlock Holmes, một thám tử sống vào thời nữ hoàng Victoria nước Anh vẫn tồn tại ngày nay vì ông mãi là hiện thân của một mẫu người biết gỡ rối những vấn đề hóc búa của thời đại.

Cùng một suy nghĩ đó, tác giả Carr lại cho rằng Holmes vẫn sống khỏe qua mọi thời vì “Niềm tin vào sự việc nào cũng có lý do của nó có thể giúp chúng ta giải quyết mọi vấn đề khó khăn nhất trong cuộc sống”. “Tôi nghĩ rằng nếu con người vẫn tin vào sức mạnh của lí do - mà càng ngày thám từ Holmes phải vắt óc mới khám phá ra - đặc biệt hơn khi người ta đang sống trong một thế giới “hậu 11 tháng chín” luôn bị đe dọa bởi khủng bố; thì sự tồn tại của một thám tử tài ba như Holmes là điều cần thiết.”