Ông Phạm Gia Bảo, phó cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền, Ngân hàng Nhà nước - Ảnh: L.TH.

Ông Phạm Gia Bảo, phó cục trưởng Cục Phòng chống , Ngân hàng Nhà nước, cho biết báo cáo đã đánh giá rủi ro rửa tiền cho từng lĩnh vực kinh tế như ngân hàng, bất động sản, thuế... và kết quả cho thấy nhóm tham ô tài sản, tổ chức đánh bạc liên quan rất lớn đến rửa tiền.

Điển hình vụ tham ô tài sản để rửa tiền, ông Bảo nêu vụ ông Giang Văn Hiển - bố của Giang Kim Đạt, nguyên quyền trưởng phòng Vinashinlines. Nguồn tiền mà Giang Kim Đạt tham ô được chuyển sang cho bố.

Cụ thể, Giang Kim Đạt đã chiếm đoạt 260 tỉ đồng hoa hồng của Vinashinlines qua mua tàu, thuê tàu. Phần lớn số tiền này Đạt chuyển vào 22 tài khoản của bố đẻ để mua 40 bất động sản, mua đi bán lại 13 chiếc ôtô.

Tính đến thời điểm hiện tại, Việt Nam chưa tiến hành khởi tố, điều tra vụ án nào về tội rửa tiền có nguồn gốc từ tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Số liệu thống kê về khởi tố, truy tố và xét xử về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản cho thấy hằng năm số lượng vụ án lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản được các cơ quan có thẩm quyền đưa ra xét xử là rất nhiều (trung bình hơn 1.000 vụ/năm với hơn 1.200 bị cáo).

Chẳng hạn, năm 2016 trong 1.073 vụ án được xét xử thì số tiền phải thi hành án lên đến 12.497 tỉ đồng (568,05 triệu USD), tuy nhiên số tiền thu hồi mới đạt 45,5 tỉ đồng (2,07 triệu USD).

Đến năm 2017, loại tội phạm này có dấu hiệu hạ nhiệt với 958 vụ án bị xét xử thì số tiền phải thi hành án là 204 tỉ đồng (9,3 triệu USD) và số tiền thu hồi đạt 18,8 tỉ đồng (0,85 triệu USD).

Điều này cho thấy mặc dù số tiền cần thu hồi trong các vụ án về lừa đảo chiếm đoạt tài sản khá lớn song tỉ lệ thu hồi thực tế chưa đến 10%.

Trong khi đó, số lượng các vụ án và bị cáo bị xét xử về tội đánh bạc là rất lớn.

Năm 2017 tòa án các cấp xét xử 3.665 vụ đánh bạc với 20.162 bị cáo và 494 vụ tổ chức đánh bạc với 1.771 bị cáo. Con số này vẫn là đáng kể so với các loại tội phạm nguồn khác của tội rửa tiền.

Báo cáo nêu rõ mặc dù số tiền thu được từ hoạt động đánh bạc, tổ chức đánh bạc tính trung bình trên đối tượng phạm tội là không cao và tội phạm có xu hướng sử dụng các khoản tiền thu được vào mục đích tiêu dùng cá nhân, song trong các vụ án lớn về tổ chức đánh bạc, số tiền niêm phong, phong tỏa, tịch thu và thu hồi là rất lớn.