Vậy ”gốc tự do” là gì, “chất chống oxy hóa” là gì và có tác động gì lên sức khỏe của chúng ta?

Những vụ trộm liên hoàn

Bạn có thể hình dung như thế này, hạt nhân của một nguyên tử được bao bọc bởi một đám mây điện tử. Những điện tử trong đám mây này luôn bắt cặp với nhau để tạo ra một trạng thái vững bền. Nhưng sự đời đâu phải lúc nào cũng “ngon cơm” như vậy. Đôi khi nguyên tử “lỡ” làm mất một điện tử thì sẽ làm cho những cặp đôi nguyên tử bỗng dưng đơn thân lẻ bóng. Nguyên tử này bấy giờ được gọi bằng một cái tên sặc mùi hóa học là “gốc tự do” (free radical) và luôn ở trạng thái dễ bị “kích động”.

Khi nguyên tử bị mất điện tử thì chúng đâu có ngồi yên mà sẽ tìm cách “chôm chỉa” điện tử của những nguyên tử kế cận. Những nguyên tử bỗng nhiên bị mất của này trở thành “gốc tự do” và lại tìm cách chôm chỉa điện tử của những nguyên tử khác. Cứ như vậy, ân đền oán trả xảy ra liên tu bất tận và cuối cùng gây tổn hại cho tế bào.

“Gốc tự do” sẽ làm ngòi nổ cho bệnh tật và được cho là nguyên nhân hàng đầu gây ra các rối loạn về tim mạch cùng vô số bệnh hiểm nghèo khác.

Hiệp sĩ giữa đàng

Cơ thể chúng ta sẽ tự vệ trước sự tàn phá của những “gốc tự do” bằng cách tạo ra những enzyme để dẹp loạn. Tuy nhiên, những enzyme này cũng chưa đủ “võ công” để có thể ăn thua đủ với các “gốc tự do”. Vì vậy phải cần sự trợ giúp của những hiệp sĩ mang cái tên nghĩa hiệp là “chất chống oxy hóa” (antioxidants). Những hiệp sĩ này vào cơ thể qua thực phẩm.

Các “chất chống oxy hóa” sẽ cảm hóa các “gốc tự do” bằng cách ban phát cho các “gốc tự do” những điện tử bị thiếu, làm gốc tự do bỏ thói chôm chỉa, ngăn chặn những vụ trộm điện tử liên hoàn.

“Chất chống oxy hóa” rất nổi tiếng là curcuminoids có trong củ nghệ. Những “chất chống oxy hóa” khác bao gồm vitamin E, vitamin C, tiền vitamin A, selenium... Để có tác động kháng oxy hóa, chúng ta cần đưa thêm những thực phẩm hoặc bổ sung các vitamin và khoáng tố vào cơ thể đủ liều lượng được đề nghị mỗi ngày. Cụ thể như sau:

Vitamin E: là loại vitamin tan trong dầu, tìm thấy ở hạt, dầu cá, ngũ cốc (nguyên hạt)... Mỗi ngày cần cung cấp 12 IU (đơn vị quốc tế) cho phụ nữ và 15 IU cho nam giới.

Vitamin C được tìm thấy trong cam, chanh, bông cải xanh, cải bó xôi, dâu tây. Liều lượng mỗi ngày là 60mg.

Ngoài ra cũng lưu ý lựa chọn đồ ăn, thức uống, gia vị được cho là có nhiều “chất chống oxy hóa” như rượu nho đỏ, trà xanh, hành tỏi...