Chiếc USS John S. McCain bị hư hỏng sau vụ va chạm ngày 21-8 - Ảnh: US Navy

Theo hãng tin Bloomberg, những sự cố liên tiếp trong chưa đầy một năm là dấu hiệu cho thấy Hải quân Mỹ đang gặp một vấn đề mang tính hệ thống.

1 người chết và 9 mất tích trong vụ USS John S. McCain, 7 người chết trong vụ USS Fitzgerald… là những hậu quả rất nghiêm trọng.

Vào bất cứ thời điểm nào, Hải quân Mỹ có khoảng 100/275 đơn vị tàu đang hoạt động. So với cách đây 30 năm thì số lượng tàu của hạm đội Mỹ đã giảm một nửa, đồng nghĩa với việc mỗi con tàu có ít thời gian cập cảng hơn giữa các lần triển khai.

“Bí mật” ở đây chính là nguồn ngân sách bị cắt giảm của Lầu Năm Góc, vốn gây ảnh hưởng đến khả năng hoạch định chiến lược lâu dài.

Thực tế này không khỏi dẫn đến tình trạng “làm tắt, lược hóa quy trình”, chẳng hạn như hoãn công tác huấn luyện binh sĩ cho đến khi hoàn thành một nhiệm vụ nào đó.

Áp lực đối với khí tài lẫn con người trong quân đội Mỹ nói chung và hải quân nói riêng có cái giá của nó, cụ thể là các kỹ năng cơ bản như điều khiển, vận hành tàu thuyền bị mai một. Đây là nguyên nhân sâu xa của nhiều vụ tai nạn gần đây.

Tuy nhiên, cũng còn có một số yếu tố khác phải kể đến. Cả hai con tàu thương mại va chạm với tàu chiến Mỹ trong vụ USS John S. McCain mới đây và USS Fitzgerald hồi tháng 6 đều vận hành ở chế độ tự động khi xảy ra tai nạn.

Ở những nơi đông tàu bè qua lại, đặc biệt là eo biển Malacca, điều này đi ngược lại với tập quán và truyền thống hàng hải. Và dù biết không an toàn, các con tàu thương mại vẫn lạm dụng chế độ tự động để tiết kiệm nhân lực và tiền bạc.

Ngày nào các hãng tàu biển (và các hãng bảo hiểm) không thay đổi tình trạng này, nguy hiểm vẫn sẽ còn rình rập các con tàu trên các tuyến hàng hải nhộn nhịp.

Người nhái của hải quân Mỹ xuống biển tìm kiếm thủy thủ còn mất tích quanh tàu USS John S. McCain đang neo đậu ở căn cứ hải quân Changi tại Singapore ngày 23-8 - Ảnh: REUTERS

Trước mắt, với việc chiếc McCain và Fitzgerald ngừng hoạt động vô thời hạn, Hạm đội 7 của Mỹ mất đi 2/7 tàu khu trục lớp Arleigh Burke. Các tàu này được trang bị hệ thống chống tên lửa Aegis, vốn sẽ là phòng tuyến đầu tiên bảo vệ Mỹ và đồng minh trước một cuộc tấn công tên lửa.