Không thể nâng mức đặt cọc

Nêu ý kiến tại tổ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết theo thông lệ thế giới, có những loại tài sản không quy định về tiền đặt trước (đặt cọc).

Dự thảo Luật Đấu giá tài sản sửa đổi cũng đã nâng mức tiền đặt trước với đấu giá quyền sử dụng đất lên tối thiểu là 15%, tối đa là 20%.

Do vậy không thể tiếp tục nâng mức tiền đặt trước.

Cũng theo ông Long, với những mặt hàng đấu giá có giá trị lớn, nếu nâng tiền đặt cọc lên vô hình trung thành hàng rào kỹ thuật loại bớt các doanh nghiệp, cá nhân không có điều kiện tài chính bằng các "anh lớn".

Hơn nữa, với quyền sử dụng đất, quyền khai thác khoáng sản, tiền đặt cọc chỉ là một yếu tố. Điều kiện để tham gia vào đấu giá quyền sử dụng đất còn được quy định trong các pháp luật chuyên ngành, nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai...

* Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh):

Phải phạt thật nặng!

Cần có quy định trong luật để ngăn thao túng đấu giá cả ở việc "trả giá cao rồi bỏ cọc" và "thông đồng để dìm giá thấp".

Để ngăn trả giá cao rồi bỏ cọc, luật có thể quy định mức tiền đặt trước không quá lớn nhưng mức phạt về hành vi bỏ cọc phải thật nặng để răn đe.

Bởi hành vi thao túng đấu giá có thể gây thiệt hại lớn cho tài sản nhà nước và cá nhân nên ngoài xử lý hành chính cần có quy định về xử lý hình sự tùy theo giá trị gây thiệt hại.

Bên cạnh đó, việc công khai thông tin trước đấu giá phải quy định chặt chẽ hơn để ngăn chặn "thông đồng để dìm giá".

Vừa qua có trường hợp quy định phải đăng báo và phát sóng trên đài truyền hình nhưng đơn vị tổ chức đấu giá thông đồng với người tham gia nên chỉ lựa chọn những báo ít người đọc hay chọn giờ phát sóng ít người xem.

Do đó, ngoài đăng báo thông tin về cuộc đấu giá thì phải đăng trên mạng Internet, nếu vi phạm thì có chế tài mạnh bằng việc hủy kết quả đấu giá hoặc xem xét trách nhiệm hành chính và hình sự.

* Đại biểu Nguyễn Hải Nam (ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội):

Tiền đặt trước phải phù hợp

Nếu quy định mức đặt cọc cao quá sẽ khó thu hút nhiều người tham gia.

Nhưng nếu quy định thấp sẽ xảy ra nhiều trường hợp như vừa qua là người tham gia trả giá cao bất thường rồi bỏ cọc, có dấu hiệu thao túng, qua đó không đạt được mục tiêu đấu giá.

Việc nâng tỉ lệ đặt cọc lên 10% hay cao hơn nữa, cơ quan soạn thảo luật cần có số liệu thống kê, đánh giá.

Luật Đấu giá tài sản là chính sách tác động đến số đông nên cần có tính toán về tác động của từng mức tiền đặt trước.

Tiền đặt trước phải phù hợp, đảm bảo nguyên tắc của đấu giá là khách quan, công bằng, đảm bảo quyền lợi cho Nhà nước nhưng cũng cần để tài sản đến đúng bên có nhu cầu sử dụng thật. Do đó cần tăng chế tài xử phạt với người tham gia đấu giá bất thường rồi bỏ cọc, làm không đạt được mục tiêu của cuộc đấu giá.

* Ông Nguyễn Tiến Thỏa (chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam):

Cần yêu cầu chứng minh năng lực tài chính

Về mặt kinh tế, nên tăng tiền đặt cọc đấu giá đất tối thiểu lên 10% và giữ nguyên tỉ lệ đặt cọc tối thiểu với đấu giá tài sản thông thường là 5%.

Điều này giúp những người có đủ tiềm lực tài chính tham gia đấu giá. Bên cạnh đó, cần bổ sung chế tài xử lý với người bỏ cọc đấu giá tài sản để thị trường đấu giá lành mạnh hơn.

Các cơ quan tổ chức đấu giá cũng cần yêu cầu các tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá phải chứng minh năng lực tài chính.

Cơ quan tổ chức đấu giá cũng có thể thẩm định năng lực, nhu cầu thực sự của tổ chức cá nhân tham gia thông qua hồ sơ đấu giá của họ. Nếu quy định về đấu giá tài sản chưa có các yêu cầu về năng lực nhà đầu tư, cần bổ sung để khuyến khích tổ chức, cá nhân đủ năng lực thực sự tham gia đấu giá.

* LS Trương Thanh Đức (giám đốc Công ty luật ANVI):

Không cần tăng mức đặt cọc

Mức đặt cọc đấu giá tài sản hiện nay là hợp lý, không cần tăng thêm nữa.

Còn mức đặt cọc tối thiểu bao nhiêu nên giao cho địa phương tự quyết định đối với từng tài sản cụ thể nhưng không vượt giới hạn 5 - 20% theo quy định.

Ngay cả mức đặt cọc tối thiểu 5%, với những tài sản có giá trị lớn như đất đai hay nhà cửa, số tiền đặt cọc thực tế rất lớn.

Nếu nhà trúng đấu giá bỏ cọc, chúng ta có thể đấu giá lại với giá bằng, cao hơn hoặc thấp hơn. Điều quan trọng là đấu giá thật, Nhà nước thu được giá trị tài sản cao nhất. Muốn vậy phải có nhiều người tham gia, cạnh tranh giá.

* LS Nguyễn Tiến Lập (Văn phòng luật sư NHQuang&Cộng sự):

Nên đưa các quy định phòng ngừa vào quy chế đấu giá

Luật Đấu giá tài sản hiện hành đã quy định khoản tiền đặt trước trong khoảng từ 5 - 20% là phù hợp, tạo sự linh hoạt cho người tổ chức đấu giá, không có lý do gì phải tăng mức đặt cọc tối thiểu lên 10%.

Việc đề xuất xử phạt bổ sung đối với người trúng đấu giá nhưng không ký hợp đồng cũng không có cơ sở, bởi bản chất quan hệ giữa các bên tham gia đấu giá là quan hệ dân sự, tự nguyện và bình đẳng, không thể áp dụng chế tài phạt hành chính.

Các chế tài dân sự cũng đã có rồi, đó là việc bên không ký hợp đồng mất tiền đặt trước sau khi đã chuyển thành tiền đặt cọc.

Tuy nhiên để bảo đảm tính nghiêm túc trong thực hiện cam kết của các bên tham gia, người tổ chức đấu giá có thể đưa thêm các quy định phòng ngừa vào quy chế đấu giá cho từng vụ việc, phù hợp với tính chất và giá trị của tài sản.

Nó được coi như điều kiện hợp đồng để các bên tham gia đấu giá xem xét quyết định. Nếu phá vỡ hợp đồng sẽ bị xử lý bằng chế tài và thủ tục dân sự.

Trong thực tế, khi tham gia đấu giá là đã phát sinh quan hệ hợp đồng, thể hiện bằng việc đăng ký, đặt tiền và chấp nhận quy chế đấu giá. Sau khi trúng đấu giá sẽ ký hợp đồng để tiếp nhận tài sản (chuyển giao quyền sở hữu).

Cả hai hợp đồng này đều có thể quy định chế tài xử phạt, tùy tính chất từng vụ đấu giá phù hợp với các loại tài sạn khác nhau.