Phóng to

Khoảng 215 lính cứu hộ được huy động trong vụ tai nạn hầm mỏ Daping ở tỉnh Hà Nam tháng 10-2004. Chỉ có 298 trong số 446 công nhân mỏ thoát nạn

Điều này có nghĩa đây là một nghề nghiệp nguy hiểm nhất tại TQ. Tai nạn hầm mỏ có độ rủi ro cao nhất, chỉ sau tai nạn giao thông.

Theo số liệu thống kê chính thức, trung bình mỗi năm ở TQ có hơn 7.000 người thiệt mạng do tai nạn hầm mỏ, riêng chín tháng đầu năm nay đã có 4.153 người chết. Trong số vụ tai nạn xảy ra từ tháng 1-2001 đến 10-2004, có đến hơn 10 vụ có số người thiệt mạng bình quân lên đến 188 người/ vụ! Chỉ riêng trong tháng vừa qua, hàng loạt tai nạn đã xảy ra khiến trên 200 người thiệt mạng. Cuộc họp của SWAS vào trung tuần tháng mười một tại TQ cũng thừa nhận mật độ xảy ra tai nạn hầm mỏ ở nước này vẫn còn rất cao.

Phóng to

Mang thi thể các nạn nhân ra ngoài hầm mỏ

Năm 2003, các mỏ than ở TQ sản xuất trung bình 321 tấn than mỗi năm, chỉ bằng 2,2% so với ở Mỹ và 8,1% so với ở Nam Phi. Tuy vậy, tỉ lệ thương vong cho mỗi 100 tấn than thu hoạch được lại cao hơn Mỹ 100 lần và hơn Nam Phi 30 lần.

Trong tám tháng đầu năm 2004, tổng cộng đã xảy ra 3.457 tai nạn mỏ than, trong đó tai nạn ở mỏ than Daping, tỉnh Hà Nam nặng nề nhất khi chỉ có 298 người trong số 446 công nhân đang làm việc kịp thời thoát nạn.

Vấn đề ở chỗ hầu hết các vụ tai nạn xảy ra ở các mỏ than tư nhân, chiếm khoảng 80% tổng số 26.000 mỏ than toàn quốc. Các mỏ than này thiếu các thiết bị an toàn lao động cũng như phương thức sản xuất lạc hậu. Điều kiện tự nhiên cũng là một nguyên nhân chính. Hơn một nửa mỏ than TQ tích quá nhiều khí là yếu tố gây ra 70-80% tai nạn hầm mỏ.

Hầu hết mỏ than đều sản xuất quá tải nhằm tăng sản lượng than trong ngành công nghiệp than đá tại TQ - đất nước sản xuất và tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch lớn nhất thế giới. Chính trong bối cảnh sản xuất quá tải và điều kiện tự nhiên (khí mêtan quá đậm đặc) khắc nghiệt này mà các thiếu sót nghiêm trọng trong chấp hành các qui định về an toàn, vốn phổ biến trong các mỏ than tư nhân, khiến người lao động phải trả giá.

TQ hiện dư hơn 300 triệu công nhân. Về phía các công nhân mỏ, cho dù công việc ở mỏ than nguy hiểm như thế nào và mức lương trả thấp ra sao họ vẫn không hé răng đòi hỏi gì, do lẽ các ông chủ mỏ than luôn có trong tay một danh sách dài những người đang tìm việc. Giải pháp nào cho vấn nạn này?

Giáo sư Li kêu gọi chính phủ đừng đào sâu khoảng cách giữa thôn quê và thành thị, giữa những khu vực khác nhau, những ngành công nghiệp khác nhau, thay vào đó phải giữ vững nguyên tắc đặt con người lên trên hết và nhắm tới sự phát triển bền vững. Đấy là cách duy nhất để giảm thiểu mật độ thường xuyên của tai nạn ở các hầm mỏ.

Các cuộc họp gần đây của TQ cũng đưa ra những biện pháp chặt chẽ hơn trong việc cải cách nền công nghiệp mỏ than vào mùa đông này, hứa hẹn cải thiện sự an toàn lao động ở mỏ than. TQ cũng sẽ tiếp tục đóng cửa các mỏ than không thể đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn, đặc biệt là các mỏ than nhỏ và bất hợp pháp. Trong năm tới, Chính phủ TQ sẽ đầu tư 265 triệu USD để nâng độ an toàn cho các hầm mỏ, cải thiện việc thoát khí mêtan chết người, hi vọng giảm số vụ rủi ro từ dưới 7.000 xuống dưới 5.000 vào năm 2007.