Tác phẩm khiến các nhà nghiên cứu bối rối - Ảnh: AP

Chiếc đầu này được làm bằng sứ, một loại vật liệu rất phổ biến trong đồ trang sức, những bức tượng người và thú vật nhỏ ở đất nước Ai Cập cổ đại cũng như vùng Cận Đông.

Nó được bảo tồn cực kỳ cẩn thận ngoại trừ bị mất một chút râu và khác hẳn các tác phẩm được tìm thấy trước đây.

Mặc dù các học giả chắc chắn rằng nhân vật có râu đội chiếc vương miện vàng này đại diện cho hoàng tộc, nhưng họ lại không chắc nó tượng trưng cho vị vua nào, hay vương quốc nào mà ông có thể đã cai trị.

Các nhà khảo cổ tìm được bức tượng trên vào năm 2017 trong thời gian khai quật tại một địa điểm có tên Abel Beth Maacah, nằm ngay phía nam biên giới Israel với Lebanon, gần thị trấn Metula hiện nay.

Sách Các vua, quyển 1, chương 15-20, từng đề cập đến Abel Beth Maacah trong một danh sách các thành phố bị tấn công bởi vua Aramean Ben Hadad trong một chiến dịch chống lại vương quốc Israel.

"Địa điểm này rất quan trọng bởi nó cho thấy nơi này có thể đã ‘đổi chủ’ giữa các thế lực chính trị, nhiều khả năng là giữa Aram-Damascus và Israel", Naama Yahalom-Mack - nhà khảo cổ học thuộc Đại học Hebrew nói.

Vào mùa hè năm 2017, trong lúc đang đào xuyên qua nền của một cấu trúc thời đại đồ sắt lớn, nhóm của Yahalom-Mack đụng phải lớp đất chứa nhiều quặng. 

Lớp đất nơi chiếc đầu được tìm thấy là vào kỷ nguyên có liên quan tới Israel và Giu-đa, hai vương quốc đối địch nhau trong Kinh thánh.

Trong một động thái hiếm hoi, các nhà khảo cổ học và những người phụ trách bảo tàng Israel ở Jerusalem đã vội vã đưa tác phẩm này ra trưng bày công khai. Một báo cáo chi tiết cũng được chuẩn bị cho ấn bản tháng 6 của tạp chí khảo cổ học Near Eastern.

Eran Arie, người phụ trách bảo tàng Israel về thời đại đồ sắt và khảo cổ học Ba Tư, cho biết phát hiện này là "độc nhất vô nhị". 

"Trong thời đại đồ sắt, nếu có bất kỳ nghệ thuật hình tượng nào - mà phần lớn là không có - thì nó có chất lượng rất thấp. Đây là tác phẩm có chất lượng cực kỳ đẹp", Eran Arie nói.

Vậy bức tượng mô tả ai? Yahalom-Mack nói đó có thể là vua Ben Hadad hoặc Hazael của Damascus, Ahab hoặc Jehu của Israel, hoặc Ithobaal của Tyre - tất cả các nhân vật xuất hiện trong câu chuyện Kinh Thánh.

"Ở đây, chúng tôi chỉ đang đoán, nó giống như một trò chơi", bà nói. "Nó giống như một lời chào từ quá khứ, nhưng chúng tôi không biết bất cứ điều gì khác về nó".

Vì các học giả đang tranh luận liệu chiếc đầu này là một tác phẩm độc lập hay là một phần của bức tượng lớn hơn, nên nhóm nghiên cứu của Trường đại học Hebrew có thể bắt đầu lại công việc khai quật trong tháng này tại vị trí nơi chiếc đầu của vị vua bí ẩn đã được tìm thấy.

TTO - Công nghệ quét radar đã giúp giới khảo cổ học đi đến kết luận cuối cùng là không có căn phòng bí mật nào bên trong hầm mộ vua Tutankhamun như kỳ vọng trước đó.