Phóng to

Bức tranh tường ở Caracas với hình ảnh tươi cười, thân thiện của Tổng thống Hugo Chavez - Ảnh: Reuters

Sức khỏe của ông Chavez đang ngày càng xấu đi sau ca phẫu thuật ung thư ở Cuba, như thừa nhận mới nhất của chính phủ. Thông tin nhỏ giọt từ các lãnh đạo cao nhất cho biết ông Hugo Chavez đang bị suy hô hấp do viêm phổi nặng và các chuyên gia nhận định nhiều khả năng ông không thể tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ 4 vào ngày 10-1-2013 như dự kiến.

Trong khi đó, Quốc hội Venezuela đã bầu lại chính trị gia Diosdado Cabello - phó chủ tịch thứ nhất Ðảng Xã hội thống nhất Venezuela (PSUV) cầm quyền, đồng minh hàng đầu của ông Hugo Chavez - làm chủ tịch quốc hội.

Thống nhất trong đảng

Theo hiến pháp, trong trường hợp tổng thống qua đời hoặc không đủ khả năng lãnh đạo, chủ tịch quốc hội sẽ trở thành tổng thống tạm quyền cho tới khi có kết quả bầu cử mới được tổ chức trong vòng 30 ngày. Nhưng Phó tổng thống Nicolas Maduro mới là người được ông Hugo Chavez chọn. "Nếu tôi không thể lãnh đạo, các bạn nên bầu Nicolas Maduro làm tổng thống. Yêu cầu đó của tôi xuất phát từ trái tim tôi" - ông Chavez đã nói trước khi bay sang Cuba phẫu thuật.

Trước đó, phe đối lập đã yêu cầu nếu tổng thống vắng mặt vào ngày 10-1 thì phải thành lập chính phủ lâm thời và tổ chức tổng tuyển cử trong vòng 30 ngày. Ðến nay, Phó tổng thống Nicolas Maduro vẫn bác bỏ yêu cầu này. Ông khẳng định Tổng thống Chavez có thể không tuyên thệ nhậm chức ngày 10-1 trước quốc hội tại đất nước Venezuela, nhưng vẫn có thể tuyên thệ nhậm chức trước tòa án tối cao. Bộ trưởng thông tin Ernesto Villegas cũng khẳng định: "Chúng ta đã có một tổng thống được bầu từ năm 2013-2019 và đó là sự lựa chọn hoàn hảo. Chavez là tổng thống của Venezuela. Không có một ai khác".

Chủ tịch quốc hội Cabello là người nắm quyền và ảnh hưởng trong thời gian vắng mặt tổng thống. Ông Cabello trong thực tế đang sát cánh cùng Phó tổng thống Nicolas Maduro điều hành đất nước và đối phó với phe đối lập, dù một khi phải bầu cử, họ sẽ đối đầu nhau trong cuộc chạy đua giành vị trí lãnh đạo PSUV.

Ðể trấn an dư luận về sự thống nhất trong đảng, ngay sau khi được bầu lại, ông Cabello đã tuyên bố: "Tổng thống (Hugo Chavez) sẽ tiếp tục lãnh đạo sau ngày 10-1, không ai nên nghi ngờ về điều đó". Cả ông và ông Maduro đều hiểu PSUV phải đoàn kết nếu không muốn phe đối lập nổi lên. Ông Chavez - dù gặp nhiều thách thức không nhỏ từ phe đối lập - vẫn tiếp tục lãnh đạo Venezuela nhiệm kỳ thứ 3 trong sáu năm tới. Trong ba tuần qua, ông không hề xuất hiện trước công chúng. Khác với những lần phẫu thuật trước, lần này mọi thông tin đều là bí hiểm.

Vẫn có ưu thế

Nhà phân tích Luis Vicente Leon, chủ tịch hãng khảo sát ý kiến người dân Datanalisis, cho rằng Phó tổng thống Maduro thích kịch bản bầu cử được tổ chức nhanh chóng hơn. "Thời điểm này ông Maduro là bản sao của Chavez". Hơn nữa, phe đối lập hiện cũng không có ứng viên tổng thống chính thức và đủ mạnh. Ông Henrique Capriles - từng thua ông Chavez hồi tháng 10-2012 và được bầu chọn lại là thống đốc bang Miranda tháng 12-2012 - vẫn có thể ra tranh cử nhưng hình ảnh của ông đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng sau khi thua cuộc.

Các quan chức của Venezuela cho biết ông Chavez vẫn còn sống, nhưng họ dường như cũng đang chuẩn bị cho một biến cố xảy ra. Venezuela đang xem xét những kế hoạch chuyển giao cần thiết trong bối cảnh phong trào cánh tả sẽ có nhiều thay đổi sau hàng chục năm lãnh đạo của ông Hugo Chavez. Tờ Wall Street Journal bình luận người kế nhiệm ông Chavez nên chờ đợi "một cú hạ cánh xóc nảy người sau khi cất cánh".

Chỉ cách nay ba tháng, đám đông đã ăn mừng chiến thắng của ông Hugo Chavez và hát rằng: "Chavez sẽ không rời xa". Bây giờ họ có thể vẫn hát, nhưng không còn tự tin như thế nữa. Những ngày qua, cha mẹ, sáu anh chị em, bốn đứa con của ông Chavez đều được cho là đã bay tới Cuba, cùng với cô dì chú bác và họ hàng thân cận để thăm tổng thống.

KHỔNG LOAN