 Phóng to |
| Các khách mời đang đọc câu hỏi của bạn đọc gửi về buổi tư vấn - Ảnh: Thanh Đạm |
 Phóng to |
| Người dân chọn mua lạp xưởng tại chợ Bình Tây, TP.HCM - Ảnh: T.T.D. |
Buổi tư vấn có sự tham gia của TS.BS Trần Thị Minh Hạnh - Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM; BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM; Ths.BS Đào Thị Yến Phi - Trưởng bộ môn Dinh dưỡng, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM và BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM.
NỘI DUNG
* Ăn như thế nào để không tăng cân trong những ngày tết? (lê văn vịnh, 33 tuổi, vanvinhvpc@...)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Để không tăng cân, bạn cần biết nếu ăn quá nhiều ngọt và béo thì dễ tăng cân, nhưng nếu việc này chỉ diễn ra có mấy ngày tết thì cân nặng cũng không bị ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, bạn cần hiểu thêm là bia cũng có nhiều năng lượng lắm đấy, nếu bạn ăn ít và uống bia nhiều thì bụng sẽ bự ra và tăng cân nhanh.
* Người trong Cơ quan tôi uống bia rượu rất nhiều, do vậy chắc chắn ngày tết tôi cũng phải uống nhiều bia rượu vì phải tiếp họ. Bác sĩ cho biết có loại thuốc nào uống vào trước để giảm bớt tác hại không? Nó có bị tác dụng phụ gì không?(Nguyen Tuong, 39 tuổi, [email protected])
- BS.Minh Hạnh: Bia rượu nếu uống lượng nhiều và thường xuyên sẽ rất có hại cho cơ thể, làm suy giảm chức năng gan, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có thể làm giảm trí nhớ. Uống bia rượu lúc đói có thể gây viêm dạ dày và khi đó lượng bia rượu hấp thu vào máu sẽ rất nhanh. Để giảm bớt tác hại của bia rượu thì nên ăn no trước rồi hãy uống và cũng không nên uống nhiều.
* Tết sắp đến, xin chúc anh chị sức khỏe, hạnh phúc. Tôi có đôi điều muốn hỏi như sau: Tôi rất thích ăn bánh chưng, nhưng không biết ăn nhiều có tốt không? (Nguyen Duc Hoang, 55 tuổi, dark_death275@)/
- BS.Minh Hạnh: Bánh chưng là thực phẩm giàu năng lượng, nhiều chất bột đường (từ nếp), béo (từ mỡ) và đạm (từ thịt và đậu xanh) nhưng lại không có chất xơ và vitamin, chất khoáng. Do đó, nếu ăn nhiều bánh chưng bạn có thể sẽ bị tăng cân sau Tết. Nên ăn thêm rau và trái cây để cân bằng dinh dưỡng.
* Trong mấy ngày tết thì lượng bia, rượu phải uống chắc chắn là sẽ là nhiều hơn ngày thường, xin các bác sỹ cho em hỏi là làm cách nào mà vẫn được uống bia thoải mái mấy ngày tết mà lại không bị say bia, rượu. Xin chân thành cảm ơn. (Nguyễn Văn Hiển, 30 tuổi, hiennguyenvn0704@...)
- BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Ly rượu, chai bia đầu xuân trong các bữa ăn hoặc họp mặt gia đình ở người Việt đã trở thành thói quen, tập quán tốt. Rượu một vài ly, bia chừng 2 lon chỉ thế thôi. Còn anh Hiền lại hỏi là cách nào để uống bia thoải mái trong những này tết mà lại không xay sỉn thì chuuyện ấy không có và điều này rất tai hại cho sức khỏe.
Nhất là những người dùng chất này lá kia để đối phó với sự say rượu là một sai lầm lớn và đã "tự sát" gan thận của mình, làm lu mờ tinh thần, làm mất cân bằng thần kinh không làm chủ được hành vi đưa đến những hành động không ý thức được và gây những hậu quả nghiêm trọng cho xã hội và bản thân (có thể dẫn đến hôn mê và chết).
Hiện ở nước ta đã có nhiều người hôn mê vì rượu. Thưa anh, rượu thật, rượu tốt mà uống quá nhiều cũng nguy hiểm, lỡ uống nhầm rượu giả thì còn nguy hiểm hơn nhiều.
Chúc anh vui vẻ cùng gia đình và xin anh lưu ý những ý kiến tư vấn trên.
* Tôi hay uống bia, bụng tôi quá bự, vậy phải làm sao? (Nguyen Duc Hoa, 47 tuổi, dark_death275@)
- BS.Minh Hạnh: Vòng bụng quá cỡ (90cm đối với nam và 80cm đối với nữ) được xem như béo bụng. Tình trạng này là do tích nhiều mỡ nội tạng, thường gặp ở người thừa cân, béo phì. Người không thừa cân, béo phì nhưng ít vận động cũng có thể bị tích mỡ bụng. Người uống nhiều bia rượu cũng rất dễ bị tích mỡ vùng bụng.
Tích mỡ nội tạng rất dễ dẫn đến các vấn đề bệnh lý về chuyển hóa như rối loạn chuyển hóa đường dẫn đến bệnh đái tháo đường, rối loạn chuyển hóa mỡ (tăng triglyceride, tăng cholesterol trong máu), và các bệnh lý về tim mạch. Để giảm tình trạng này, bạn cần tăng cường vận động và giảm uống rượu bia.
* Em bị đau dạ dày trào ngược. Ngày nào cũng trào nước bọt, nôn. Em lại dạy học căng thẳng. Đặc biệt ngày tết nên ăn uống như thế nào để đảm bảo sức khoẻ vui vẻ. Em có nên uống rượu bia một ít trong ngày tết, hay uống cà phê không? (Diệp Minh Quân, 29 tuổi, quan_c1bvinhmy.cd@...)
TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Bệnh lý dạ dày sẽ càng trầm trọng hơn trong tình trạng bị căng thẳng liên tục. Do đó, em cần nghỉ ngơi, thư giãn nhất là khi ăn không nên vội vàng. Em nên chọn các thức ăn mềm, dễ tiêu hóa và nên ăn từng bữa nhỏ, không nên ăn một lúc thật no.
Hạn chế các chất gây kích thích dạ dày như cà phê, rượu bia, thức ăn nhiều gia vị, thức ăn có vị chua. Không nên ăn nhiều các thức ăn giàu chất béo vì sẽ rất khó tiêu hóa. Thức ăn giàu chất xơ cũng làm tăng gánh nặng cho dạ dày nên cũng chỉ ăn vừa phải.
|
* Những ngày tết cánh đàn ông chúng tôi uống các loại rượu và bia, như vậy ảnh hưởng rất nhiều đến bao tử? Chúng tôi nên ăn và uống những thức ăn hay thuốc gì để giải độc cho ngày hôm sau? (Đoàn Văn Tòng, 38 tuổi, tong.doan@) - BS Nguyễn Xuân Mai: Khi uống rượu vào đã làm tổn thương dạ dày ruột, gan, não, cần phải có thời gian cho các cơ quan này phụ hồi không có thức ăn hay thuốc nào để giải độc ngay được mà ngày hôm sau lại muốn uống tiếp rất nguy hiểm cho sự phục hồi sức khỏe. Anh Tòng lưu ý đừng nghe bạn bè mà tin rằng có thứ giải rượu. Chúc anh một mùa xuân uống rượu điều độ. |
- BS Nguyễn Xuân Mai: Người đái tháo đường và tăng huyết áp dù đang được điều trị ổn định vẫn phải chú ý đến chế độ ăn phù hợp. Nên ăn đúng bữa và chia thành 4-5 bữa vừa phải hơn là ăn ít bữa nhưng lại quá no. Trong những ngày Tết nên lưu ý không ăn nhiều bánh chưng, bánh mứt kẹo ngọt, nước ngọt vì chứa nhiều đường tinh sẽ hấp thu rất nhanh vào máu, làm đường huyết dao động.
Nếu ăn bánh chưng thì phải giảm cơm và ăn kèm nhiều rau để hạn chế lượng đường hấp thu nhanh vào máu. Các loại trái cây ngọt như dưa hấu, nho ngọt có thể ăn một chút nhưng không nên ăn lúc đang đói mà nên ăn sau bữa cơm. Trong bữa ăn, nên chọn ăn thịt hoặc cá nạc, hạn chế thức ăn nhiều chất béo. Các loại dưa món, dưa chua, lạp xưởng, xúc xích, dăm bông không nên ăn nhiều vì chứa nhiều muối có thể làm tăng huyết áp. Rượu bia có thể nhấp môi một chút cho vui chứ không nên uống nhiều.
* Ăn quá nhiều bách snack, những món ăn có chứa nhiều dầu mỡ trong ngày tết thì có vấn đề gì không?(KKK, 20 tuổi, HKNichi@)
- ThS. BS. Đào Thị Yến Phi: Không cần phải là trong ngày Tết đâu, mà cả trong ngày thường, nếu ăn nhiều thức ăn có béo thì mình sẽ dễ dàng... béo ra, em ạ. Đừng quên là cơ thể chúng ta được xây dựng từ những thức ăn chúng ta ăn vào hàng ngày. Ngay cả khi em gầy ốm và không sợ chuyện tăng cân, thì ăn nhiều chất béo cũng chẳng tốt tí nào, vì cơ thể của em cũng trở nên nhiều mỡ hơn nạc, nhất là khi tuổi lớn dần.
Ăn bánh snack lặt vặt cũng tạo một thói quen ăn uống không tốt, là thích ăn vặt và có nhu cầu nhai nhai suốt ngày, coi chừng nguy cơ cho nụ cười em ạ. Mấy con sâu răng cũng thích ăn vặt không kém gì em đâu!
Tốt nhất, em chỉ nên ăn bánh snack sau các bữa ăn chính, và tối đa 2 bịch mỗi ngày thôi, mà đã ăn bánh snack, thì phải giảm các thức ăn nhiều dầu mỡ đi em nhé.
* Em rất thích ăn lạp xưởng. Trên thị trường có rất nhiều loại, em không biết chọn loại nào tốt cho sức khỏe. Xin hãy cho em lời khuyên. Chân thành cám ơn. (Quách Thị Ngọc Thảo, 24 tuổi, thao-stphg@)
- THS. BS. ĐÀO THỊ YẾN PHI: Lạp xưởng là một loại thức ăn có khá nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Đa số lạp xưởng được làm từ thịt heo, với phụ liệu là mỡ heo, ruột heo... Thời gian sau có một số lạp xưởng được làm từ tôm, thịt gà hay thịt bò, chủ yếu là để đa dạng hóa khẩu vị, chứ thành phần vẫn chủ yếu là thịt, mỡ và ruột heo.
Lạp xưởng chứa khá nhiều cholesterol và các axit béo no không tốt cho tim mạch và các bệnh liên quan đến chuyển hóa lipit máu nói chung. Lạp xưởng cũng thường có nhiều muối, nên có thể gây ảnh hưởng không tốt đến huyết áp.
Do phương pháp chế biến và thời gian bảo quản, lạp xưởng thường không còn vitamin nhất là các vitamin tan trong nước, nên ăn nhiều lạp xưởng cũng có thể làm mất cân đối khẩu phần. Để lạp xưởng có màu đỏ đẹp và bảo quản lâu, người sản xuất phải dùng thêm các phụ gia để tạo màu, tạo mùi, chống nấm mốc... và nếu nhà sản xuất sử dụng các loại phụ gia không nằm trong danh mục cho phép thì hoàn toàn có thể nguy hiểm cho sức khỏe không những tức thì mà còn rất lâu dài.
Trong quá trình chế biến, có một công đoạn là phơi khô, các lò lạp xưởng thủ công thường dùng ánh nắng mặt trời để làm khô, nếu không che chắn tốt có thể bị bám bụi, khói, nhiễm vi khuẩn, trứng giun sán... cũng là những yếu tố có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Ngoài ra, lạp xưởng là thức ăn khô, nên quá trình bảo quản tại gia đình, nếu bị ẩm mốc... cũng có thể gây ngộ độc.
Tuy nhiên, lạp xưởng lại là một món ăn hấp dẫn và được nhiều người ưa thích. Ở độ tuổi của em, cũng chưa đến nỗi phải kiêng khem hoàn toàn món ăn này, tuy nhiên để an toàn cho sức khỏe em nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Không ăn quá nhiều so với khẩu phần đạm hàng ngày: Lượng chất đạm trong khẩu phần hàng ngày của em vào khoảng 150g, như vậy nếu em đã ăn 3 cây lạp xưởng thì ngày hôm đó em không ăn thêm các thức ăn giàu đạm khác như cá, thịt, trứng...
- Giảm bớt lượng chất béo no từ các món ăn khác: Giảm các thức ăn chiên quay, các loại thức ăn nhiều da, mỡ, phủ tạng động vật, bơ, margarine, shortening... trong bữa ăn có lạp xưởng
- Chọn mua loại lạp xưởng đảm bảo về mặt an toàn vệ sinh: Được sản xuất từ các công ty lớn, có uy tín, có đăng ký chất lượng sản phẩm, các thông tin sản phẩm được ghi rõ trên bao bì, được đóng gói cẩn thận, hút chân không để ngăn chặn nấm mốc và vi khuẩn
- Bảo quản tại gia đình trong môi trường khô ráo, mát, tốt nhất là cho vào ngăn mát tủ lạnh
- Rửa sạch trước khi chế biến. Áp dụng các phương pháp chế biến không thêm dầu mỡ như hấp, nướng, bỏ lò... thay vì chiên trong dầu
Chúc em ăn Tết vui và khỏe nhé.
* Ăn gì vào những ngày tết để tiêu hóa dễ? Ăn nhiều vịt bắc thảo sẽ như thế nào? Ăn lạp xưởng nhiều có hại gì không, và hiệu nào là tốt nhất? (nguyen thi thanh thuy, 40 tuổi, thanh_thuya@....)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Bạn hãy ăn cân đối các nhóm thực phẩm là gạo, đạm, rau, dầu. Không nên ăn một loại quá nhiều, ví dụ như nhiều đạm, nhiều mỡ...thì chắc chắn bạn sẽ rất dễ tiêu hóa.
Một ngày bạn có thể ăn một, hai hột vịt bắc thảo vì thực chất chất dinh dưỡng cũng như hột vịt thường. Tuy nhiên, bạn cũng nên "để bụng" mà ăn những thức ăn khác chứ...
Cũng như vậy, với ăn lạp xưởng, không nên ăn quá nhiều. Bạn nên chọn mua lạp xưởng của những nhà sản xuất lớn có tên tuổi đã có uy tín trên thị trường vì như vậy sẽ đảm bảo vệ sinh hơn.
* Trong 3 ngày tết cách bảo quản thực phẩm để chế biến thức ăn cho trẻ 4 tuổi là cất vào trong tủ lạnh, nhưng nên nấu chín trước khi cất vào hay ướp sẳn gia vị trước rồi cất sau đó mới chế biến sau. Cách nào sẽ đảm bảo chất dinh dưỡng hơn khi cho trẻ ăn. (Trần Huỳnh Thảo, 30 tuổi, thao_kttv21@)
- BS Nguyễn Thị Hoa: Cả hai cách đều không tốt và không cần thiết cho trẻ này vì trẻ 4 tuổi có thể ăn những thức ăn cùng bữa ăn của người lớn. Nếu thực sự bạn cần thiết phải trữ thực phẩm thì tốt nhất rửa sạch thực phẩm, cắt nhỏ vừa đủ cho một cữ ăn cho vào một hộp hay túi nhỏ ở dạng nguyên liệu. Sau đó khi chế biến, bạn lấy phần thực phẩm đó ra để rã đông rồi mới ướp và nấu. Như vậy sẽ tiện, nhanh và giữ được giá trị chất dinh dưỡng đồng thời không bị ngộ độc thực phẩm.
* Ngày tết nên ăn uống như thế nào để đảm bảo sức khỏe cho người bệnh tim mạch? (Do thi hoai hoai, 33 tuổi, dthphung78@....)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Để đảm bảo sức khỏe cho người bệnh tim mạch trong những ngày Xuân nên lưu ý không ăn nhiều thịt động vật, thịt mỡ lại càng không nên. Ăn cá và đậu sẽ tốt hơn nhiều. Hạn chế các thức ăn nhiều muối như thịt kho, dưa món, dưa chua, kiệu, dăm bông, xúc xích, lạp xưởng, khô, các loại thức ăn đóng hộp... vì sẽ làm huyết áp tăng cao. Hạn chế thức ăn nhiều chất béo và nhiều đường ngọt để tránh tăng cân quá mức gây gánh nặng cho tim mạch. Không nên uống rượu bia và tránh các tình huống xúc động quá mức.
 Phóng to |
| TS.BS Trần Thị Minh Hạnh: "Nên ăn thêm rau và trái cây để cân bằng dinh dưỡng" - Ảnh: Thanh Đạm |
* Bé nhà em được 11 tháng, vậy cho em hỏi bé có thể ăn được nui, phở hay không? Xin cảm ơn(vothikimngan, 35 tuổi, Q11)
- BS Nguyễn Thị Hoa: Ăn được nhưng chắc chắn bé không ăn được nhiều, bạn chỉ nên cho bé ăn cho vui để tập ăn mà thôi. Bạn vẫn nên giữ bữa ăn chính là bột hoặc cháo đủ 4 nhóm thức ăn (bột, đạm, dầu rau).
* 3 ngày Tết, thường là trẻ nhỏ hay bị ngộ độc, ăn hay ói, bội thực thức ăn. Nhờ bác sĩ tư vấn 1 số món ăn có sẵn trong tủ để giải độc tức thời, hoặc bổ sung sức đề kháng cho trẻ nhỏ. Cám ơn các bác sĩ. (MINH QUANG, 28 tuổi, itquang@)
* BS Nguyễn Thị Hoa: Không có thức ăn "giải độc". Khi trẻ đã bị ngộ độc thức ăn thì tốt nhất là là đi bệnh viện để khám và điều trị. Tốt nhât là phòng ngộ độc thức ăn bằng cách: không cho trẻ ăn thức ăn bảo quản không an toàn đã có mùi ôi thiu, phải đun sôi trước khi cho trẻ ăn, Không nên cho trẻ ăn quá nhiều một loại thức ăn mà trẻ thích, phải có lượng vừa phải. Vitamin và muối khoáng cần bổ sung cho trẻ là những thuốc tổng hợp có liều thấp theo nhu cầu hàng ngày (polyvitamine) không nên dùng những thuốc có liều cao.
* Ngày tết nhậu nhiều quá làm sao giữ được sức khỏe, nhất là hay bị đau bao tử? Ăn loại thực phẩm nào tốt cho việc giải độc rượu? Hạt dưa ngày tết ăn có tốt không? Xin chân thành cám ơn (Lê văn giàu, 31 tuổi, Giau_ctgtcm@)
- BS Nguyễn Xuân Mai: Em Giàu thân mến, nhậu nhiều là thói quen không tốt chỉ có làm hại cho sức khỏe của em nhất là khi em đã đau bao tử, vậy mà em cứ nhậu nhẹt nhiều quá thì em muốn cho thủng dạ dày của em hay sao?! Không có thực phẩm nào tố cho giải độc rượu. Hột dưa chỉ để cắn cho vui miệng, tất nhiên là có một chút chất béo, bùi nhưng phải là hạt dưa không nhuộm phẩm màu độc hại. Chào em, chúc em thành công trong việc cai giảm bớt rượu.
|
* Tôi thường hay uống rượu say, phải làm gì thưa bác sĩ? (Nguyen van Thao, 45 tuổi, thaodoluong@...) - BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Anh Thao thân mến, anh nói anh thường uống rượu say, đây là một thói quen có hại cho sức khỏe. Anh nên đi kiểm tra chức năng gan và năng lực trí nhớ của anh đi. Cách duy nhất cho anh hiện nay là cai rượu hoặc khó cai thì ngày chỉ 3 ly rượu nhỏ. |
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Những thứ bạn cần chuẩn bị khi đưa cháu đi đón tết ở vùng lạnh là: quần áo ấm, vớ len, nón len, bịt tai, khẩu trang. Còn thức ăn tôi thấy bây giờ ở đâu cũng có đầy đủ. Bạn có thể đem thêm một ít hộp sữa uống liền để phòng hờ khi đi xa không kịp ăn. Trời lạnh ăn rất ngon miệng và thức ăn ít bị ôi thiu nên bạn yên tâm. Nhưng phải chú ý không nên cho cháu ăn quá nhiều bánh kẹo và những thức ăn đã ăn dở. Bạn nên mang một ít thuốc paracetamol để hạ sốt nếu bất ngờ bé sốt, sau đó phải đi tới bác sĩ để khám bệnh ngay.
* Cần chuẩn bị những loại thuốc nào dễ sử dụng nhất để phòng, chữa răng miệng và đau bụng, đầy hơi do thức ăn trong những ngày tết gây ra? Chân thành cảm ơn. (Hồ Văn Linh, 40 tuổi, hvlilo7185@... )
- BS Minh Hạnh: Thức ăn, đồ uống ngày tết thường chứa nhiều đường ngọt nên rất dễ gây sâu răng. Do đó, cách phòng bệnh răng miệng tốt nhất là nên chảy răng sau khi ăn. Trong trường hợp không tiện chảy răng thì sau bữa ăn nên uống nước chín và ăn vài miếng táo để giúp làm sạch răng một cách tạm thời.
Trường hợp đau bụng, đầy hơi thường do ăn uống quá mức. Bạn có thể uống nước ép thơm giúp hỗ trợ tiêu hóa hoặc có thể ngậm và nhai vài lát gừng. Nếu vẫn chưa cải thiện thì có thể sử dụng các loại men tiêu hóa như Neopeptin, T-Pepsin, Phyto-optizymes... uống sau bữa ăn.
Tuy nhiên, tình trạng này kéo dài sẽ gây mệt mỏi cho cơ thể và còn khiến bạn tăng cân.
* Chào bác sĩ Mai! Thực phẩm, rau củ quả ngâm chua… ăn rất ngon, cảm giác rất thèm ăn vào ngày tết tuy nhiên nhiều tài liệu có nói rằng các thực phẩm ngâm chứa nhiều độc tố rất có hại cho sức khỏe. Theo bác sĩ, nên dùng thực phẩm này theo thời gian ngâm như thế nào? Cám ơn bác sĩ (MINH QUANG, 28 tuổi, itquang@...)
- Bác sĩ Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Thực phẩm rau củ quả ngâm chua: hành, kiệu, dưa muối, đĩa salat dầu dấm, sữa da-ua... là những thực phẩm tốt cho sức khỏe nếu người sản xuất chế biến đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm từ việc chọn lựa nguyên liệu cho đến các dụng cụ sử dụng, lọ chứa,...cách lấy thực phẩm mỗi lần dùng (đũa, muỗng đều phải sạch sẽ) thì tốt cho sức khỏe.
Thường hành kiệu phải 1 tuần, cải chua cần 36-48 giờ và dùng trong thời gian 36-48 giờ rồi lại làm lại để ăn. Những loại sản phẩm này khi dùng kéo dài sẽ nhiễm những tạp khuẩn khác và tự nó cũng trở nên hư (như dưa khú,..). Những thực phẩm ngâm không chua thì không nên ăn.
Nếu bạn biết làm đồ chua để ăn thì đây là một cách ăn tốt.
 Phóng to |
| BS Nguyễn Xuân Mai: "Trong những ngày Tết nên lưu ý không ăn nhiều bánh chưng, bánh mứt kẹo ngọt, nước ngọt vì chứa nhiều đường tinh sẽ hấp thu rất nhanh vào máu, làm đường huyết dao động" - Ảnh: Thanh Đạm |
* Ngày tết cơ thể thường nóng, nhất là thở miệng ra hơi nóng, nên ăn trái cây như thế nào cho mát (ở Bến Tre) Nhờ các chuyên gia cho lời khuyên. Cảm ơn !(Khổng Hữu Hạnh, 18 tuổi, huuhanh06071968@...)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Cơ thể thường bị nóng trong dịp tết là do bạn ăn quá nhiều thực phẩm giàu năng lượng. Quá trình tiêu hóa thức ăn, hấp thu và chuyển hóa các chất thường tạo nhiệt nên gây nóng cho cơ thể.
Để cải thiện tình trạng này, bạn nên uống nhiều nước lọc (chứ không phải nước ngọt hay rượu bia nhé), nên ăn các loại trái cây như cam, bưởi, thanh long. Các loại rau xanh, dưa leo, cà chua cũng giúp làm mát cơ thể.
* Quê tôi ngày tết hay ăn nem chua, vậy có ảnh hưởng gì không (Lê Nam Anh)
- BS Nguyễn Thị Hoa: Nem chua là món ăn hấp dẫn khi "nhậu" phải không? Nem chua là món ăn giàu đạm nên khi ăn nhiều rồi thì bạn nên giảm các thực phẩm giàu đạm khác như thịt, cá, giò chả...Nem chua được làm bằng cách lên men sinh vật và có thể có một số hóa chất chống nấm mốc nên bạn không nên ăn những chiếc nem làm để lâu vì hóa chất nhiều, đồng thời nem làm từ thịt sống nên phải phòng người nhiễm giun sán nếu làm từ những thịt không chất lượng. Chúc bạn và bà con có những ngày Tết an toàn với nem chua!
 Phóng to |
| BS Nguyễn Thị Hoa: "Nên ăn cân đối các nhóm thực phẩm là gạo, đạm, rau, dầu... Không nên ăn một loại quá nhiều" - Ảnh: Thanh Đạm |
* Lạp xưởng ngày tết nên mua ở đâu là tốt nhất. Và chọn màu sắc ra sao mới đảm bảo an toàn. Những thực phẩm ngày càng đa dạng mà ngày càng độc hại. Vậy làm sao để tốt nhất khi chọn những bữa ăn an toàn trong ngày tết. (ĐỖ THANH PHÚ, 24 tuổi, phu_vn2003@....)
- BS Nguyễn Xuân Mai: Bạn Phú thân mến, thực phẩm ngày càng đa dạng và phong phú. Nếu thực phẩm được sản xuất và chế biến tuân thủ các quy định của Nhà nước thì đấy là sự phát triển và tạo cơ hội cho sự lựa chọn cũng là để có nhiều phương cách đáp ứng nhu cầu, chỉ có những nhà sản xuất không tuân thủ theo quy định của pháp luật dùng nguyên liệu đã hư hỏng, phụ gia, hương liệu, màu không được phép sử dụng, lén lút chế biến trong môi trường không đảm bảo vệ sinh lại bao gói chứa đựng trong những dụng cụ không sạch thì mới gây độc hại.
Cục an toàn thực phẩm Bộ y tế, các chi cục an toàn thực phẩm ở các thành phố đội an toàn thực phẩm ở các trung tâm y tế quận huyện đã có các tờ rơi hoặc thông tin trên các báo, đài hướng dẫn về các chọn lựa đối với tất cả các loại thực phẩm thông dụng. Em nên tìm hiểu để có kiến thức cho mình.
* Chọn thực phẩm và bảo quản thế nào để tốt cho sức khỏe trong những ngày tết (Nguyễn Văn Giang, 40 tuổi, P thống Nhất)
- BS Minh Hạnh: Thức ăn vệ sinh phải đi từ khâu chọn lựa thực phẩm thật tươi, bảo quản đúng cách, chế biến hợp vệ sinh và ăn ngay sau khi chế biến hoặc phải hâm nóng trước khi ăn. Nếu đảm bảo được các quá trình này thì sẽ an toàn khi ăn uống vào. Đối với thức ăn chế biến sẵn, cần lưu ý chọn các loại thực phẩm từ các công ty có uy tín, được bày bán trên các giá cao trong các cửa hàng mát mẻ (không ánh nắng chiếu trực tiếp vào).
Nên xem kỹ bao gói thức phẩm còn nguyên vẹn, nhãn hiệu rõ ràng, có nơi sản xuất và hạn sử dụng. Cần hạn chế ăn thức ăn đường phố. Trong trường hợp bất đắc dĩ, nên chọn ăn các món nấu nóng sôi và tránh ăn rau sống, không uống nước đá vì nguồn nước không đảm bảo.
* Mứt tết được bán trong các siêu thị có thật sự an toàn? (Nguyễn Thị Thanh Huyền, 31 tuổi, morningstar1910@....)
- BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Bạn Huyền thân mến. Bánh mứt ngày tết rất nhiều loại. Nói chung các cơ sở sản xuất có đăng ký và đã được xác nhận của cơ quan chức năng là đủ điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (GMP, HACCP, ISO). Ngoài ra, các siêu thị kiểm tra xác nhận đủ điều kiện rồi mới chấp nhận đưa hàng vào để bán. Đấy là nói đến các cơ sở sản xuất buôn bán nghiêm chỉnh.
Trong thực tế, cũng có những hàng hóa được người tiêu dùng mua trong siêu thị nhưng lại không vừa ý vì hàng hóa có những khuyết tật như quá date, ôi, hư,... Những trường hợp này xem như là những sai lỗi tự nhiên ngoài ý muốn.
* Dịp cuối năm, thực phẩm chế biến sẵn... được rất nhiều gia đình ưu tiên lựa chọn. Các anh chị cho biết có nên dùng loại này không và khuyến cáo thế nào về loại thực phẩm này (Nguyễn Anh Minh)
- BS Minh Hạnh: Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều chất phụ gia và chứa nhiều muối. Do đó, để tiện lợi trong những ngày Tết thì vẫn có thể sử dụng nhưng không nên dùng nhiều. Thực phẩm chứa nhiều muối sẽ dễ gây tăng huyết áp, người cao tuổi không nên dùng nhiều. Các loại lạp xưởng, xúc xích, dăm bông, vịt lạp... chứa nhiều muối diêm nếu chiên nướng ở nhiệt độ cao gây cháy khét sẽ dễ tạo nên Nitrosamine có khả năng gây ung thư. Do đó, đối với các loại thực phẩm này thì hạn chế chiên nướng.
* Trong những ngày tết thì có rất nhiều thực phẩm béo và đường. 1 - Vậy thì chúng ta nên bổ sung thêm những thức ăn nào để hạn chế chất béo? 2 - Có thể cho con biết những loại thời hạn sử dụng của các loại bánh mứt sau khi đã qua Tết? Xin cảm ơn(Trần Thị Ngọc Hằng, 18 tuổi, snow.banglang00@...)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Thực phẩm ngày tết luôn giàu béo và ngọt, năng lượng cao nên khi ăn bạn phải ăn số lượng ít hơn bình thường (ví dụ: 1/8 bánh chưng là bằng một chén cơm rồi) và kèm thêm rau xanh và trái cây. Sau khi ăn nhiều bạn có thể ăn thêm miếng thơm hay múi bưởi để tiêu hóa nhanh hơn. Các loại bánh mứt đã mở ra sử dụng thì không nên dùng quá một tháng. Những loại còn trong bao bì kín sẽ giữ được lâu hơn và phải tùy vào điều kiện bảo quản.
* Tết này những bạn trẻ như em đi chơi rất nhiều, đi tới đâu cũng ăn uống rồi vui chơi. vậy làm sao để có thể vui chơi thoải mái lại không lo lắng về sức khỏe? (Nguyễn Thị Hồng Đào, 18 tuổi, sakuranguyen.09@)
- THS. BS. ĐÀO THỊ YẾN PHI: Câu hỏi của em giống như là hỏi làm sao để xài tiền thoải mái mà trong túi lúc nào cũng còn đầy tiền vậy! Cái gì cũng phải có sự đánh đổi chứ em. Khi em vui chơi nhiều, ăn uống nhiều, hoạt động nhiều... tức là cơ thể của em phải gia tăng hoạt động, mà đã làm nhiều thì làm sao tránh khỏi mệt mỏi, mà đã mệt mỏi thì đương nhiên khả năng chống đỡ với các yếu tố gây bệnh như nóng lạnh gió mưa, vi trùng vi rút... sẽ giảm đi, mà khả năng chống đỡ giảm đi thì hậu quả cuối cùng là em sẽ... bệnh.
Vì vậy chẳng lấy gì làm ngạc nhiên nếu sau một tuần lễ vui chơi thoải mái và ăn uống tưng bừng thì buổi sáng thức giấc chuẩn bị ngày làm việc đầu tiên sau tết nhiều người thấy đầu váng mắt hoa, uể oải rầu rĩ... do cơ thể đòi nghỉ ngơi để dọn dẹp hậu quả ngổn ngang của những ngày vui Tết.
Em và các bạn nên sắp xếp lịch di chơi hợp lý, không quá 8g mỗi ngày, có hoạt động thể lực (chạy nhảy, đi bộ, khiêu vũ...) xen kẽ với hoạt động tĩnh tại (hát karaoke, ngồi trò chuyện, xem phim...). các bữa ăn nên duy trì đúng thời gian bình thường, nhưng ăn ít hơn bình thường một chút để còn những bữa phụ khi gặp bạn bè ngày Tết.
Tránh các chất kích thích thần kinh như cà phê, rượu bia, thuốc lá. Mỗi ngày thu xếp ngủ đủ ít nhất 6-7g nhất là vào ban đêm để cơ thể có thời gian phục hồi, dọn dẹp các chất chuyển hóa ứ đọng sau một giai đoạn tăng hoạt động. Ngừng hoạt động vui Tết trước khi hết nghỉ Tết 2 ngày để nghỉ ngơi và phụ giúp gia đình thu dọn "hậu quả" ngày Tết (như dọn bàn thờ, giặt quần áo, cất các chén bát vào tủ...) vừa được ba mẹ khen ngoan, lại vừa là giai đoạn để cơ thể em dịu xuống, chuẩn bị cho thời gian học tập và làm việc bình thường sau tết.
 Phóng to |
| Ths.BS Đào Thị Yến Phi: "Lạp xưởng là một loại thức ăn có khá nhiều nguy cơ cho sức khỏe. Nên mua loại do các công ty lớn, có uy tín sản xuất và rửa sạch trước khi chế biến..." - Ảnh: Thanh Đạm |
* Cho tôi hỏi là giữa uống rượu và uống bia thì cái nào đỡ hại cho sức khỏe hơn. Xin cám ơn (Gia Mạnh, 37 tuổi, giamanh@)
- BS Nguyễn Xuân Mai: Bạn Gia Mạnh thân mến, bia có độ cồn từ 5-10%. Rượu vang có độ cồn từ 12-20%, rượu mạnh: 25-50%. Nói chung chỉ có cồn ethanol là uống được thôi. Dĩ nhiên là độ cồn thấp thì ít hại hơn cho sức khỏe, độ cồn cao sẽ làm hại gan, hại tế bào não, tạo gánh nặng cho tiêu hóa, tiêu hao năng lượng của cơ thể. Qua thông tin này, bạn tự quyết định lựa chọn của mình cho phù hợp.
* Nên vệ sinh tủ lạnh như thế nào để trữ đồ ăn trong những ngày tết? Cách sắp xếp thực phẩm trong tủ lạnh thế nào để không bị nhiễm khuẩn? (hoang ha, 40 tuổi, hoangha@....)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Trước khi trữ thức ăn trong tủ lạnh cho những ngày tết thì cần dọn hết thức ăn đã chứa từ trước và làm sạch tủ.
Các loại thực phẩm tươi sống như thịt, cá, tôm, mực khi mua về nên làm sạch, để ráo nước, chia thành từng phần đủ cho một lần chế biến rồi cho vào bao nilon hoặc hộp nhựa đậy nắp kín và cho vào ngăn đông đá. Ngăn để thực phẩm sống nên riêng biệt với ngăn nước đá dùng để uống.
Phần trên cùng của ngăn mát (sát với ngăn đông) thì nên để các loại yaourt, phô mai... Tránh để rau và trái cây ở ngăn này vì dễ bị dập. Rau và trái cây nên để trong những bao riêng biệt để ở ngăn mát bên dưới tủ.
Các loại thực phẩm chín sau khi chế biến xong mà chưa ăn ngay có thể để ở ngăn mát bên trong tủ, không để cạnh thức ăn sống chưa chế biến. Đối với thịt cá mua về đang chờ chế biến thì nên để riêng biệt ở ngăn mát sát vách bên trong tủ.
Các loại nước uống nên để trong chai đậy kín nắp, có thể để ở cửa tủ (chú ý không để quá nặng ở phần cửa).
* Con tôi mắc bệnh béo phì và cháu rất ham ăn. Tôi rất lo mỗi khi tết đến vì những ngày tết thường nhiều đồ ngọt, béo. Tôi phải làm gì để giúp cháu không bị tăng cân trong ngày tết? (Thuy Vinh, 36 tuổi, thuy vinh@)
- BS Nguyễn Thị Hoa: Chị nên cho cháu ăn theo bữa: Sáng, trưa, chiều. Không nên cho ăn lặt vặt cả ngày và ăn tối trước khi ngủ. Hạn chế uống nước ngọt và ăn đồ béo. Trước bữa ăn chính nên cho cháu ăn một tô canh rau hay một trái dưa leo. Chị cho cháu đi chơi nhiều hơn để bé mải chơi mà "quên ăn". Vấn đề chính chị cần giải thích cho cháu hiểu về bệnh béo phì và chế độ ăn uống.
* Tôi mắc bệnh tiểu đường. Trong những ngày tết tôi nên chọn những loại trái cây gì cho tốt với bệnh của tôi? (Kim Ngân, 59 tuổi, kimngan@....)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Người bệnh đái tháo đường nên chọn các loại trái cây không quá ngọt và nhiều chất xơ. Các loại trái cây có thể dùng được là cam, bưởi, thanh long, đu đủ chín... Các loại trái cây ngọt nếu thích vẫn dùng được nhưng chỉ dùng rất ít và ngay sau bữa cơm, nên giảm một chút cơm nếu muốn ăn các loại này.
* Tôi rất thích ăn mứt tết nhưng hiện nay thấy nhiều cơ sở sản xuất mứt tết dơ quá! Xin bác sĩ Mai tư vấn cho tôi cách chọn các loại mứt tết đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. (Thân Trọng Thắng, 30 tuổi, thantrongthang@....)
- BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Trọng Thắng thân mến. Mứt, bánh kẹo sản xuất ở các cơ sở có dây chuyền công nghệ tự động hóa và có hệ thống quản lý chất lượng được duy trì thực hiện đầy đủ thì sẽ an toàn. Bạn nên tìm hiểu thêm thông tin trên các báo đài tìm hiểu thêm thông tin các doanh nghiệp này để lựa chọn.
* Tết này những bạn trẻ như em đi chơi rất nhiều, đi tới đâu cũng ăn uống rồi vui chơi. Vậy làm sao để có thể vui chơi thoải mái lại không lo lắng về sức khỏe? (Nguyễn Thị Hồng Đào, 18 tuổi, sakuranguyen.09@...)
- Ths.BS Đào Thị Yến Phi - Trưởng bộ môn Dinh dưỡng, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP.HCM: Câu hỏi của em giống như là hỏi làm sao để xài tiền thoải mái mà để trong túi lúc nào vẫn còn đầy tiền! Cái gì cũng phải có sự đánh đổi chứ em. Khi em vui chơi nhiều, ăn uống nhiều, hoạt động nhiều... tức là cơ thể của em phải gia tăng hoạt động, mà đã làm nhiều thì làm sao tránh khỏi mệt mỏi, mà đã mệt mỏi thì đương nhiên khả năng chống đỡ với các yếu tố gây bệnh như nóng lạnh gió mưa, vi trùng vi rút... sẽ giảm đi, mà khả năng chống đỡ giảm đi thì hậu quả cuối cùng là em sẽ... bệnh.
Vì vậy chẳng lấy gì làm ngạc nhiên nếu sau một tuần lễ vui chơi thoải mái và ăn uống tưng bừng thì buổi sáng thức giấc chuẩn bị ngày làm việc đầu tiên sau tết, nhiều người thấy đầu váng, mắt hoa, uể oải rầu rĩ... do cơ thể đòi nghỉ ngơi để dọn dẹp hậu quả ngổn ngang của những ngày vui tết.
Em và các bạn nên sắp xếp lịch di chơi hợp lý, không quá 8g mỗi ngày, có hoạt động thể lực (chạy nhảy, đi bộ, khiêu vũ...) xen kẽ với hoạt động tĩnh tại (hát karaoke, ngồi trò chuyện, xem phim...). Các bữa ăn nên duy trì đúng thời gian bình thường, nhưng ăn ít hơn bình thường một chút để còn những bữa phụ khi gặp bạn bè ngày tết.
Tránh các chất kích thích thần kinh như cà phê, rượu bia, thuốc lá.
Mỗi ngày thu xếp ngủ đủ ít nhất 6-7g nhất là vào ban đêm để cơ thể có thời gian phục hồi, dọn dẹp các chất chuyển hóa ứ đọng sau một giai đoạn tăng hoạt động.
Ngừng hoạt động vui tết trước khi hết thời gian nghỉ tết 2 ngày để nghỉ ngơi và phụ giúp gia đình thu dọn "hậu quả" ngày tết (như dọn bàn thờ, giặt quần áo, cất các chén bát vào tủ...). Việc này vừa được ba mẹ khen ngoan, lại vừa là giúp cơ thể em dịu xuống, chuẩn bị cho thời gian học tập và làm việc bình thường sau tết.
* VSATTP trong dịp tết là vấn đề môi người dân quan tâm. Vậy mua thực phẩm tết ở đâu an tòan, siêu thị là nơi đáng tin cậy hoàn toàn không? (Nguyễn Thị Kim Loan, 34 tuổi, loanthongnhat)
- BS Nguyễn Xuân Mai - nguyên Viện phó Viện vệ sinh y tế công cộng TP.HCM: Bạn Kim Loan thân mến, bạn đang băn khoăn về lựa chọn nơi mua thực phẩm ngày tết. Nếu bạn biết rõ nguồn gốc sản xuất, người bán, nguồn hàng, nơi sản xuất đáng tin cậy, làm ăn chân chính thì như thế là đã đủ thông tin cho bạn ra quyết định.
* Con tôi 5 tuổi 3 tháng nhưng cháu mới được 16 kg. Những ngày tết được nghỉ ở nhà tôi mới có nhiều thời gian chăm sóc cho cháu với mong muốn để cháu tăng ký. Vậy tôi sẽ chăm sóc như thế nào, cho cháu ăn những món gì để cháu nhanh tăng ký nhất. (tra my, 35 tuổi, tramy@....)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Cân nặng nên có của con chị là từ 15kg đến 19,4kg. Như vậy, cháu không bị suy dinh dưỡng, cháu chỉ " nhỏ con" mà thôi. Chị không nên ép cháu quá, hơn nữa chỉ mấy ngày tết không thể đủ để bé tăng cân được. Tuy nhiên, chị có thể cho bé ăn thức ăn nhiều dầu mỡ, ăn nhiều lần.
Nhưng lứa tuổi này mọi sự "ép buộc" sẽ thất bại. Chị chỉ có thể động viên cháu ăn những món ăn chị nấu hoặc cháu nói cháu thích món gì thì chị làm theo ý cháu.
Tốt nhất là cháu ăn theo sở thích, ăn cùng bạn bè... ăn đúng bữa, không ăn vặt trước khi ăn bữa chính. Sau bữa chính nên ăn thêm một hũ yaourt hay một ly sữa.
* Chào bác sĩ Hạnh. Cháu 4,5 tuổi, cân nặng 16kg, gần đây có biết sản phẩm sữa non nghe quảng cáo là rất tốt cho việc tăng cân, bác sĩ có lời khuyên thế nào về sản phẩm và làm gì để cho cháu tăng cân? Cám ơn bác sĩ. (MINH QUANG, 28 tuổi, itquang@...)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh- Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Trẻ 4 tuổi rưỡi thì cân nặng phải vào khoảng 17kg là đúng chuẩn. Cháu cần tăng thêm khoảng 1kg nữa.
Để trẻ tăng cân thì trẻ cần đảm bảo ăn đầy đủ trong các bữa ăn chính và nên thêm khoảng 2-3 bữa phụ. Bữa ăn của trẻ cần giàu năng lượng (có thể cho trẻ ăn nhiều chất béo hơn) và đủ các vi khoáng chất (chất sắt, kẽm từ thịt cá, canxi từ sữa, các vitamin từ đa dạng các loại rau và trái cây).
Trẻ phải ngủ đủ giấc và giấc ngủ phải thật sâu thì mới tăng trưởng tốt. Nên tẩy giun định kỳ cho trẻ mỗi 6 tháng.
Sữa non hiện có mặt trên thị trường có chứa nhiều vi chất dinh dưỡng có thể giúp trẻ ăn ngon miệng nên tăng cân (chứ đây không là sản phẩm giúp tăng cân). Tuy nhiên, cũng tùy tình trạng của từng trẻ mà sử dụng.
* Xin chào bác sĩ! Bác sĩ cho em hỏi là tết này em muốn đưa con trai của em về quê nội chơi nhưng con trai của em còn nhỏ (chỉ mới 11 tháng tuổi). Vậy xin bác sĩ hướng dẫn giúp em là cần chuẩn bị gì khi đưa con trai đi xa (từ Long An về Cà Mau), và em phải chuẩn bị thức ăn cho con như thế nào?. (Hiện tại bé đang uống sữa vào buổi tối và ban ngày thì bé ăn cháo do em nấu). Cho em hỏi phương pháp chăm con như thế nào khi đi xa. Em cảm ơn chương trình! (Lê Thị Ngọc Hoa, 34 tuổi, hoa140310@....)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Thực ra, theo quan điểm của riêng tôi thì không nên cho bé đi xa khi bé nhỏ hơn 3 tuổi vì rất vất vả cho cả mẹ và con. Tuy nhiên, tùy hoàn cảnh của từng người.
Trong trường hợp của bạn, bạn cần chuẩn bị như sau: một hộp sữa bột (nếu con bạn không bú mẹ), một hộp bột, nước đóng chai đúng chất lượng, khăn giấy ướt, khăn giấy khô, tã giấy, đủ quần áo ấm, một ít thuốc hạ sốt ( paracetamol 150mg/ gói - bạn có thể tham khảo liều dùng của BS).
Ban ngày cho bé ăn bột khuấy với một muỗng dầu ăn và bú sữa. Ban đêm khi nào bé đòi bú thì mới cho bú còn không cứ để bé yên giấc.
Chúc bạn và bé khỏe trong những ngày tết.
* Những người bị bệnh đái tháo đường cần phòng tránh những thực phẩm gì trong ngày tết (Văn Cao Hai)
- BS Nguyễn Thị Hoa: Những người tiểu đường cần tránh những thực phẩm ngọt như kẹo, mứt... những thực phẩm giàu béo như thịt mỡ kho... Nếu cần thì có thể dùng những thực phẩm có đường ăn kiêng như isomaltose. Hiện tại có rất nhiều cách bánh mứt cho người tiểu đường có bán tại các siêu thị. Trước khi ăn nên ăn một tô canh rau thì đường huyết sẽ lên chậm hơn, khi ăn phải ăn thật chậm, chọn những thực phẩm có nhiều xơ có chỉ số đường huyết thấp.
* Thưa bác sĩ Minh Hạnh, tôi cần làm gì để giữ sức khỏe trong ngày tết khi những ngày này mọi sinh hoạt thường bị đảo lộn như hay phải ăn tiệc, uống bia, rượu, ngủ trễ... (Nguyễn Hoàng, 32 tuổi, hoangnguyen@)
- BS Minh Hạnh: Đúng là khi sinh hoạt bị đảo lộn thì sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều và cảm giác mệt mỏi là tất yếu. Để tránh tình trạng này thì tốt nhất là nên học cách "từ chối khéo" đi ăn tiệc liên tục nhiều ngày. Nếu phải đi vì lý do xã giao, thì nên ăn một ít thức ăn (yaourt, trái cây...) trước khi đi để hạn chế ăn nhiều do đói. Tránh uống rượu bia lúc bụng đói để giảm hấp thu vào máu.
 Phóng to |
| Các BS tham gia buổi tư vấn trực tuyến - Ảnh: Thanh Đạm |
* Em muốn biết những biện pháp đề phòng bệnh viêm họng. Khi bị viêm họng cần xử lý như thế nào?(Le huu hiep, 18 tuổi, Lehuuhiep@....)
- TS.BS Trần Thị Minh Hạnh -Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM: Để tránh bị viêm họng, bạn cần ăn thường xuyên các thực phẩm giàu vitamin như cam, bưởi, táo... Nên ăn đầy đủ rau xanh. Tránh ăn hoặc uống thực phẩm lạnh, không để quạt trực tiếp vào người, hạn chế thức quá khuya.
Khi đã bị viêm họng, cần giữ ấm cơ thể, dùng khăn quấn cổ, lưu ý là khí hít thở vào phải được ấm (có thể mang khẩu trang nếu ngồi phòng máy lạnh). Bạn nên súc miệng bằng nước muối 2-3 lần/ngày. Nên uống nước nhiều lần suốt cả ngày. Nếu vẫn không khỏi thì bạn nên đi khám để được dùng khám, điều trị và tư vấn phù hợp.
* Em bị viêm họng. Nhưng là Tết nên chắc là khó kiêng cữ việc uống bia rượu. Vậy bác sĩ có cách nào để em vẫn uống được bia rượu bình thường nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe không? Xin cảm ơn! (Mr Huy, 28 tuổi, mogying@)
- THS. BS. Đào Thị Yến Phi: Chắc chắn là không có một cách nào để ăn vào mà đừng tăng cân, chạy mà không... thở nhanh, mua hàng mà không phải trả tiền, và uống rượu mà không ảnh hưởng đến sức khỏe cả! Chất cồn là một chất mà cơ thể không chấp nhận dù ở bất kỳ nồng độ nào, nên khi đã vào máu, chất cồn phải được gan chuyển hóa và thải ra ngoài càng sớm càng tốt.
Khi lượng cồn nhiều hơn khả năng chuyển hóa của gan, cồn đi vào hệ tuần hoàn và đến tế bào thần kinh, xâm nhập vào đó và gây các biểu hiện của hệ thần kinh. Em có chú ý là các triệu chứng của say rượu đều là triệu chứng ngộ độc của hệ thần kinh không: nôn ói, mất định hướng (đi bên đông nhưng hướng bên tây), mất tập trung, mất trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ (nói nhiều, nói không đúng câu cú...), rối loạn cảm xúc (khóc cười vô cớ), mất điều khiển cơ thể (té lên té xuống, run tay...) và sau một thời gian dài thì vẫn còn nhức đầu do các chất chuyển hóa ứ đọng lại trong tế bào thần kinh. nếu em đang bị bệnh, chất cồn có thể làm giảm khả năng đề kháng và làm bệnh nặng hơn.
Với các loại rượu chưa tinh chế (rượu đế, rượu cồn...) thì thần kinh thường bị ảnh hưởng nặng hơn do trong thành phần có chứa ahdehyt và metanol, là những chất có tác động lên hệ thần kinh mạnh và ngu hiểm hơn.
Vì vậy, lượng rượu khuyến cáo cho một người khỏe mạnh bình thường là không quá 300ml bia (1 lon), 200ml rượu nhẹ (vang, sâm banh...) hoặc 60ml rượu mạnh (whisky, cognac...) vào mỗi bữa ăn. Các nhà sản xuất rượu bia đã rất tinh tế sản xuất các loại ly dùng riêng cho từng loại rượu với kích thước tiêu chuẩn này, sao cho mỗi loại ly vừa đúng với một đơn vị sử dụng an toàn cho sức khỏe.
Ngày Tết vui không phải chỉ nhờ bia rượu, có lẽ em nên cùng các bạn tổ chức nhiều chuyện vui khác thay vì chỉ "dzô dzô", có khi cuộc vui chưa kịp tàn đã có chuyện không vui thì phí ngày xuân quá. Trước khi uống rượu, nên ăn một chén chất bột (cơm, nui, bánh mì...) và uống nước nhiều trong suốt quá trình dùng chất cồn để thải chất cồn càng nhanh càng tốt. Chỉ nên uống các loại rượu... xịn (đã tinh chế hết metanol và andehyt).
Chuẩn bị sẵn các thức ăn uống sau bữa nhậu như cháo đậu xanh, chè đậu xanh, nước cam tươi hơi ngọt... là những món cung cấp nhiều vitamin nhóm B và chất glucose hỗ trợ cho việc chuyển hóa rượu tốt hơn và bảo vệ các tế bào đang bị rượu làm tổn thương (gan và thần kinh).
|
* Xin cho em hỏi là nếu uống nhiều nước ngọt ngày tết thì có dễ bị tăng cân không, em xin cảm ơn! (Trần Ngọc Điệp, 22 tuổi, tranngocdiep2603@) - BS.Minh Hạnh: Thành phần chủ yếu của nước ngọt là đường và không kèm theo một loại dưỡng chất nào cả nên không là thực phẩm khuyên sử dụng. Bạn có thể dùng vui ngày Tết một chút nhưng không nên uống nhiều vì việc tăng cân là sẽ là tất yếu. |
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Nước ngọt chỉ là nước giải khát có đường và không có chất dinh dưỡng nào. Uống nước ngọt nhiều sẽ dư thừa năng lượng do đường cung cấp mà thếu vi chất dinh dưỡng. Béo phì mà vẫn thiếu vitamin và muối khoáng.
Trẻ em thích uống nước ngọt sẽ bỏ sữa và những thực phẩm khác như vậy là sẽ bỏ chất dinh dưỡng tốt mà lựa chọn chất dinh dưỡng "xấu". Và tạo thành thói quen sau này rất khó cai và tiên lượng chắc chắn sẽ béo phì- một hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe của trẻ và cả khi trẻ lớn nữa.
* Thông thường như mọi năm, ngày tết, ở nhà tổ chức rủ bạn bè đến rồi bày ra ăn uống thỏa thuê. Hoặc cả nhà cùng đi du lịch. Vậy theo BS chúng tôi nên chọn cách nào cho vui vẻ cả nhà ? (Lê Minh Tâm mtam123@)
- BS Nguyễn Xuân Mai: Bạn có 2 ý kiến thật là hay. Tôi xin trao đổi thông tin với bạn để bạn rộng đường lựa chọn. Ý kiến 1 của bạn thì xem ra cổ xưa rồi, đây là văn hóa "lúa nước" sống lệ thuộc vào thiên nhiên và dường như "thiếu đói" triền miên, tạo ra cảm giác thèm khát chỉ có đến Tết mới được ăn cho nên người cố gắng ăn cho thỏa thuê thích khẩu. Đây là cách ăn uống thiếu khoa học, không hợp với sinh lý của con người, cho nên trong dịp tết thường xuất hiện các loại bệnh có liên quan đến ăn uống dồn dập & quá độ vượt khả năng tiêu hóa hấp thu của cơ thể.
Ý kiến thứ 2 của bạn rất hay, bạn đi du lịch là để thư giãn, ngắm cảnh, học hỏi thêm và tạo tình cảm khắng khít, đầm ấm trong gia đình. Với bạn bè thể hiện được tính đồng đội cho những tình huống trong hành trình du lịch. Bên cạnh đó bạn lại thưởng thức nhiều món ăn ngon, lạ, đặc trưng của các vùng miền mà không sợ là ăn quá nhiều.
Nhu cầu về dinh dưỡng của con người chỉ đòi hỏi khác nhau ở mức độ lao động, nhu cầu theo tuổi, giới,... chứ không phụ thuộc vào lễ hội hay ngày thường. Để có sức khỏe lý tưởng, tôi mong rằng thông tin trên giúp bạn tham khảo để ra quyết định hợp lý.
* Mới đây, nhà tôi khui ra mấy chai rượu ngoại được bạn bè tặng thì phát hiện là những chai rượu giả. Tôi là người sành uống rượu nên phát hiện được là rượu giả nhưng những người không thường xuyên uống cũng khó phát hiện. Uống phải những chai rượu giả này có nguy hiểm gì không?(Thành Lân, 29 tuổi, thanhlan@)
- BS Nguyễn Xuân Mai: Bạn Thành Lân thân mến, rượu thật uống cũng không có lợi cho sức khỏe nói chi đến rượu giả! Những người làm giả rượu ngoại, chỉ có trời mới biết là họ cho những gì vào nước, cồn. Như thế rất là nguy hiểm cho gan và dạ dày, thần kinh,... người uống.
* Tôi mới phát hiện ra mình mắc bệnh tiểu đường. Những ngày tết tôi phá lệ ăn như bình thường trong vài ngày có sao không bác sĩ?(Minh Thắng, 44 tuoi tuổi, minhthang@)
- BS Minh Hạnh: Người bình thường nếu ăn quá mức trong những ngày Tết còn bị mệt huống chi người đã mắc bệnh. Khi đã bị bệnh đái tháo đường, nghĩa là cơ thể không có khả năng chuyển hóa chất đường một cách bình thường. Do đó, không nên ăn uống như bình thường dù chỉ trong vài ngày vì khi đó đường huyết sẽ dao động rất lớn và gây ảnh hưởng xấu đối với cơ thể.
Anh vẫn có thể ăn cùng gia đình nhưng nên chọn lựa thực phẩm phù hợp với bệnh lý của mình. Việc điều độ đối với căn bệnh này là rất quan trọng, do đó, không nên ăn quá lu bù mà cũng không thể vui chơi quên cả ăn, đến bữa lại ăn thật no là điều không nên.
* Con gái tôi hơn 5 tuổi. Không hiểu sao cháu rất thích ăn cơm với nước rau, không chịu ăn thức ăn mặn. Tôi phải làm thế nào, đặc biệt trong những ngày tết rất bận rộn này? (Thu Uyên, 33 tuổi, thuuyen@....)
- BS Nguyễn Thị Hoa - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM: Bạn cứ cho bé ăn cơm với nước canh theo sở thích của bé. Tuy nhiên, sau đó bạn cho bé ăn thêm một quả trứng là có chất đạm rồi, ăn thêm một trái chuối là có rau rồi và ăn một nửa lon đậu phộng nấu là có dầu...vậy là đủ 4 nhóm thức ăn. Đâu cần phải trộn lẫn vào nhau... Bạn đồng ý không?
Ngày tết bạn cứ để cho bé thoải mái và cho ăn thêm những món ăn mà bạn nấu theo kiểu"nếm thử xem mẹ nấu ngon không" hoặc" nhậu với ba cho vui nào"...
* Hiện nay ở miền bắc rất rét, sắp tới gia đình tôi ra đó ăn tết. Tôi hỏi nếu thay đổi thời tiết đột ngột con tôi có bị sao không? Tôi nghe nói trẻ em hay bị rota virus? (Nguyen Van Minh)
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận