Khách du lịch nhận phòng tại một khách sạn ở quận 1, TP.HCM, đối tác của các trang mạng booking.com, agoda.com và traveloka.com - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Nguyên nhân chính của tình trạng này là chính sách thuế nhiều kẽ hở, hướng dẫn chậm và không thống nhất...

Doanh nghiệp nội còng lưng gánh thuế

Theo nhiều công ty du lịch, các trang kinh doanh dịch vụ đặt phòng trực tuyến như Agoda, Traveloka, Booking.com... có doanh thu rất khủng nhờ được ăn chia với các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ khách sạn mức khoảng 20%. 

Ngoài ra, các trang mạng này còn mua sỉ phòng của các khách sạn sau đó bán lại kiếm lời. Agoda và Booking.com là hai trong số những trang kinh doanh dịch vụ đặt phòng trực tuyến lớn nhất tại VN với doanh số ước tính lên đến hàng trăm triệu USD/năm. 

Thế nhưng, cơ quan thuế gần như không thu được thuế từ các đơn vị này.

Ông Phạm Hà, tổng giám đốc Công ty Luxury Travel, cho biết Agoda và Booking.com... là hai trong những kênh phân phối chính trên mạng của nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực khách sạn vì các trang này kết nối giữa người tiêu dùng khắp nơi với các nhà cung cấp dịch vụ. 

Thế nhưng, nhiều doanh nghiệp hợp tác làm ăn với Booking.com đều cho biết đơn vị này không đồng ý khấu trừ thuế nhà thầu với lý do họ được miễn thuế theo Hiệp định tránh đánh thuế hai lần ký giữa Hà Lan và Việt Nam.

Nếu khấu trừ theo đúng quy định, các trang mạng này sẽ cắt luôn hợp đồng nên các doanh nghiệp trong nước đành ngậm ngùi bỏ tiền túi ra nộp thuế thay nếu không muốn bị ảnh hưởng đến doanh số. 

"Doanh nghiệp trong nước buộc phải hợp tác với các trang kinh doanh trực tuyến này và nếu thực hiện theo quy định của ngành thuế, doanh nghiệp nội bị "thuế chồng thuế" vì đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp rồi lại phải nộp thay khoản thuế nhà thầu", ông Hà nói.

Ông Phạm Xuân Anh, chủ tịch HĐQT Công ty Du Ngoạn Việt, cho biết khi cơ quan thuế quy định doanh nghiệp phải khấu trừ thuế nhà thầu trước khi chi trả cho đối tác, công ty đã trao đổi với các đối tác, trong đó có Booking.com nhưng phía trang mạng này không đồng ý và cho biết vẫn giữ đúng phần ăn chia của họ nên phía Việt Nam phải bỏ tiền ra nộp thuế thay. 

"Có doanh nghiệp Việt bị giảm lợi nhuận, nhưng không thể làm khác", ông Phạm Xuân Anh nói.

Hai bạn trẻ ở TP.HCM chuẩn bị đi du lịch Đà Nẵng, tìm đặt phòng khách sạn trên các trang booking.com, agoda.com, traveloka.com - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, nhiều khách sạn tận dụng tỉ lệ phòng trống để bán cho các trang mạng này với giá rẻ hơn so với giá bán trực tiếp cho khách.

Hơn nữa, do không phải thực hiện nghĩa vụ thuế tại Việt Nam, nên các trang mạng này cũng tiết kiệm được chi phí đáng kể. Nhờ nguồn phòng giá rẻ này, các trang mạng đặt phòng trực tuyến thu hút rất nhiều khách đặt mua, với doanh thu rất lớn.

Nguồn: Công ty marketing ANTS; gotadi.com - Đồ họa: V.CƯỜNG

Sửa chính sách để tạo công bằng

Nhiều khách sạn cho biết không thể xuất hóa đơn cho khách đặt phòng với những trường hợp khách sạn đã bán sỉ phòng cho các nhà thầu nước ngoài, bởi khách chỉ là người đến ở chứ không phải trả tiền. 

"Ngành thuế quy định khách sạn phải xuất hóa đơn cho người đến ở với những trường hợp khách thuê đã trả tiền một lần cho các trang mạng trực tiếp là không hợp lý, chưa sát thực tế. Nếu có xuất hóa đơn sẽ phải xuất cho nhà thầu nước ngoài" - giám đốc một khách sạn tại quận 1 khẳng định.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, một lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM cho biết các đơn vị hoạt động thương mại xuyên biên giới đang áp đặt luật chơi lên chính doanh nghiệp Việt. 

Điển hình như Uber dù luôn lý luận chỉ cung cấp dịch vụ phần mềm nhưng quy định tỉ lệ ăn chia, giá, điều hành chương trình khuyến mãi. Nếu đối tác không đồng ý sẽ bị cắt hợp đồng. 

Trong khi đó, việc ký hợp đồng với các lái xe trong một thời hạn trên 6 tháng, các lái xe được xem như các cơ sở thường trú của Uber B.V.

Do đó, cơ quan thuế không đồng ý cho doanh nghiệp này được miễn thuế theo hiệp định chống đánh thuế hai lần và xử lý truy thu 66,68 tỉ đồng thuế vừa qua. 

Tương tự, với trường hợp của các trang mạng kinh doanh dịch vụ đặt phòng, các khách sạn mà các nhà thầu nước ngoài đã ký hợp đồng được xem như các cơ sở thường trú của các đơn vị này tại Việt Nam.

Điều này cũng đồng nghĩa các nhà thầu này không đáp ứng điều kiện được miễn thuế theo hiệp định chống đánh thuế hai lần.

Cũng theo vị này, không chỉ các cá nhân mà nhiều doanh nghiệp khi đặt quảng cáo trên Google, Facebook cũng trốn thuế nhà thầu bằng cách sử dụng tài khoản cá nhân và trả bằng thẻ tín dụng rồi hợp thức hóa khoản chi phí này bằng hóa đơn ăn uống, tiếp khách. 

Số tiền mà các doanh nghiệp và cá nhân trả cho Google, Facebook hằng năm rất lớn, vì thế Bộ Tài chính vừa đề nghị Ngân hàng Nhà nước phối hợp nghiên cứu để yêu cầu các dịch vụ quảng cáo trên Facebook, Google... thanh toán qua cổng nội địa Công ty cổ phần Thanh toán quốc gia (Napas) nhằm kiểm soát doanh thu và thu thuế. 

"Phải sửa chính sách bởi hiện nay thất thoát thuế rất lớn. Nếu phát hiện sự việc và xử lý truy thu rất khó vì các đơn vị này không có tài sản gì tại Viê, tài khoản ngân hàng cũng mở tại nước ngoài" - một đại diện Bộ Tài chính nói.