Cảnh máy bay Nga rơi xuống đất - Ảnh: Reuters

Thổ Nhĩ Kỳ “thể hiện ý chí chính trị”

Trong cuộc trả lời phỏng vấn trang tin Trend, tướng về hưu Armagan Kuloglu của lực lượng vũ trang Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định bằng hành động bắn rơi máy bay Nga, chính quyền Ankara thể hiện “ý chí chính trị” và quyết tâm ngăn chặn nước ngoài xâm phạm không phận.

“Thổ Nhĩ Kỳ không cần biết quốc gia nào xâm phạm không phận chúng tôi” - tướng Kuloglu khẳng định. Ông nhấn mạnh trước khi máy bay Nga bị bắn hạ, không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã nhiều lần cảnh báo cho phi công Nga là máy bay đã xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ.

Tướng Kuloglu không loại trừ khả năng một cuộc khủng hoảng chính trị giữa hai nước sẽ nổ ra. “Nhưng do tầm quan trọng của quan hệ chính trị và kinh tế song phương, cuộc khủng hoảng này sẽ không kéo dài” - ông nhận định.

CNN dẫn lời chuyên gia Sajjan Gohel thuộc Tổ chức Asia-Pacific Foundation mô tả vụ bắn máy bay là “sự leo thang vô cùng nghiêm trọng”. Ông cho rằng đây là tình huống “bất khả kháng” vì trước đó căng thẳng hai nước liên tục leo thang và Thổ Nhĩ Kỳ từng nhiều lần cảnh báo Nga về việc vi phạm không phận.

“Đây là điều đáng tiếc, đặc biệt sau vụ tấn công khủng bố Paris. Bởi trước đó đã có hi vọng rằng Nga và phương Tây sẽ lập liên minh chống nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS). Vụ việc này sẽ khiến mọi thứ trở nên rắc rối” - ông Gohel nhấn mạnh.

Căng thẳng Nga - Thổ âm ỉ đã lâu

Trên thực tế, căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã âm ỉ từ khi Matxcơva mở chiến dịch không kích tại Syria ngày 30-9 để hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Hồi tháng 10, máy bay chiến đấu Nga đã vài lần xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ.

Khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tuyên bố: “Quan hệ tích cực giữa chúng tôi và Nga là điều ai cũng biết. Nhưng nếu Nga đánh mất một người bạn như Thổ Nhĩ Kỳ thì Nga sẽ thiệt hại rất nhiều”.

Từ khi chiến tranh Syria bùng nổ hồi bốn năm trước, Thổ Nhĩ Kỳ đã thể hiện rõ quan điểm ủng hộ các nhóm nổi dậy chống Tổng thống Assad. Ankara chỉ trích dữ dội chiến dịch không kích của Nga ở Syria chỉ hỗ trợ quân đội của ông Assad chứ không hề chống IS như tuyên bố của Điện Kremlin.

Chính quyền Ankara cũng lo ngại việc Nga can thiệp quân sự vào Syria có thể khiến thêm nhiều người tị nạn Syria chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ. Hồi tháng 10, Phó thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Numan Kurtulmus cảnh báo có thể sẽ có thêm 1 triệu người Syria chạy sang nước này. Hiện Thổ Nhĩ Kỳ đã đón gần 2 triệu người Syria và đang rất chật vật với dòng người tị nạn này.