Đại diện các doanh nghiệp tới quyết toán thuế ở Chi cục Thuế TP.HCM - Ảnh tư liệu

Vừa rồi, anh có vay ngân hàng một khoản tiền mua xe để kinh doanh cho thuê xe hơi bốn chỗ, thu nhập 25 triệu đồng/tháng bao gồm tiền xăng, tiền công, lãi. Với cách tính thuế mới, anh không được trừ khoản tiền xăng, tiền công cũng như giảm trừ gia cảnh.

“Có nhiều điều tôi thấy chưa thuyết phục trong cách tính thuế mới. Tôi sẵn sàng đóng thêm thuế nếu như có cách hướng dẫn rõ ràng, không còn gì băn khoăn” - anh Giới nói. Từ trước đến nay, quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể là vô cùng khó khăn, mất nhiều công sức của ngành thuế.

Nhưng ngay cả đối với người nộp thuế là doanh nghiệp, tình hình cũng đầy thách thức ngành thuế. Mỗi năm TP.HCM có thêm khoảng 25.000 doanh nghiệp được cấp phép thành lập mới, đại đa số là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Do đó, riêng chuyện hướng dẫn mở sổ sách, tuyên truyền cơ chế chính sách hiện hữu với số đơn vị mới này đã là một áp lực không hề nhỏ cho cán bộ thuế, chứ chưa nói đến việc cơ chế, chính sách VN thay đổi thường xuyên.

Thực tế, có những cơ chế chính sách cần ban hành ngay, điều chỉnh nhanh để phù hợp với tình hình. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai lại phát sinh quá nhiều vấn đề dẫn đến người thực thi lẫn người hưởng thụ đều rối.

Trong cuộc họp với ngành thuế mới đây, đã không ít lần đại diện ngành thuế TP lẫn UBND TP.HCM đề xuất với cơ quan thuế rằng cơ chế chính sách của ngành thuế cần được nghiên cứu kỹ càng, trong đó cần quan tâm việc lấy ý kiến của các địa phương.

Các cơ chế chính sách có thể sử dụng một quá trình dài, việc thể hiện được chiến lược, định hướng một thời gian dài mới giúp cán bộ tiếp nhận, nghiên cứu sâu, nắm bắt được để triển khai tổ chức thực hiện trong ngành. Bởi một khi cán bộ thuế hiểu được và hiểu một cách thống nhất, đồng bộ thì mới triển khai tốt, giúp người nộp thuế an tâm.

Cơ chế chính sách thay đổi thường xuyên, ngay bản thân cán bộ thuế hiểu chưa rõ, chưa thống nhất thì làm sao hướng dẫn và làm sao người nộp thuế tiếp cận đầy đủ.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn thừa nhận việc nghiên cứu chính sách và ban hành chính sách đang tồn tại nhiều vấn đề, lúc xây dựng đúng theo chiến lược 10 năm, đúng theo yêu cầu, xu hướng phát triển nhưng đến khâu triển khai qua thông tư bắt đầu xuất hiện một số vấn đề làm các quy định trở nên thiếu phù hợp.

Một lãnh đạo ngành thuế tâm sự cho đến khi rời vị trí người làm chính sách để xuống phụ trách địa phương, ông mới hiểu có quá nhiều quy định được ra đời thiếu hợp lý, thiếu tầm nhìn, đẩy người thực thi lẫn người dân vào thế khó. Làm chính sách cần hạn chế những văn bản hỏa tốc hay khẩn để “chữa cháy” những quy định thiếu thực tế.

Theo bà Nguyễn Thị Cúc - chủ tịch Hội Tư vấn thuế VN, việc cắt giảm số giờ làm thủ tục thuế thôi chưa đủ mà các quy định mới còn cần phải dễ hiểu và hợp lý. “Một khi người dân thông chính sách thì họ mới vui vẻ nộp thuế”.