Bức tranh Judith và Holofernes của Michelangelo Caravaggio được tìm thấy trên gác xép một căn nhà ở Pháp - Ảnh: TURQUIN

Năm 2014, nhà đấu giá Marc Labarbe người Pháp nhận được cuộc điện thoại bất ngờ từ một người bạn. Trên gác xép của căn nhà của họ ở Toulouse có một bức tranh bị phủ bụi, đôi chỗ loang màu do bị nước rò rỉ nhưng bức tranh trông có vẻ có giá trị.

Labarbe gửi một bức ảnh chụp tranh cho chuyên gia thẩm định nghệ thuật Eric Turquin ở Paris. Kết quả, Turquin đã xác định đó là một tác phẩm bị thất lạc của bậc thầy người Ý Michelangelo Caravaggio có tên Judith và Holofernes, vẽ khoảng năm 1607.

Chuyên gia thẩm định nghệ thuật Turquin bình luận: "Đây là bức tranh xuất sắc nhất tôi từng phát hiện. Nó rất bạo lực. Gần như không thể chịu đựng được. Nhưng Caravaggio là thế, ông tái hiện đầy sức sống những câu chuyện trong Kinh thánh".

Ảnh chụp cận cảnh khuôn mặt bà Judith trong tranh - Ảnh: TURQUIN

Theo Đài CNN, trong kinh Cựu ước, Judith là một góa phụ ở thành phố Bethulia - nơi bị bao vây bởi quân đội của tướng Assyrian Holofernes. Để cứu thành phố, bà tìm cách quyến rũ vị tướng trong lều của ông ta rồi chặt đầu hắn. Bức tranh miêu tả lại đoạn Kinh thánh này.

Chuyên gia thẩm định nghệ thuật Turquin cho rằng bức tranh có một lịch sử phức tạp, nó được vẽ sau khi Michelangelo Caravaggio chạy trốn khỏi Rome do bị buộc tội giết người.

Bức tranh phản ánh sự thay đổi rõ rệt trong phong cách mà họa sĩ Caravaggio đã xây dựng khi còn lưu vong ở Naples. Turquin nhận xét: "Caravaggio trở nên đen tối hơn, ảm đạm hơn cho đến cuối đời. Ông ấy ngày càng cực đoan hơn".

Có bốn tài liệu hỗ trợ việc xác định nguồn gốc của bức tranh:

- Hai lá thư gửi Công tước Xứ Mantua năm 1607 mô tả bức tranh.

- Di chúc năm 1617 của người môi giới nghệ thuật và họa sĩ Louis Finson.

- Một bản kiểm kê tài sản của Abraham Vinck, cộng sự của Finson, thực hiện tại TP Antwerp, Bỉ năm 1619.

Ảnh chụp cận cảnh phần tranh mô tả tướng Assyrian Holofernes bị giết - Ảnh: TURQUIN

Sau năm 1619, theo phòng trưng bày Colnaghi, bức tranh có thể được trưng bày ở Antwerp năm 1689. Turquin thừa nhận: "Chúng tôi không biết nó đã ở đâu sau năm 1689".

Trước khi được phát hiện ở thành phố Toulouse, chỉ có một bản sao công phu của bức Judith và Holofernes được vẽ bởi Louis Finson là chỉ ra sự tồn tại của bản gốc.

Tất nhiên, sự tồn tại bức tranh chép của Finson cũng đặt ra vấn đề: Làm sao chúng ta có thể chắc chắn bức tranh ở Toulouse là bản gốc chứ không chỉ là một bản sao?

Đối với Turquin, có hai khía cạnh chứng minh tính xác thực của nó. Đầu tiên là sự sống động của bức tranh: "Một bức tranh chép sẽ khô khan và thiếu năng lượng", ông giải thích.

Ngoài ra còn có một số bằng chứng hữu hình hơn: đó là sự hiện diện của pentimenti - dấu vết của sự sửa đổi bên dưới lớp màu. "Người chép tranh chỉ tái tạo chính xác những gì trước mặt anh ta - Turquin nói - nhưng họa sĩ thì thay đổi suy nghĩ của mình khi vẽ".

Việc tác phẩm được định giá cao không làm Turquin ngạc nhiên. "Tác phẩm của các đại danh họa đang hồi sinh, điều đó là rất rõ ràng".

Bằng chứng là nhà đấu giá Christie's đã bán bức Da Salvator Mundi (Đấng cứu thế) của Leonardo Da Vinci với giá 450,3 triệu USD bao gồm cả phí năm 2017.

Hơn nữa, tác phẩm nghệ thuật này còn được bảo quản tốt bất ngờ với niên đại lâu đời của nó. "Ngay cả những người không đồng ý với thẩm định rằng bức tranh là của Caravaggio cũng đồng ý về chất lượng của bức tranh", Turquin nói.

TTO - Nhà đấu giá Sotheby's ở Paris (Pháp) ngày 12-6 công bố chiếc bình sứ Trung Hoa vốn bị quên lãng hơn trăm năm đã về tay chủ nhân mới với giá cao gấp hơn 30 lần mức giá ước tính ban đầu.