Điều đáng ghi nhận, gọi là hội nghị tổng kết nhưng không có báo cáo thành tích, không vỗ tay, không khen thưởng mà chỉ có chia sẻ khó khăn và mổ xẻ nguyên nhân tồn tại.

Phóng to
Sau nhiều năm chờ đợi, con đường “Trước Trường mầm non P.10, Q.Tân Bình” đã chính thức được mang tên Bùi Thế Mỹ -Ảnh: N.Triều

Theo thống kê chưa đầy đủ của Sở Xây dựng TP.HCM, TP còn hơn 180.000 căn nhà cần được chỉnh sửa hoặc cấp mới số nhà và hơn 500 con đường chờ đặt tên chính thức. Trong khi việc triển khai việc này sau hơn mười năm còn rất rối.

Nhà chờ số, đường chờ tên

Theo Sở Xây dựng, quyết định 1958 ra đời nhằm hệ thống hóa lại số nhà, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong các giao dịch trên nguyên tắc “có nhà là có số”, không phân biệt tình trạng pháp lý. Theo đó, thẩm quyền cấp số nhà cũng gom về một mối là UBND quận huyện.

Tuy nhiên, sau hơn mười năm thực hiện, đến nay chỉ có bốn quận hoàn tất việc chỉnh sửa số nhà theo đúng trật tự, bảy quận đạt 90%, các quận huyện còn lại vẫn trong tình trạng rối rắm. Ông Đỗ Anh Khang - trưởng Phòng quản lý đô thị Q.Gò Vấp - cho biết hiện trên địa bàn quận còn khoảng 26.000 căn nhà chưa được cấp số.

Ngoài nguyên nhân do đô thị hóa, tách nhập thửa nhưng chậm cập nhật, theo ông Khang, có nguyên nhân do phải chờ tên đường. Sở Xây dựng cũng cho rằng nhiều tuyến đường tại các quận mới, vùng ven chưa được đặt tên hoặc mang tên không chính thức (gọi theo địa danh cũ, tên số, tên do người dân đặt) nên không thể cấp mới hoặc chỉnh sửa số nhà. Cụ thể hơn, bà Nguyễn Thị Hồng Hạnh - trưởng Phòng quản lý đô thị Q.Tân Bình - cho biết từ năm 2003 quận đã kiến nghị TP đặt tên cho hàng chục tuyến đường, cuối năm 2006 danh mục tên đường mới được HĐND TP thông qua.

Và mãi cuối tháng 10-2008 UBND TP mới có quyết định chính thức đặt, đổi tên cho 17 tuyến đường. Theo đó, những con đường mang tên ngộ nghĩnh như “Bên hông trường mầm non”, “Ven tường rào sân bay”, “Kế xí nghiệp đông lạnh”, “Dọc bờ kênh Nhiêu Lộc” được đổi thành đường Đặng Minh Trứ, Tân Sơn, Thái Thị Nhạn, Trường Sa… “Có tên đường chúng tôi rất cảm ơn, nhưng phải nói thật lòng là chúng tôi đã chờ lâu quá” - bà Hạnh nói.

Cấp số, sửa tên đâu có dễ!

Giải thích về sự chậm trễ này, ông Phan Trọng Hiền - thư ký Hội đồng đặt, đổi tên đường TP.HCM - cho biết quy trình đặt, đổi tên đường hiện nay qua nhiều khâu và mất nhiều thời gian. Cụ thể, Hội đồng đặt, đổi tên đường TP phải ký hợp đồng đặt hàng Hội Khoa học lịch sử TP cung cấp danh mục tên danh nhân, địa danh và sau khi thẩm định, chọn lọc mới trình HĐND TP thông qua. Tiếp đó, danh sách này còn phải gửi xin ý kiến Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch trước khi UBND TP ra quyết định đặt, đổi tên.

Ông Hiền cho biết thêm quỹ 195 tên đường được HĐND TP thông qua từ cuối năm 2006 đến nay chỉ mới sử dụng vài chục tên. Mới đây, Hội đồng đặt, đổi tên đường TP đã trình danh mục 213 tên đường nữa để HĐND TP thông qua, bổ sung vào quỹ đã có. Tuy nhiên, theo ông Hiền, việc đặt tên cho mỗi con đường còn phải căn cứ vào chiều dài, lộ giới, vị trí… chứ không thể đặt sao cũng được.

Ngay khi một số con đường đã có tên, việc chỉnh sửa số nhà cho phù hợp cũng không hề đơn giản. Theo lãnh đạo Sở Xây dựng và đại diện các quận huyện, dù phần lớn người dân đồng tình với chủ trương chỉnh sửa số nhà cho có trật tự nhưng cũng không ít người có tâm lý ngán ngại sự xáo trộn nên việc chỉnh sửa số nhà cần phải được tính toán cẩn thận để hạn chế ảnh hưởng đến các giao dịch của người dân.

Đặc biệt, chiều tăng dần của số nhà ở nhiều tuyến đường hiện hữu ngược hẳn với quy chế về đánh số nhà ban hành theo quyết định 05 của Bộ Xây dựng năm 2006. “Về nguyên tắc, quyết định của Bộ Xây dựng ban hành sau và có hiệu lực cao hơn quyết định 1958 của UBND TP, tuy nhiên nếu áp dụng cứng nhắc phải xáo trộn rất lớn” - ông Đỗ Phi Hùng, phó giám đốc Sở Xây dựng, nhận xét.

Vì vậy, đại diện các quận huyện ủng hộ đề xuất của Sở Xây dựng là kiến nghị TP áp dụng quyết định 05 có chọn lọc, tức những khu vực hiện hữu chỉ chỉnh sửa, sắp xếp lại trật tự cho phù hợp hiện trạng. Cụ thể, những tuyến đường, hẻm được nâng cấp, mở rộng hoặc đặt, đổi tên sẽ đồng thời kết hợp chỉnh sửa số nhà để loại bỏ những số nhà không hợp lý, rối rắm.