Ô nhiễm môi trường có thể thúc đầy việc hình thành gốc tự do trong cơ thể, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe - Ảnh: HỮU THUẬN

Thực tế, hàng chục triệu gốc tự do hình thành trong cơ thể chúng ta mỗi ngày và nó đang âm thầm phá hủy sức khỏe, tạo cơ hội thuận lợi cho 60 loại bệnh xuất hiện.

Chất độc nguy hiểm

Theo bác sĩ Phạm Hưng Củng - nguyên vụ trưởng Vụ Y học cổ truyền (Bộ Y tế), những năm gần đây các nhà khoa học quan tâm rất nhiều đến việc con người ngày càng gặp phải rất nhiều loại bệnh lý do gốc tự do (FR) gây ra.

Gốc tự do sinh ra được nhờ một số phản ứng hóa học trong cơ thể, trong đó electron được chuyển sang chất oxy hóa.

Khoa học chứng minh gốc tự do được tạo ra trong quá trình hô hấp và chuyển hóa trong cơ thể, do ô nhiễm môi trường, ánh nắng mặt trời, bức xạ, vi khuẩn, virút, thực phẩm, stress và các tổn thương viêm... mà con người tiếp xúc, gặp phải trong đời sống.

Gốc tự do được coi như một chất độc nguy hiểm vì nó làm tổn thương hoặc gây chết tế bào, làm hư hại ADN, gây sưng viêm.

Vì gốc tự do sinh ra phản ứng dây chuyền phá hủy tế bào cơ thể nên nó được coi là “thủ phạm” dẫn đến sự hình thành 60 loại bệnh lý và làm con người già hóa nhanh, như các bệnh viêm nhiễm, viêm khớp, suy giảm thị lực, tổn hại tế bào thần kinh, gây bệnh Alzheimer, Parkinson, bệnh tim mạch, ung thư, gan, thận, rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường...

Rất may là dù quá trình oxy hóa diễn ra liên tục nhưng cơ thể người lại có enzym trung hòa gốc tự do để có thể kìm hãm và hạn chế tác hại của nó. Tuy nhiên theo bác sĩ Hưng Củng, để tự cơ thể trung hòa gốc tự do vẫn chưa đủ mà cần bổ sung các chất chống oxy hóa từ các nguồn thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày.

“Siêu thực phẩm” ít người biết

Trong các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất xơ, theo bác sĩ Hưng Củng, yến mạch là loại thực phẩm gần đây được nhiều gia đình Việt sử dụng trong thực đơn hằng ngày vì có nhiều chất dinh dưỡng đặc biệt không phải thực phẩm nào cũng có được.

Yến mạch, đặc biệt là yến mạch nguyên cám được xem là “siêu thực phẩm” rất có lợi cho sức khỏe vì có đủ các thành phần dinh dưỡng với hàm lượng cao như chất đạm thực vật, chất xơ, chất chống oxy hóa, các loại vi khoáng chất, các vitamin nhóm B, vitamin E và các hoạt chất sinh học nhưng lại ít chất béo.

Đặc biệt, trong yến mạch có chứa nhiều chất có tác dụng chống oxy hóa như selen, lignans, avenanthramids... giúp bảo vệ tế bào, mô của cơ thể, giúp hạn chế tác hại của gốc tự do và làm cho sự lão hóa các cơ quan trong cơ thể chậm lại, tạo cho cơ thể có sức khỏe tốt, chất lượng cuộc sống tốt, chất lượng công việc tăng lên, sống khỏe và thọ hơn.

Ngoài ra, yến mạch còn rất giàu chất xơ. Theo bác sĩ Hưng Củng, hiện còn không ít người chưa chú trọng đến thực phẩm giàu chất xơ và chưa biết chất xơ có vai trò rất quan trọng cho sức khỏe. Tuy chất xơ không cung cấp năng lượng nhưng lại rất tốt cho sức khỏe vì nó giúp cơ thể hấp thu được các chất dinh dưỡng cần thiết khác.

Những thực phẩm giàu chất xơ luôn giàu vitamin và chất dinh dưỡng thiết yếu. Thực phẩm giàu chất xơ còn giúp ngăn ngừa táo bón và viêm ruột, giảm nguy cơ ung thư (ruột già, vú), giảm nguy cơ mỡ máu, các bệnh về tim, xơ vữa động mạch, ngăn ngừa thừa cân, béo phì, tốt cho người bệnh đái tháo đường...

“Yến mạch rất tốt cho mọi lứa tuổi, nó vừa có tác dụng cung cấp dinh dưỡng vừa có tác dụng phòng ngừa các bệnh mãn tính không lây của thế kỷ 21, đặc biệt với người có nguy cơ cao mắc các bệnh đái tháo đường, cao huyết áp, tăng cân, béo phì, rối loạn mỡ máu” - bác sĩ Hưng Củng khẳng định.

Đối với phụ nữ từ 40 tuổi trở lên là giai đoạn tiền mãn kinh, nếu sử dụng yến mạch hằng ngày giúp giảm tình trạng bốc hỏa, vã mồ hôi đêm, tăng huyết áp, lão hóa da, gãy rụng tóc...

Với người thừa cân, béo phì, ăn yến mạch thường xuyên giúp giảm cân rất hiệu quả. Với người già, yếu, yến mạch là lựa chọn hợp lý. Tuy nhiên, sử dụng yến mạch phải thường xuyên, lâu dài mới đem lại hiệu quả tốt nhất.