Việc sớm hoàn thiện cơ chế này sau nhiều năm là thực hiện theo yêu cầu của Thủ tướng, nhằm trình Chính phủ để ban hành trước ngày 30-4 năm nay. 

Theo dự thảo, các nhà máy năng lượng tái tạo sẽ được bán điện trực tiếp cho khách hàng sử dụng điện lớn (các doanh nghiệp sản xuất, cung ứng dịch vụ) thông qua đường dây riêng hoặc qua lưới điện quốc gia. 

Trong đó, nếu mua bán điện qua đường dây riêng, các bên phải tuân thủ quy định về quy hoạch, đầu tư, cấp phép hoạt động điện lực, an toàn điện, an toàn phòng chống cháy, nổ trong xây dựng, vận hành và an toàn trong sử dụng điện; quy định về bán điện và hợp đồng...

Trường hợp này khi mua bán điện sẽ không bị giới hạn các điều kiện như công suất, sản lượng, cấp điện áp, mục đích sử dụng điện. Các bên sẽ tự thỏa thuận về giá điện. 

Tuy nhiên, nếu các đơn vị vừa sử dụng điện lưới quốc gia, vừa mua điện trực tiếp từ nguồn năng lượng tái tạo, giá bán lẻ điện sẽ thực hiện theo quy định về giá bán điện do cơ quan chức năng ban hành. 

Đối với trường hợp mua bán điện qua lưới điện quốc gia, đơn vị phát điện sẽ là máy điện có công suất thiết kế từ 10 MW trở lên trực tiếp tham gia thị trường bán buôn điện cạnh tranh.

Theo lộ trình, giai đoạn đầu sẽ áp dụng cho các nhà máy điện gió, mặt trời tham gia đấu nối vào hệ thống lưới điện quốc gia để thực hiện DPPA; giai đoạn tiếp theo sẽ mở rộng loại hình công nghệ phát điện khác (thủy điện, sinh khối, thủy triều, địa nhiệt...), dựa trên nhu cầu khách hàng, đơn vị phát điện và tình hình phát triển hệ thống điện, thị trường điện.

Việc mua điện qua hệ thống lưới quốc gia sẽ là các khách hàng sử dụng, đấu nối từ cấp điện áp 22kV trở lên, có sản lượng tiêu thụ trung bình hằng tháng từ 500.000 kWh. Giai đoạn đầu sẽ áp dụng cho khách hàng sản xuất; sau đó mở rộng cho các khách hàng sử dụng điện khác. 

Ngoài ra, khách hàng sử dụng điện lớn trong khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất được tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp. 

Giá bán điện được áp dụng trong trường hợp mua bán điện thông qua lưới điện quốc gia, sẽ là giá thị trường điện giao ngay. Đây là giá thị trường điện toàn phần do đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện tính toán từ việc vận hành thị trường bán buôn điện cạnh tranh. 

Đơn vị phát điện và khách hàng sử dụng điện lớn trực tiếp đàm phán, ký kết hợp đồng song phương theo dạng hợp đồng kỳ hạn. Sản lượng hợp đồng và giá hợp đồng sẽ do hai bên thỏa thuận, thống nhất cho các chu kỳ giao dịch trên thị trường điện giao ngay.

Nhiều 'ông lớn' ngóng cơ chế mua bán trực tiếp điện sạch dù giá đắt

Nhiều tập đoàn đa quốc gia đang mong ngóng được mua trực tiếp nguồn điện sạch từ các dự án năng lượng tái tạo để phục vụ sản xuất, nhưng vẫn đang chờ chính sách mua bán điện trực tiếp (DPPA) được ban hành với cơ chế phù hợp.