Kho lưu trữ bia thành phẩm tại Nhà máy Bia Sài Gòn sáng 22-4 - Ảnh: Thanh Tùng

Theo vị lãnh đạo này, không phải ngẫu nhiên mà cả Kiểm toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ cùng đề nghị xem xét lại về giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) để tránh thất thu cho ngân sách nhà nước. Việc các doanh nghiệp lập ra nhiều tầng nấc trung gian để phân phối, nếu xét về bản chất, có thể coi là dấu hiệu chuyển giá vì giúp giảm số tiền phải nộp thuế TTĐB.

Kết luận kiểm toán là căn cứ để thực hiện

Tổng công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đã có văn bản phản ứng về kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước gửi các bộ ngành, nhưng trả lời về định hướng với khoản tiền Kiểm toán Nhà nước kiến nghị phải thu từ Sabeco, vị lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết hướng của bộ này là sẽ thực hiện nghiêm theo kiến nghị của kiểm toán, có nghĩa sẽ yêu cầu Sabeco nộp vào ngân sách 467 tỉ, trong đó có 408 tỉ tiền thuế TTĐB!

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Vũ Văn Họa - phó tổng Kiểm toán Nhà nước, người ký văn bản kiến nghị về trường hợp Sabeco gửi Bộ Tài chính - xác nhận kết luận kiểm toán kiến nghị Sabeco cần nộp thêm thuế TTĐB năm 2013 là 408 tỉ đồng. Ông Họa khẳng định theo Luật kiểm toán nhà nước, kết luận kiểm toán là căn cứ để tổ chức thực hiện.

Cụ thể, điểm D khoản 2 điều 9 của Luật kiểm toán nhà nước quy định rõ: Đơn vị được kiểm toán phải thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đối với các sai phạm trong báo cáo tài chính. “Do đó, doanh nghiệp có trách nhiệm phải thực hiện chứ không thể cho rằng thích nộp thì nộp, trường hợp có ý kiến khác thì phải có khiếu nại”- ông Họa nói.

Cũng theo ông Họa, qua kiểm toán Sabeco, Kiểm toán Nhà nước đã phát hiện lỗ hổng pháp lý ở đây. Cụ thể, doanh nghiệp này đã bán hàng qua nhiều tầng nấc trong hệ thống với giá thấp để trốn thuế. Kiểm toán Nhà nước đã có văn bản đề nghị Bộ Tài chính sửa đổi chính sách. Đó là cần quy định rõ giá tính thuế TTĐB trong trường hợp cơ sở kinh doanh thương mại độc lập với cơ sở sản xuất và cơ sở kinh doanh thương mại là công ty con của cơ sở sản xuất thuộc cùng hệ thống sản xuất - tiêu thụ sản phẩm để tránh thất thu thuế TTĐB cho ngân sách nhà nước.

Sớm sửa chính sách để bịt kẽ hở

Theo bà Vũ Thị Mai - thứ trưởng Bộ Tài chính, Luật thuế TTĐB sửa đổi, bổ sung đã được Quốc hội thông qua và sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2016. Trong tháng 7 hoặc tháng 8 này, Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ dự thảo nghị định hướng dẫn chi tiết một số điều Luật TTĐB và Luật TTĐB sửa đổi. Một điểm căn bản mà Bộ Tài chính đề xuất là sửa đổi, bổ sung cách tính thuế TTĐB đối với các mặt hàng chịu sắc thuế này.

Cụ thể, để tránh cách hiểu khác nhau đối với các sản phẩm như bia sản xuất trong nước, Bộ Tài chính đề xuất trường hợp cơ sở sản xuất bán hàng qua các cơ sở trực thuộc hạch toán phụ thuộc thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá do cơ sở trực thuộc hạch toán phụ thuộc bán ra.

Trường hợp cơ sở sản xuất bán hàng qua các công ty con hoặc bán hàng qua công ty con khác trong cùng công ty mẹ, công ty liên kết thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá do các công ty con hoặc công ty liên kết bán ra thị trường nhưng không được thấp hơn 5% so với giá bán cao nhất của các cơ sở kinh doanh thương mại. Trường hợp cơ sở sản xuất bán hàng cho các cơ sở kinh doanh thương mại thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất bán ra nhưng không được thấp hơn 5% so với giá bán cao nhất của các cơ sở kinh doanh thương mại bán ra.

Như vậy, dự thảo mới sẽ “khóa” chặt hơn, chênh lệch giữa giá tính thuế TTĐB và giá sản phẩm được bán ngoài thị trường sẽ chỉ được chênh nhau 5%. Điều này sẽ giúp hạn chế khả năng các doanh nghiệp lập các khâu trung gian nhằm bán giá thấp cho nhau, lấy giá đó tính thuế. Sau khi tính thuế xong thì nâng vọt lên bán cho người tiêu dùng...