Mới đây, theo chỉ đạo của UBND TP.HCM, Sở Tài nguyên - Môi trường đã chủ trì họp với các sở ngành, UBND quận 12 để giải quyết dứt điểm việc thu hồi khu đất công diện tích 25.491m² do Công ty cổ phần Hợp tác kinh tế và xuất nhập khẩu Savimex (viết tắt Công ty Savimex) đang chiếm dụng.

Thất thu cho ngân sách nhà nước

Theo hồ sơ, Công ty Savimex sử dụng khu đất có tổng diện tích 25.491m² tại phường Hiệp Thành (quận 12) là đất công do Nhà nước trực tiếp quản lý.

Trong đó, có 11.571m² được UBND TP.HCM cho công ty thuê sử dụng trong thời hạn 5 năm (tính từ ngày 1-1-1996). Còn lại 13.920m² đất kế bên diện tích đất thuê là do công ty bao chiếm thêm để sử dụng.

Khi hết thời hạn thuê đất vào năm 2002, Công ty Savimex xin tiếp tục thuê phần đất 11.571m² và thuê thêm phần diện tích bao chiếm kế bên (tổng cộng là 25.491m²) để sử dụng làm nhà xưởng nhưng không được chấp thuận vì khu vực này đã được UBND quận 12 quy hoạch xây dựng trường học. Dù vậy công ty vẫn sử dụng diện tích đất trên.

Đến tháng 3-2013 Thanh tra TP đã ban hành kết luận thanh tra về việc phòng chống tham nhũng trong công tác quản lý, sử dụng ngân sách, tài sản nhà nước tại UBND quận 12.

Theo đó, kết luận thanh tra nêu: "Qua thanh tra phát hiện Công ty Savimex sử dụng 25.491m² đất có nguồn gốc do Nhà nước trực tiếp quản lý từ năm 2001 đến nay nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai, vi phạm nghĩa vụ của người sử dụng đất theo luật đất đai, gây thất thu ngân sách nhà nước trong thời gian dài".

Đồng thời Thanh tra TP kiến nghị chủ tịch UBND TP chỉ đạo giao Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì, phối hợp UBND quận 12 lập thủ tục thu hồi khu đất 25.491m² bị chiếm dụng.

Trên cơ sở đó, tháng 9-2013 UBND TP ban hành quyết định số 5080 thu hồi diện tích đất trên. Lý do thu hồi là Công ty Savimex có nhiều sai phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất, có kiến nghị thu hồi đất của Thanh tra TP.

Theo quy hoạch sử dụng đất thì khu đất thuộc một phần đất xây dựng trường học và một phần thuộc lộ giới đường giao thông khu vực.

Bàn giao đất "trên giấy"

Để thực hiện quyết định thu hồi đất của UBND TP, vào tháng 11-2017 Công ty Savimex đã lập biên bản bàn giao đất. Tuy nhiên công ty vẫn tiếp tục sử dụng đất, chưa bàn giao khu đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất TP. Và trên thực tế, quyết định thu hồi đất của UBND TP vẫn chưa được thực hiện.

Đến tháng 2-2023, Sở Tài nguyên - Môi trường báo cáo UBND TP.HCM về việc tổ chức cưỡng chế thực hiện quyết định thu hồi đất.

Chấp thuận đề xuất của sở, ngay sau đó UBND TP có chỉ đạo tổ chức cưỡng chế thu hồi đất. Theo đó, giao chủ tịch UBND quận 12 nghiên cứu ý kiến Sở Tài nguyên - Môi trường, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện cưỡng chế.

Báo cáo với các sở ngành tại cuộc họp mới đây, Sở Tài nguyên - Môi trường tái khẳng định cơ sở pháp lý việc UBND TP.HCM ra quyết định thu hồi toàn bộ 25.491m² là do Công ty Savimex đã có nhiều sai phạm trong quá trình sử dụng đất, không thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai, vi phạm nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Và đối chiếu quy định luật đất đai, với các vi phạm của Công ty Savimex thì trường hợp thu hồi toàn bộ 25.491m² đất sẽ không bồi thường về đất cũng như tài sản gắn liền với đất cho công ty này.

Sở Tài nguyên - Môi trường đề nghị các đơn vị cho ý kiến về việc xử lý phần giá trị còn lại của giá trị đã đầu tư vào đất hoặc tài sản gắn liền với đất (nếu có) trên diện tích đất bị thu hồi.

Trước đó, UBND quận 12 cũng kiến nghị xem xét, xử lý phần giá trị này theo quy định trước khi giao quận tổ chức cưỡng chế thu hồi đất.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Đậu An Phúc, phó chủ tịch UBND quận 12, cho hay quận có đề xuất với Sở Tài nguyên - Môi trường về các vấn đề liên quan đến việc cưỡng chế thu hồi đất.

"Trên khu đất cưỡng chế có công trình, tài sản, vật kiến trúc… thì phải xem xét có bồi thường hay không bồi thường. Quận cũng đang đề xuất Sở Tài nguyên - Môi trường có báo cáo tham mưu cho UBND TP xem xét về việc hỗ trợ cụ thể khi tổ chức cưỡng chế thu hồi phần đất đối với công ty…", ông Phúc nói.

Trên 420.000 m2 nhà, đất công sở bị chiếm dụng

Bộ Xây dựng vừa cho biết hiện cả nước có hơn 420.000 m2 nhà, đất công sở ở trung ương và địa phương bị chiếm dụng; gần 185.000 m2 nhà, đất công sở bị bỏ hoang. Ngoài ra, một phần diện tích nhà, đất công sở cũng chưa được sử dụng đúng mục đích.