Trưởng Ban Nội chính trung ương Phan Đình Trạc phát biểu tại hội nghị sáng 30-6 - Ảnh: NHẬT BẮC

Sáng 30-6, báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực giai đoạn 2012-2022, Trưởng Ban Nội chính trung ương Phan Đình Trạc cho biết Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra trung ương đã kỷ luật hơn 170 cán bộ cấp cao diện trung ương quản lý, trong đó có 33 ủy viên, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, 3 ủy viên Bộ Chính trị, 1 nguyên ủy viên Bộ Chính trị, hơn 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Riêng từ đầu nhiệm kỳ đại hội XIII của Đảng đến nay, đã kỷ luật 50 cán bộ diện trung ương quản lý, cao hơn gấp 4 lần nhiệm kỳ XI và gần bằng một nửa số cán bộ cao cấp bị kỷ luật trong nhiệm kỳ XII, trong đó có 8 ủy viên, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, 20 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang.

Trong 10 năm qua, các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 19.546 vụ/33.868 bị can, truy tố 16.699 vụ/33.037 bị can về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế, trong đó tội phạm về tham nhũng đã khởi tố, điều tra 2.657 vụ/5.841 bị can.

Riêng Ban Chỉ đạo đã đưa 977 vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm vào diện theo dõi, chỉ đạo ở 3 cấp độ, trong đó Ban Chỉ đạo trực tiếp theo dõi, chỉ đạo 180 vụ án, 133 vụ việc.

"Nhiều vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, kể cả những vụ việc tồn đọng từ nhiều năm trước và các vụ án xảy ra trong các ngành, lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, bí mật, được cho là vùng cấm, nhạy cảm cả khu vực công và khu vực tư đã được tập trung chỉ đạo điều tra, đi sâu làm rõ bản chất chiếm đoạt, vụ lợi.

Xử lý nghiêm minh công khai cán bộ sai phạm liên quan đến các vụ án, trong đó có 37 cán bộ thuộc diện trung ương quản lý cả đương chức, nghỉ hưu bị xử lý hình sự", ông Trạc thông tin.

Trưởng Ban Nội chính trung ương chỉ rõ thực tế thời gian qua cho thấy "đằng sau những vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực, nhất là những vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp kéo dài đều có bóng dáng cán bộ, công chức làm ngơ, dung túng, tiếp tay, bao che, đồng phạm, thậm chí là chủ mưu, cầm đầu".

Do đó, phải đặc biệt chú trọng công tác cán bộ, gắn phòng, chống tham nhũng với xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị. Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Nhất là phải đánh giá lựa chọn, bố trí cán bộ trước hết là cán bộ lãnh đạo quản lý, vừa phải tăng cường quản lý giáo dục phòng chống suy thoái về tư tưởng chính trị đạo đức lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Ông Trạc cũng nhắc lại sự gương mẫu, quyết liệt, "nói đi đôi với làm, làm đi đôi với nói" của Tổng bí thư, trưởng Ban Chỉ đạo và các lãnh đạo Đảng, Nhà nước là chỗ dựa vững chắc, là sự đảm bảo về mặt chính trị, tạo nên động lực to lớn và do đó là nhân tố hàng đầu quyết định thành công trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Theo ông Trạc, phải kết hợp chặt chẽ giữa tích cực phòng ngừa với chủ động phát hiện, xử lý kịp thời đồng bộ nghiêm minh các hành vi tham nhũng, tiêu cực. Trong đó, phòng ngừa là chính, cơ bản, lâu dài; phát hiện xử lý là quan trọng, cấp bách.

Đồng thời, phải xây dựng cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để không thể tham nhũng, tiêu cực. Cơ chế răn đe, trừng trị nghiêm khắc để không dám tham nhũng, tiêu cực. Xây dựng văn hóa liêm chính để không muốn tham nhũng, tiêu cực và cơ chế đảm bảo để không cần tham nhũng, tiêu cực.

Bên cạnh đó, kịp thời phát hiện giải quyết từ sớm, ngăn chặn từ đầu không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn. Tiến hành đồng bộ giữa kỷ luật của Đảng, kỷ luật hành chính nhà nước, kỷ luật của đoàn thể và xử lý hình sự.

Kỷ luật của Đảng phải thực hiện trước, lấy giáo dục răn đe, phòng ngừa làm chính, kết hợp trừng trị với khoan hồng; đồng thời bảo vệ, khuyến khích những người dám nghĩ, dám làm, đổi mới, sáng tạo vì sự nghiệp chung...

Lãnh đạo Ban Nội chính trung ương cũng chỉ rõ quyền lực luôn luôn có nguy cơ bị tha hóa, tham nhũng, tiêu cực là một trong những khuyết tật bẩm sinh của quyền lực, do đó phải tăng cường và nâng cao hiệu quả kiểm soát quyền lực...

Cùng với đó, các lĩnh vực chuyên môn sâu khép kín, bí mật phải chú trọng kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực, nhất là kiểm tra, giám sát từ bên ngoài.

Phải có thể chế để 'không thể tham nhũng'

Hôm nay 30-6, Bộ Chính trị tổ chức hội nghị toàn quốc tổng kết chặng đường 10 năm công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực giai đoạn 2012 - 2022.