Vật liệu xây dựng tắc đầu ra

Bộ Xây dựng vừa lấy ý kiến các bộ Công Thương, Tài chính, và Ngân hàng Nhà nước về một loạt giải pháp gỡ khó cho ngành sản xuất vật liệu, trước khi chính thức báo cáo Thủ tướng quyết định.

Bộ này cho biết ngành sản xuất vật liệu xây dựng hằng năm đang đóng góp khoảng 6,5-7% GDP cả nước, đóng vai trò quan trọng đối với phát triển chung của ngành xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.

Nhưng trong thời gian qua, thị trường bất động sản giảm sâu, giải ngân đầu tư công chậm, kinh tế toàn cầu phục hồi chậm nên ngành sản xuất vật liệu xây dựng tắc đầu ra, tiêu thụ vật liệu xây dựng gặp khó cả trong và ngoài nước.

Sản xuất và tiêu thụ nhiều loại vật liệu xây dựng giảm sâu, trong 10 tháng năm nay, cả nước chỉ tiêu thụ khoảng 72,4 triệu tấn xi măng, giảm 4,35%, xuất khẩu xi măng và clinker đạt 25,7 triệu tấn, giảm 2% so với cùng kỳ năm 2022. Hiện có 8 dây chuyền sản xuất xi măng phải ngừng hoạt động trên cả nước.

Tương tự, sản xuất thép 9 tháng năm 2023 đạt khoảng 7,7 triệu tấn, giảm 21,6%, tiêu thụ thép cũng giảm 19,9% so với cùng kỳ năm trước.

Trong 10 tháng đầu năm, sản lượng gạch ốp lát sản xuất đạt khoảng 324,5 triệu m², bằng 47% công suất thiết kế các nhà máy, tiêu thụ đạt khoảng 219 triệu m², bằng 67% sản lượng sản xuất ra, tồn kho rất lớn.

Sản lượng sản xuất kính xây dựng đạt khoảng 174 triệu m², bằng 50% so với tổng công suất thiết kế, lượng tiêu thụ cũng chỉ đạt khoảng 138,5 triệu m², bằng 79,6% lượng sản xuất.

Sản lượng bê tông sản xuất 10 tháng ước đạt 129 triệu m³, giảm 14% so với cùng kỳ năm 2022.

Kiến nghị hỗ trợ giảm thuế, giảm lãi suất

Để gỡ khó cho các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, Bộ Xây dựng đề nghị Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các chủ đầu tư tăng tỉ lệ sử dụng cầu cạn bê tông cốt thép đối với các dự án đường bộ cao tốc đang trong giai đoạn thiết kế, đặc biệt là ở những vùng có yêu cầu thoát lũ, vùng đất yếu và những vùng thiếu vật liệu đắp nền đường như Đồng bằng sông Cửu Long.

Các địa phương tăng cường sử dụng đường bê tông xi măng cho xây dựng đường nông thôn, miền núi và đường tại những vùng thường xuyên ngập lụt.

Và kiến nghị Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Bộ Xây dựng và các tỉnh, thành triển khai thực hiện hiệu quả gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.

Bộ cũng đề nghị Chính phủ kiến nghị Quốc hội tiếp tục kéo dài việc thực hiện nghị quyết 101 năm 2023 của Quốc hội về thực hiện giảm 2% thuế giá trị gia tăng.

Sửa đổi nghị định 26 năm 2023 cho phép tạm hoãn tăng thuế xuất khẩu clinker, giảm thuế suất thuế xuất khẩu clinker về 0% đến hết năm 2025.

Giảm thuế xuất khẩu và có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng chế biến sâu như: xuất khẩu cấu kiện bê tông cốt thép, bê tông khí chưng áp, phụ gia khoáng cho bê tông/xi măng từ phế thải công nghiệp.

Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước xem xét giảm lãi vay đối với các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng (có thể giảm đến 2%) cho đến hết năm 2025.

Tiếp tục gia hạn, không tính lãi đối với các khoản nợ quá hạn và tái cơ cấu nợ vay để giảm khó khăn cho doanh nghiệp.

Trước sức ép từ các sản phẩm gạch ốp lát nhập khẩu tăng mạnh từ năm 2021 đến nay, Bộ Xây dựng kiến nghị Bộ Công Thương chỉ đạo tổ chức điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm gạch ốp lát nhập khẩu từ một số nước để áp thuế chống bán phá giá khi cần thiết.

Bất động sản trầm lắng, tiêu thụ vật liệu xây dựng giảm sâu, doanh nghiệp kêu cứu

Tiêu thụ thép, xi măng, kính xây dựng giảm mạnh trong 5 tháng đầu năm, nguyên nhân theo các chuyên gia là do thị trường bất động sản trầm lắng, đóng băng từ cuối năm 2022 đến nay.