Học sinh Trường tiểu học Nguyễn Huệ (Q.1, TP.HCM) đọc sách trong thư viện trường giờ ra chơi - Ảnh: NHƯ HÙNG

Tuổi Trẻ nhận được chia sẻ của một học sinh lớp 8 ở TP.HCM. Em đã từng không chịu đọc sách cho dù mẹ ép đủ kiểu, đến một ngày em chợt nhận ra mỗi cuốn sách là một câu chuyện, một thế giới. Và đây là câu chuyện của em.

Vài tháng trước, mọi người trong công ty mẹ đều nói: Mẹ làm sách mà sao con lại không thích đọc sách nhỉ? Chính mẹ cũng hay hỏi mình mấy câu tương tự. Kể từ sau buổi mua sách chiều hôm ấy, bây giờ điều khao khát nhất trong ngày của mình là được thảnh thơi để đọc hết một cuốn sách.

Buổi chiều "định mệnh"

Một buổi chiều mẹ dẫn hai chị em ra đường sách, vào một hiệu sách để mua sách cho mẹ. Mẹ không có chủ đích sẽ mua sách cho hai đứa vì đã chán ngấy và bỏ cuộc chuyện thúc ép con đọc sách. Nhưng lúc đó thì các bìa sách lại hấp dẫn đến độ hai chị em đã xin mẹ mua sách.

Mẹ nói mỗi đứa được chọn hai cuốn, mình và em không chần chừ gì, lấy cuốn mà hai đứa đã "me" nãy giờ. Do em út ở nhà nên mẹ đã tự chọn sách cho em và em rất thích.

Sáng hôm sau, cả ba chị em đều đọc sách. Mình cảm thấy có động lực hẳn, chẳng đứa nào màng đến chuyện chơi game. Và cứ thế, ngày này qua ngày khác, ba chị em đọc thi với nhau. Còn mẹ thì ra luật rằng cứ đọc 1-2 cuốn sẽ được mua một cuốn, 3-4 cuốn sẽ được mua hai cuốn, đứa đọc chậm nhất đương nhiên nhận được một chút chế giễu từ hai đứa kia nên hễ một đứa đọc là cả ba cùng đọc.

Mọi thứ cứ diễn ra như vậy. Đống sách chồng chất đầy nhà cuối cùng cũng dần được đọc, và từ ngày hôm đó chẳng ai nhớ là mình đã từng ghét sách như thế nào.

Những sai lầm của các bậc cha mẹ

* Sai lầm đầu tiên: "Cuốn này có vẻ rất phù hợp với con". Có bao giờ các bậc cha mẹ thấy review sách rất hấp dẫn và ngay lập tức mua sách cho con vì nghĩ nó phù hợp? Hoặc những lúc đi nhà sách đã thấy những cuốn con có vẻ sẽ thích và rất bổ ích nên đã mua ngay về cho con và mong con mình sẽ rất thích cuốn sách?

Mẹ mình đã làm y hệt như vậy một thời gian dài và khuân về nhà cả thùng sách chứ không phải vài cuốn. Kết cục là trong nhà, lầu trên lầu dưới toàn là sách, phòng nào cũng có tủ sách, sách xâm chiếm khắp nơi nhưng những đứa con của mẹ không hề đọc lấy một cuốn!

* Sai lầm thứ 2: "Con phải đọc sách nhiều vào thì mới thế này thế kia được". Không ai khuyên những đứa trẻ chơi game sẽ có lợi cho tương lai, vậy mà tụi nhỏ lại thích game đấy thôi. Cha mẹ nên khiến cho trẻ cảm thấy không đọc sách là một trong những thiếu thốn của trẻ.

Ví dụ khi con đang nói một câu mà không biết dùng từ gì để diễn tả, cha mẹ hãy nói nếu con đọc sách nhiều như cha mẹ thì con đã biết diễn đạt như thế nào, sách làm vốn từ của con phong phú lên đấy.

Chiêu này đảm bảo hiệu quả hơn chuyện cha mẹ cứ huyên thuyên cả ngày chuyện "đọc sách thì con mới giỏi được", có khi nghe nhiều quá âm thanh sẽ cứ ở ngoài tai mà không truyền lên não bộ.

* Sai lầm thứ 3: Cha mẹ không đọc sao bắt con đọc? Nếu cha mẹ không đọc sách làm gương cho con thì còn lâu con mới đọc sách. Cha mẹ cũng chẳng khuyên con được câu nào đâu, nên trước tiên hãy chắc mình đã đọc đủ nhiều sách để con bắt chước theo.

* Sai lầm thứ 4: Chưa từng thử bác bỏ thú vui của con. Nghe thì hơi lạ nhưng mà là đúng như vậy đấy. Nếu được lựa chọn, chắc chắn mọi người sẽ chọn những cái mình cảm giác giá trị nhất đối với bản thân và bỏ những cái còn lại sang một bên.

Trẻ con cũng vậy, nếu xung quanh có quá nhiều thứ thú vị thì trẻ chẳng ngốc đâu mà lại chọn cuốn sách (cái trẻ coi là nhàm chán nhất trần đời hoặc cái gì đó tương tự như thế). Vậy suy ra ta phải bỏ bớt những cái thú vị hơn sách đi, nhưng hãy lấy lý do thật khéo léo: chẳng hạn không xuống sân chơi vì trời mưa, không bấm điện thoại vì đã sử dụng quá mức quy định trong ngày...

Sau đó hãy đọc một cuốn sách khi ngồi cạnh con rồi giả vờ cười, chăm chú cau mày các thứ, hệt như đó là cuốn sách hay nhất đã từng đọc. Cha mẹ hãy nhớ là nếu con hỏi: có gì trong sách làm mẹ/cha cười vậy, hãy bảo không có gì, càng bí hiểm càng kích thích sự tò mò và làm trẻ hứng thú với sách.

Và cuối cùng, hãy dàn xếp để "vô tình bỏ quên" cuốn sách ở phòng con, để con một mình với quyển sách. Sự tò mò sẽ buộc bất cứ đứa trẻ nào phải tìm hiểu cặn kẽ thứ nó đang tò mò. Và con sẽ đọc sách.

Rèn con yêu đọc sách, ba mẹ đang rèn cho con ý chí tự chủ

TTO - Trong xã hội quá áp lực hiện nay, không phải cha mẹ nào cũng biết đọc sách có thể giúp trẻ em xây dựng khả năng tự chủ, không quá cảm thấy bị chao đảo trước sức hút của vật chất, có nhiều sức mạnh để vượt qua những cám dỗ.