Ông Trần Ngọc Đường, chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về dân chủ và pháp luật của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nêu vấn đề tại Hội nghị phản biện xã hội dự án Luật nhà ở (sửa đổi) và Luật kinh doanh bất động sản (sửa đổi), do Ban thường trực Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức ngày 7-3 tại Hà Nội.

Dân chưa đi vì đền bù chưa hợp lý

Góp ý dự thảo Luật nhà ở sửa đổi, ông Đường nhấn mạnh cư dân chung cư cũ không chịu di dời vì thấy chính sách đền bù chưa hợp lý, chứ không phải họ không muốn đi.

Theo ông Đường, nhà chung cư được xác lập quyền sở hữu theo cơ chế mua bán, sòng phẳng, là khối tài sản lớn của cán bộ, nhân dân, lẽ nào bằng một mệnh lệnh lại chấm dứt quyền sở hữu đơn giản thế.

Nhà chung cư hiện có hai loại sở hữu 50 năm và sở hữu vĩnh viễn, và giá mua là khác nhau. Công trình nhà chung cư gắn liền với nhà đầu tư, doanh nghiệp xây dựng công trình, vì vậy cần gắn với quyền, nghĩa vụ doanh nghiệp xây nhà chung cư và trách nhiệm quản lý của Nhà nước với công trình chung cư.

Lẽ nào bằng một quyết định hành chính mà cả doanh nghiệp, Nhà nước đều hết trách nhiệm, ông Đường cho biết thêm.

Không có chuyện mua chung cư rồi ở mãi mãi

Bàn về quy định quyền sở hữu nhà chung cư trong dự thảo luật, ông Phan Trung Lý, nguyên chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, nhấn mạnh quy định của dự thảo luật cần dựa trên quyền con người để quy định.

Đồng tình không có chuyện mua chung cư rồi ở mãi mãi, ông Phan Trung Lý cho rằng quy định của Luật nhà ở cần nêu rõ thời hạn sở hữu nhà chung cư khi bán nhà. Bên cạnh đó, cần công khai, minh bạch giữa quyền sở hữu nhà ở, quyền sở hữu đất. Nếu không tách ra thì không xử lý được tranh cãi trong xã hội về quyền sở hữu chung cư hiện nay.

Trong khi đó, ông Đào Ngọc Nghiêm, phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, lại hoàn toàn nhất trí với chủ trương sở hữu chung cư có thời hạn trong dự thảo Luật nhà ở hiện nay vì cho rằng ngay cả Liên Hiệp Quốc khi công nhận quyền sở hữu kiến trúc công trình cũng có thời hạn.

Ông Nghiêm khẳng định đối với nhà chung cư cần thống nhất có thời hạn sử dụng theo cấp công trình, nhưng nên bổ sung thêm quy định trách nhiệm của Nhà nước, cơ quan quản lý khi hết hạn sử dụng thế nào để người dân yên tâm.

Tuy nhiên, ông đề nghị xem xét bổ sung mô hình chủ đầu tư cải tạo chung cư cũ trong dự thảo Luật nhà ở, ngoài Nhà nước, doanh nghiệp, cần đưa thêm mô hình cộng đồng các hộ dân liên kết cải tạo chung cư cũ. Đây là mô hình rất thực tiễn, Hà Nội đã áp dụng thành công, Singapore, Thượng Hải (Trung Quốc) họ cũng đã làm.

Trước đó, trình bày nội dung dự thảo Luật nhà ở tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết dự thảo Luật nhà ở vẫn đưa ra hai phương án về sở hữu chung cư có thời hạn và giữ nguyên như hiện tại, nhưng khi lấy ý kiến về nội dung dự thảo luật, đa số các thành viên Chính phủ đều ủng hộ phương án sở hữu nhà chung cư có thời hạn.

Bộ Xây dựng nói gì về thời hạn sử dụng nhà chung cư 50-70 năm?

TTO - Thời hạn sử dụng nhà ở chung cư có thể là 50 năm, 70 năm hoặc 90 năm, khi hết thời hạn sử dụng nếu kết quả kiểm định nhà chung cư còn bảo đảm an toàn, người dân sẽ được gia hạn thời gian sử dụng.