Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper (giữa) đến gặp các thành viên Thượng viện Mỹ sau cuộc tấn công của Iran nhằm vào các căn cứ có lính Mỹ đóng quân tại iraq ngày 8-1 - Ảnh: REUTERS

Ngoại trưởng Mike Pompeo, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper, chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mark Milley và giám đốc Cơ quan tình báo trung ương (CIA) Gina Haspel ngày 8-1 đã tổ chức một cuộc họp với tất cả 535 thành viên quốc hội để thảo luận về quyết định của Tổng thống Donald Trump khi ra lệnh không kích giết chỉ huy lực lượng Quds, ông Qasem Soleimani, của tổ chức Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran hồi tuần trước.

Sau cuộc họp, theo Hãng tin Reuters, hầu hết các nghị sĩ Cộng hòa đều ca ngợi ông Trump và các quan chức liên quan đến vụ không kích. Thượng nghị sĩ Jim Risch, chủ tịch ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ, cho biết đây là một trong những cuộc họp hay ho nhất ông từng tham dự và các quan chức đã cung cấp "thông tin rõ ràng".

Tuy nhiên các nghị sĩ Đảng Dân chủ và ít nhất 2 nghị sĩ Đảng Cộng hòa cho rằng các quan chức tổ chức cuộc họp đã không cung cấp bằng chứng để thuyết phục họ về quyết định tấn công của ông Trump, cũng như cho rằng việc giết tướng Soleimani đặt ra các "mối đe dọa sắp xảy ra" cho nước Mỹ.

"Chủ đề cơ bản của cuộc họp mà các quan chức chính quyền nói là: 'Hãy tin tưởng chúng tôi'. Tôi không chắc tôi nên tin tưởng ai hay cái gì trong vấn đề này vì chúng tôi đã nghe được nhiều điều khác biệt thực sự đáng lo ngại", hạ nghị sĩ Eliot L. Engel, chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho biết.

Ngay sau cuộc họp, chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cho biết hạ viện sẽ tổ chức cuộc bỏ phiếu về nghị quyết quyền lực chiến tranh (war power) của tổng thống trong thời gian sớm nhất, có thể ngay ngày 9-1 (giờ Mỹ).

"Các thành viên quốc hội có những lo ngại nghiêm trọng, cấp bách về quyết định của chính quyền trong việc tấn công Iran", bà Pelosi nói.

Theo hiến pháp Mỹ, quốc hội và tổng thống chia nhau quyền chỉ đạo hành động quân sự. Quốc hội có quyền tuyên chiến trong khi tổng thống, với tư cách tổng tư lệnh, có quyền sử dụng quân đội để bảo vệ nước Mỹ.

Trong cuộc không kích tiêu diệt tướng Soleimani, ông Trump đã ra lệnh tấn công trước khi thông báo cho quốc hội, khiến cho các thành viên Đảng Dân chủ rất tức giận.

Reuters cho biết cuộc bỏ phiếu của hạ viện là nhằm kiềm chế quyền hạn của Tổng thống Trump trong việc sử dụng quân đội chống lại Iran, trừ khi quốc hội quyết định tuyên bố chiến tranh với Iran.

Mỹ - Iran bên bờ vực chiến tranh: Washington, Tehran có đường lùi

TTO - Nguy cơ chiến tranh tại Trung Đông rõ rệt hơn sau khi Iran tấn công hai căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú ở Iraq. Nhưng có vẻ cả Tehran lẫn Washington đều chừa đường đối thoại.