Cảnh quan tuyệt đẹp ở đảo Lý Sơn được các chuyên gia trong nước và quốc tế đánh giá hiếm có trên thế giới - Ảnh: TRẦN MAI

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đặng Văn Minh - chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi - cho biết dự án có quy mô lên đến 4.600km2 là quá lớn.

Đã mất 20 tỉ đồng ngân sách cho dự án

Gần như toàn bộ mặt tiền ven biển của Quảng Ngãi và nhiều khu vực khác nằm trọn trong công viên. Việc này sẽ khiến thu hút đầu tư của tỉnh trong các lĩnh vực khác gặp nhiều khó khăn.

"Quan điểm cá nhân của tôi là phải dừng dự án Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn - Sa Huỳnh. Bởi công viên địa chất ở Quảng Ngãi khác với hai công viên ở Cao Bằng và Đắk Nông rất nhiều. Đơn cử như hai công viên kia chỉ toàn đá và vùng kém thu hút nhà đầu tư. 

Trong khi tỉnh Quảng Ngãi có mặt tiền biển, vị trí thuận lợi thông thương, rất nhiều nhà đầu tư làm việc với tỉnh. Nếu làm công viên địa chất với quy mô lớn đến vậy, đụng đâu cũng xin ý kiến UNESCO thì rất khó cho tỉnh" - ông Minh nói.

Đề án công viên địa chất toàn cầu tại tỉnh Quảng Ngãi khởi nguồn từ năm 2015. Thời điểm trên, nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế ấn tượng trước vùng núi lửa của huyện đảo Lý Sơn và vùng phụ cận ven biển huyện Bình Sơn có niên đại hàng triệu năm, xứng tầm làm công viên địa chất toàn cầu. 

Khởi xướng cho công viên này là một doanh nghiệp tư nhân. Sau đó, đề án sơ bộ được trình UBND tỉnh Quảng Ngãi để xây dựng công viên địa chất với Lý Sơn là vùng lõi và vùng phụ cận trong đất liền nằm ven biển huyện Bình Sơn. Tên gọi ban đầu là Công viên địa chất Bình Châu - Lý Sơn.

Đề án Công viên địa chất toàn cầu Bình Châu - Lý Sơn được lãnh đạo Quảng Ngãi đánh giá sẽ giúp tỉnh này phát triển bền vững. Thậm chí năm 2015, tỉnh Quảng Ngãi đưa đề án này vào nghị quyết Đảng bộ và HĐND tỉnh, xác định việc thực hiện dự án này là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch. 

Để hiện thực hóa Công viên địa chất toàn cầu Bình Châu - Lý Sơn, năm 2017 UBND tỉnh thành lập Ban quản lý Công viên địa chất Bình Châu - Lý Sơn, giao Sở Văn hóa - thể thao và du lịch làm cơ quan thường trực.

Từ đó đến nay, tỉnh trích ngân sách khoảng 20 tỉ đồng mời chuyên gia của Viện Khoa học địa chất và khoáng sản và chuyên gia quốc tế tiến hành hàng chục đợt khảo sát. 

Theo thống kê, có khoảng 160 đợt khảo sát địa chất địa mạo, văn hóa nhằm xác định tổng thể các giá trị di sản, đặc biệt là các di sản địa chất. Nhiều hội thảo, hội nghị quốc tế về công viên đã được tổ chức rầm rộ. Nhiều chuyên gia UNESCO đánh giá địa chất địa mạo của công viên này là hiếm có trên thế giới.

Năm 2019, ban quản lý đánh giá diện tích Lý Sơn và vùng phụ cận quá nhỏ để làm đề án nên đề nghị tỉnh mở rộng lên 4.600km2, bao gồm nhiều diện tích trên đất liền và vùng núi của tỉnh Quảng Ngãi. 

Cuối năm 2019, hồ sơ dự thảo về Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh đã được gửi cho UNESCO và vượt qua vòng sơ loại. Theo quy định, tổ chức này sẽ biểu quyết bằng phiếu bầu tại hội nghị thường niên của Đại hội đồng UNESCO dự kiến ban đầu tổ chức vào cuối năm 2020 ở Jeju, Hàn Quốc. Tuy nhiên, COVID-19 bùng phát trên toàn cầu nên việc thẩm định bị hoãn.

Sẽ báo cáo thường vụ Tỉnh ủy dừng dự án

Ông Đặng Văn Minh cho rằng: "Nếu dự án công viên địa chất toàn cầu lấy vùng lõi là huyện đảo Lý Sơn và vùng phụ cận trong đất liền ở huyện Bình Sơn như ban đầu thì tỉnh còn xem xét có nên tiếp tục hay không. Hiện tại dự án có diện tích quá lớn, hiệu quả không rõ ràng, trong khi ảnh hưởng nhiều đến quá trình thu hút đầu tư và phát triển của tỉnh Quảng Ngãi".

Cũng theo ông Minh, hiện UBND tỉnh đang đề nghị Sở Văn hóa - thể thao và du lịch Quảng Ngãi báo cáo. 

Sau đó sẽ tổng hợp trình thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ngãi cho ý kiến dừng dự án. Bởi theo ông Minh, việc mở rộng diện tích công viên địa chất là chưa đúng theo tinh thần nghị quyết Đảng bộ lần thứ 19 của Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Ban thường vụ Tỉnh ủy chưa có quyết định chính thức về việc này nên dù UBND tỉnh có gửi hồ sơ cho UNESCO thì cũng không đảm bảo đúng quy định.

Nói với Tuổi Trẻ, bà Bùi Thị Quỳnh Vân - bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi - cho biết chưa nắm thông tin này. Hiện phải chờ UBND tỉnh Quảng Ngãi báo cáo, khi đó thường trực Tỉnh ủy sẽ xem xét và đưa ra quyết định cuối cùng. 

Hiện phía Tỉnh ủy Quảng Ngãi chưa thể thông tin có dừng hay không dừng dự án Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn - Sa Huỳnh.

Công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh: Định hình giấc mơ

Từ đáy biển đến đỉnh trời, công viên địa chất Lý Sơn - Sa Huỳnh mang đến cho các chuyên gia và du khách một không gian địa chất, văn hóa, cộng đồng tuyệt đẹp.