Một trang trại nuôi heo ở Trung Quốc trước khi xảy ra dịch bệnh, tháng 3-2018 - Ảnh: CNN

Đàn heo của ông Sun Dawu bắt đầu lăn ra chết vì một loại virus lạ vào tháng 12 năm ngoái. Chỉ 4 tháng sau, cả đàn 20.000 con chết sạch.

"Ban đầu chỉ vài con heo chết mỗi ngày, sau đó tăng lên hàng trăm con. Cuối cùng, 800 con heo cùng lăn ra chết trong một ngày" - ông Sun, chủ trang trại heo ở tỉnh Hà Bắc, kể lại nỗi kinh hoàng khi dịch bệnh tấn công.

Dịch tả heo châu Phi (ASF) đang tàn phá ngành chăn nuôi heo lớn nhất thế giới của Trung Quốc. Ngân hàng Rabobank (Hà Lan) - nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp toàn cầu, ước tính đàn heo của Trung Quốc sẽ giảm 1/3 trong năm 2019 - lên đến 200 triệu con - tương đương tổng đàn heo của Mỹ và châu Âu cộng lại.

Hồi tháng 3 vừa qua, Bắc Kinh thông báo "đã kiểm soát" được dịch, rằng ASF không còn lây lan nhanh như trước nữa. Nhưng có thể họ đã tính toán sai mức độ và quy mô của đợt bùng phát lần này.

Theo Đài CNN, một số nông dân cho biết địa phương của họ không phân biệt được đâu là dịch bệnh thông thường, đâu là ASF, hoặc thậm chí cố tình giấu giếm vì sợ trách nhiệm.

Ông Sun kể các quan chức thú y tỉnh Hà Bắc nhận định trang trại của ông "không nhiễm ASF", tuy nhiên sau khi ông đăng hình đàn heo chết lên mạng, Trung tâm Phòng chống dịch bệnh Trung Quốc đã tiến hành kiểm tra và xác nhận loại virus này.

Cũng tại Hà Bắc, một nông dân khác tên Zhang Haixia chỉ biết khoanh tay nhìn đàn heo 600 con chết dần. Nguyên nhân chính thức được công bố ở trại ông là "cúm heo thông thường".

"Các quan chức địa phương sợ trách nhiệm. Họ dọa chúng tôi rằng sẽ có hậu quả nếu dám báo cáo lên chính phủ trung ương. Họ sợ bị sa thải vì điều này" - bà Zhang kể.

Ông Vincent Martin - đại diện Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc tại Trung Quốc, cảnh báo là sẽ mất nhiều năm để có thể dịch kiểm soát được dịch ASF.

"Tôi còn không chắc có thể nói là kiểm soát được, vì chúng ta biết dịch bệnh này phức tạp ra sao. Kinh nghiệm ở các quốc gia khác cho thấy cần nhiều năm mới tạm ngăn được ASF" - ông Vincent chia sẻ.

Các nhà phân tích nhận định giá thịt heo sẽ tăng cao trong thời gian tới vì thế giới không có đủ heo để bù vào khoảng trống ở thị trường Trung Quốc. Thịt heo lại là nguồn đạm chính của 1,4 tỉ dân đất nước này, họ sẽ phải chuyển sang ăn thịt khác để bù.