Việt - Mỹ: những cửa ngõ hợp tác kinh tế

Chuyến thăm của ông Biden không chỉ giúp khám phá các tiềm năng hợp tác song phương Việt - Mỹ, các chuyên gia còn cho rằng việc thúc đẩy mối quan hệ này cũng giúp hai nước tăng cường khả năng tiếp cận thị trường và các khuôn khổ hợp tác mới.

Ông Palit lấy ví dụ, Việt Nam hiện là một phần rất quan trọng trong nỗ lực xây dựng quy tắc thế hệ mới của Mỹ trong khu vực. Điều này sẽ tác động đến thương mại, đầu tư và kinh doanh. Những mối quan hệ này sẽ giúp Việt Nam xây dựng mối liên kết sâu sắc hơn với các nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Ở chiều ngược lại, tầm quan trọng của Việt Nam cũng sẽ giúp doanh nghiệp Mỹ có thêm cơ hội tiếp cận thị trường Đông Nam Á, theo ông Okun. "Việt Nam có một nền kinh tế phát triển nhanh, hội nhập với các nước láng giềng trong khu vực, là một trong số ít các thành viên Hiệp định Ðối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Vì vậy, Việt Nam sẽ phát triển như một cửa ngõ quan trọng cho các công ty Mỹ tiếp cận thị trường Đông Nam Á và xa hơn nữa", ông Okun phân tích với Tuổi Trẻ.

Trân trọng thành quả hợp tác

Chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden là điểm nhấn mới đặc biệt của quá trình hòa giải kéo dài hàng thập niên giữa người Mỹ với người Việt. Đó là một câu chuyện trường kỳ nhất thời hiện đại, trải qua nhiều bước khác nhau để xây dựng hòa bình giữa người với người, giữa quốc gia với quốc gia.

Những bước đó bao gồm sự hợp tác giữa các cựu chiến binh Việt Nam và Mỹ, sự tham gia ngày càng tăng của người Mỹ gốc Việt, và sự hợp tác tìm kiếm những người mất tích của các bên trong cuộc chiến.

Về ngoại giao, hai nước đã bình thường hóa quan hệ, thiết lập quy chế thương mại lâu dài và nhất trí về quan hệ Đối tác toàn diện. Cuộc gặp của Tổng thống Mỹ Joe Biden với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng lần này tập hợp tất cả những sự kiện đã qua, với kỳ vọng một chương mới sẽ bắt đầu trong quan hệ Việt - Mỹ.

Mối quan hệ song phương hiện nay đang ở mức gần gũi nhất trong lịch sử hai nước. Khi đại biện đầu tiên của Mỹ tại Việt Nam Desaix Anderson đến Hà Nội năm 1995, ông đã rất ngạc nhiên trước sự đón tiếp nồng nhiệt với mình. Ông và các đại sứ Mỹ sau này đều khẳng định khả năng của quan hệ Mỹ - Việt là rất lớn và "không gì là không thể".

Mặc dù vậy, phải mất nhiều năm mới có thể biến tiềm năng này thành hiện thực. Điều này phản ánh nhiều khác biệt chính trị còn tồn tại giữa hai nước chúng ta.

Tuy nhiên, tôi tin rằng theo thời gian, những khác biệt này có thể được thấu hiểu và giải quyết thông qua đối thoại. Ví dụ, những hậu quả chiến tranh như chất độc da cam và bom mìn còn sót lại từng là trở ngại cho sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa Mỹ và Việt Nam.

Giờ đây, viện trợ nhân đạo ngày càng tăng của Mỹ nhằm hỗ trợ Việt Nam giải quyết hậu quả của chiến tranh đối với con người và môi trường là nền tảng cho quan hệ song phương.

Trong tất cả các mối quan hệ ngoại giao trên thế giới, không có mối quan hệ nào có thể sánh được với quan hệ Việt - Mỹ khi nói về sự hợp tác giữa các cựu thù nhằm tái thiết và khắc phục hậu quả chiến tranh. Tất nhiên, những hậu quả này vẫn còn đó và sẽ mất nhiều thời gian hơn để giải quyết dù nhiều tiến bộ đáng kể đã đạt được.

Rõ ràng, hợp tác về kinh tế, thương mại hay giải quyết hậu quả chiến tranh, cùng với các lĩnh vực khác, đã phát triển ổn định trong suốt 10 năm sau khi thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện. Liệu các lĩnh vực hợp tác này có mở rộng?

Tôi kỳ vọng Mỹ sẽ duy trì và mở rộng các cam kết với Việt Nam trên mọi lĩnh vực, trong đó có hợp tác về biến đổi khí hậu và phát triển công nghệ. Việt Nam có thể có thêm nhiều cơ hội từ hợp tác này bằng cách đơn giản hóa quy trình phê duyệt đối với các dự án Mỹ và quốc tế tài trợ. Cả hai nước có thể đơn giản hóa thủ tục cấp thị thực cho công dân đi lại lẫn nhau...

Tiến sĩ Andrew Wells-Dang (chuyên gia cao cấp thuộc Viện Hòa bình Mỹ) - DUY LINH ghi

Nở rộ hợp tác Việt - Mỹ

Cùng với kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại hai chiều, Việt Nam cũng chào đón làn sóng đầu tư mới vào Việt Nam của doanh nghiệp Mỹ, nhất là ở lĩnh vực công nghiệp và công nghệ. Những dấu hiệu này đã được thể hiện rõ rệt trong năm 2023.

Mỹ ưu tiên thị trường Việt Nam

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Vũ Tú Thành, phó giám đốc điều hành, Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN, cho biết ngay từ trước chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden, nhiều nhà đầu tư Mỹ đã quan tâm tới Việt Nam.

Điển hình là đoàn doanh nghiệp Mỹ lớn nhất từ trước đến nay với hơn 50 nhà đầu tư đã tới Việt Nam vào tháng 3 năm nay. Trong đó có những đơn vị chưa từng đến làm ăn ở Việt Nam, nhưng sau chuyến thăm, một số trong họ đã có kế hoạch kinh doanh. Cùng với đó, cũng đã có liên tiếp sáu quan chức cấp cao của Mỹ tới Việt Nam từ đầu năm đến nay liên quan tới các lĩnh vực ngoại giao, kinh tế, nông nghiệp, thương mại, tài chính…

"Có nhiều thông điệp được các quan chức chính quyền Mỹ đưa ra và nhấn mạnh nhiều lần, đó là vai trò quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng của Mỹ và việc thực hiện chiến lược dịch chuyển sản xuất ở các quốc gia để phục vụ thị trường Mỹ.

Mục tiêu là nhằm giảm sự phụ thuộc vào thị trường duy nhất, giảm mức độ rủi ro để củng cố khả năng chống chịu trước cú sốc và rủi ro về địa chính trị, thiên tai dịch bệnh, dẫn tới đứt gãy nguồn cung, đảm bảo an ninh về nguồn cung" - ông Thành phân tích.

Theo ông Thành, doanh nghiệp Mỹ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam từ cả góc độ giá trị thị trường, cũng như ưu tiên của Chính phủ Mỹ trong việc xác định Việt Nam là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng. Vì vậy ngay từ sau chuyến thăm của doanh nghiệp Mỹ hồi tháng 3, một số nhà đầu tư đã và đang tiến hành các thủ tục để bắt đầu kinh doanh tại Việt Nam.

Trực tiếp hỗ trợ các doanh nghiệp Mỹ, ông Thành chia sẻ câu chuyện của nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau đang triển khai đầu tư tại Việt Nam. Như doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không đã đạt được bước tiến quan trọng trong đàm phán với đối tác Việt Nam về việc nâng cấp và mở rộng đội bay.

Hay như trong lĩnh vực năng lượng, có tập đoàn đã thỏa thuận sơ bộ với đối tác Việt Nam về việc nhập khẩu sản phẩm từ khí tự nhiên của Mỹ với trị giá gần 2 tỉ USD trong vòng 10 năm tới.

Một doanh nghiệp khác trong lĩnh vực kiểm định sản phẩm cũng đang triển khai mở rộng đầu tư khi nhận định việc xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ và đi các nước sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng cũng muốn mở trụ sở của khu vực tại Việt Nam, giúp khách hàng tiếp cận dịch vụ tốt hơn.

Nhân rộng hợp tác doanh nghiệp Việt - Mỹ

Mới đây, Tổng công ty Giải pháp doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions), thuộc Tập đoàn Viettel đã ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với Google châu Á - Thái Bình Dương nhằm tăng tốc, thúc đẩy chuyển đổi số ngành giáo dục và lĩnh vực điện toán đám mây tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cũng được hai bên đưa ra những giải pháp công nghệ hữu ích cho thị trường Việt Nam. Các mô hình trợ lý ảo phục vụ nhu cầu của từng nhóm khách hàng sẽ được đào tạo chính xác và thông minh, phù hợp với ngôn ngữ tiếng Việt. Viettel và Google dự kiến đồng tổ chức các hội thảo liên quan đến lĩnh vực AI nhằm thúc đẩy công nghệ này tại Việt Nam.

Trước đó Tập đoàn Vingroup và Intel cũng đã ký kết biên bản ghi nhớ để hợp tác về lĩnh vực điện toán nâng cao, bao gồm các giải pháp thành phố thông minh và tòa nhà thông minh dựa trên công nghệ 5G, các quy trình sản xuất thông minh, các dịch vụ điện toán đám mây, AI, cũng như hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS) dựa trên công nghệ Mobileye.

Hồi đầu năm nay, Tập đoàn FPT đã công bố thương vụ mua lại toàn bộ mảng dịch vụ công nghệ - một trong những mảng kinh doanh chiến lược của Intertec International - của Công ty Intertec của Mỹ.

Trước đó, năm 2018, FPT đã mua lại 90% cổ phần của Intellinet - công ty chuyên tư vấn lộ trình chuyển đổi số có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất tại Mỹ theo đánh giá năm 2017 của tạp chí Consulting Magazine (Mỹ).

Mỹ là một trong hai thị trường lớn nhất của FPT, mang lại mức lợi nhuận cao nhất trong các thị trường với mức độ tăng trưởng năm 2022 là 50%. Doanh số FPT Americas - chi nhánh Công ty FPT Software (thành viên của Tập đoàn FPT) tại Mỹ - đã tăng 5 lần và 10 lần về lợi nhuận từ năm 2017 đến 2022.

Việt Nam - điểm đến của các tập đoàn Mỹ

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, Việt Nam đang nổi lên là một quốc gia phát triển đầy tiềm năng và bền vững, dân số trẻ và năng động, chính trị ổn định, chính phủ tạo nhiều điều kiện thuận lợi thu hút các công ty lớn trên thế giới… Do đó, Việt Nam trở thành điểm đến lý tưởng được nhiều tập đoàn, công ty lớn trên thế giới lựa chọn, trong đó có các công ty của Mỹ.