Phóng to

Ứng cử viên Mitt Romney (trái) và phó tướng Paul Ryan - Ảnh: Reuters

Theo AFP, ngày 12-8 ông Romney và phó tướng Paul Ryan, 42 tuổi, đã lên đường vận động tranh cử tại các bang quan trọng như Virginia, North Carolina, Florida, Ohio và Wisconsin. “Chúng ta có thể đảo ngược tình thế - ông Ryan tuyên bố trước các cử tri Cộng hòa ở Norfolk (Virginia) - Thất nghiệp cao, thu nhập giảm, nợ lớn không phải là một thực tế mới. Đó là hậu quả của chính sách sai lầm (của Đảng Dân chủ)”.

Ông Ryan sinh năm 1970, hiện là chủ tịch Ủy ban ngân sách Hạ viện Mỹ. AFP cho biết các nhân vật của Đảng Cộng hòa như cựu ngoại trưởng Condoleezza Rice hay thượng nghị sĩ John McCain đều đánh giá cao sự lựa chọn của ông Romney. “Đảng Cộng hòa đã có một bộ đôi mạnh mẽ để đưa nước Mỹ trở lại với sự thịnh vượng và bảo vệ lợi ích quốc gia ở nước ngoài” - ông McCain đánh giá.

Đằng sau nụ cười hiền

Theo báo New York Daily News, ông Ryan là ứng cử viên phó tổng thống đầu tiên thuộc thế hệ 7X. Rất điển trai và có nụ cười hiền lành, ông Ryan được xem là một nhân vật nổi bật trong thế hệ lãnh đạo mới của Đảng Cộng hòa. Cha Ryan qua đời khi ông mới 16 tuổi, buộc ông phải “sớm trưởng thành”. Khi còn trẻ, ông Ryan phải làm đủ nghề, trong đó có cả nghề tài xế trước khi tốt nghiệp ngành kinh tế và khoa học chính trị Đại học Miami.

Trong thập niên 1990, ông Ryan làm cố vấn cho thượng nghị sĩ Bob Kasten, làm người viết diễn văn cho hạ nghị sĩ Jack Kemp trước khi thắng cử vào Hạ viện Mỹ năm 1998. Đến nay ông Ryan đã trải qua bảy nhiệm kỳ ở hạ viện. Giới quan sát đánh giá đằng sau vẻ ngoài dễ mến, ông Ryan là một “con diều hâu ngân sách cứng rắn”. Reuters cho biết ông Ryan trở thành “ngôi sao nhạc rock” của Đảng Cộng hòa khi đề xuất các dự thảo ngân sách hoàn toàn đối lập với kế hoạch của Tổng thống Barack Obama trong vài năm qua.

Romney vẫn kém Obama Theo khảo sát của Fox News, tỉ lệ ủng hộ của dân Mỹ dành cho ông Obama hiện tại là 49%, cao hơn hẳn mức 40% của ông Romney. Một tháng trước, tỉ lệ này là 45%-41%. Khoảng 54% cử tri cho biết có ấn tượng tốt với ông Obama, trong khi chỉ có 46% có ấn tượng tốt với ông Romney. Còn khảo sát của Hãng CNN cho thấy ông Obama cũng đang chiếm ưu thế với tỉ lệ ủng hộ 52%, hơn 7% so với ông Romney.

Theo đề xuất của ông Ryan, Chính phủ Mỹ cần giảm mức thuế tối đa xuống còn 25%, tái cơ cấu hoàn toàn các chương trình y tế công cộng quan trọng như Medicare và Medicaid. Ông Ryan cũng đòi giảm tối đa chi tiêu ngân sách, đặc biệt là các chương trình phúc lợi xã hội... Chính vì vậy, ông Ryan trở thành một nhân vật được phong trào chính trị bảo thủ Đảng Trà đặc biệt ưa thích.

Báo Wall Street Journal bình luận với việc chọn ông Ryan làm phó tướng, ông Romney cho thấy ông hiểu rằng để đánh bại ông Obama, ông phải có một chương trình cải tổ toàn diện. Và ông Ryan có đủ phẩm chất để giúp ông Romney quảng bá chương trình đó. Việc lựa chọn ông Ryan sẽ giúp ông Romney giành trọn vẹn sự ủng hộ của các cử tri bảo thủ và cực hữu vốn chưa hài lòng với ông cựu thống đốc bang Massachusetts.

Ngoài ra, giới quan sát nhận định ông Ryan với kinh nghiệm sâu rộng ở đồi Capitol có thể giúp ông Romney, một “kẻ ngoại đạo” ở Washington, làm việc với Quốc hội Mỹ. Một số nhà phân tích nhắc đến việc ông Ryan thiếu kinh nghiệm về chính sách ngoại giao, một điểm yếu của ông Romney. Nhưng kinh tế và việc làm mới là yếu tố quan trọng nhất trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11-2012.

Kẻ bảo vệ nhà giàu?

Báo New York Times đưa tin Đảng Dân chủ đã lập tức chỉ trích sự lựa chọn của ông Romney. Một số nghị sĩ Dân chủ tiết lộ kẻ mà họ muốn Romney chọn nhất chính là ông Ryan bởi đây là đối tượng dễ tấn công nhất. Trước đó, phía Dân chủ từng nhiều lần chỉ trích kế hoạch ngân sách của ông Ryan là bao gồm những khoản cắt giảm chi tiêu ảnh hưởng đến những người nghèo nhất ở nước Mỹ.

Trung tâm Ngân sách và ưu tiên chính sách đánh giá 62% các đề xuất cắt giảm chi tiêu của ông Ryan là nhắm vào các chương trình cho người nghèo. Báo Washington Post cho biết Trung tâm Chính sách thuế đánh giá kế hoạch thuế má của ông Ryan sẽ chỉ giảm mạnh thuế cho giới nhà giàu. Ví dụ mỗi cá nhân thuộc tầng lớp giàu nhất 1% sẽ được giảm thuế tới gần 160.000 USD vào năm 2015, trong khi 20% những người nghèo nhất nước Mỹ sẽ phải đóng thêm thuế hàng trăm USD.

Nguyên nhân bởi ông Ryan muốn loại bỏ các khoản miễn thuế có lợi cho những người có thu nhập thấp. Tạp chí The New Republic chỉ trích ông Ryan muốn chuyển tài sản của tầng lớp trung lưu sang cho giới nhà giàu. Tạp chí này cũng cảnh báo ông Ryan muốn giảm thiểu chi tiêu ngân sách đến mức Chính phủ Mỹ sẽ không còn đủ sức thực hiện nhiều hoạt động thường nhật.

Theo báo Washington Post, một số nhà phân tích chính trị thuộc Đảng Cộng hòa cũng thừa nhận ông Romney đã đánh một canh bạc lớn khi lựa chọn ông Ryan. “Đảng Cộng hòa sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc biện minh chính sách cắt giảm thuế cho giới nhà giàu trước sự tấn công của Đảng Dân chủ” - nhà phân tích Bill Kristol của Hãng Fox News nhận định.