Thứ trưởng Bộ Thương mại Phan Thế Ruệ khi đề cập những mặt tồn tại trong xuất khẩu cũng nhìn nhận giá trị nhập khẩu nguyên phụ liệu cho hai nhóm sản phẩm dệt may, da giày vẫn chiếm 67% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Sự lệ thuộc lớn vào nguyên liệu nhập khẩu, theo phân tích của các chuyên gia, là nguyên nhân khiến xuất khẩu của VN chưa thật sự bền vững và chịu ảnh hưởng tiêu cực từ những biến động trên thị trường thế giới.

Trong khi đó, những tồn tại, hạn chế của tổ chức, phát triển thị trường trong nước cũng đã được Bộ Thương mại nhìn nhận rõ: chưa thiết lập được hệ thống phân phối ổn định và vững chắc, kết cấu hạ tầng thương mại yếu kém, phân tán... Nhìn nhận về thách thức đối với doanh nghiệp (DN) VN, phó tổng giám đốc hệ thống siêu thị Co-op Mart Nguyễn Ngọc Hòa cho rằng các tập đoàn phân phối nước ngoài sẵn sàng chịu lỗ một thời gian dài để xâm nhập thị trường VN.

“Nếu DN trong nước không chuẩn bị đối phó thì nguy cơ phải sáp nhập, bán lại là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy đây là điều tất yếu và các DN nội địa không còn cách nào khác là phải đối đầu” - ông Hòa khẳng định. Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Quảng Thái (Lâm Đồng) Tô Hùng Xô với kinh nghiệm về phát triển hệ thống phân phối hàng tiêu dùng ở Lâm Đồng cũng đề xuất: các DN phân phối bán lẻ của VN nếu tập trung vào một hiệp hội các nhà phân phối để thảo luận, đề xuất các chính sách, thậm chí thành lập một công ty cổ phần của nhiều nhà phân phối với qui mô kinh doanh lớn trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố thì cũng có thể cạnh tranh được.

Về việc phát triển thị trường trong nước, Phó thủ tướng Vũ Khoan cho rằng hệ thống thương mại thị trường đã đặt ra từ lâu rồi nhưng việc đưa vào cuộc sống còn quá chậm, nhiều công trình đầu tư không hiệu quả. “Các đồng chí nên bắt đầu giải bài toán thương mại từ những chuyện rất nhỏ, đến tận nơi xem xét thực tế, yêu cầu của người dân như thế nào chứ không phải cứ qui hoạch xây dựng các công trình trong phòng họp để rồi chợ to mà trong thì trống rỗng” - Phó thủ tướng nhắc nhở ngành thương mại.

Những điều này, theo Phó thủ tướng, rất quan trọng vì áp lực của mở cửa thị trường khi hội nhập đã rất lớn. Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển cũng đề cập ngay đến nỗi lo về thời điểm 2005 khi VN phải mở cửa hệ thống phân phối trong nước: “Mở cửa thị trường là điều tất yếu và hiện nay đàm phán gia nhập WTO về vấn đề này còn rất căng thẳng. Mỹ và nhiều nước đang yêu cầu VN phải lập tức cho các công ty nước ngoài bước vào thị trường VN. DN VN nếu không chuẩn bị tốt sẽ rất khó khăn”.