Phó thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp chiều 14-5 - Ảnh: VGP

Đó là vấn đề được nêu ra tại cuộc họp của Ban chỉ đạo chiều 14-5 do Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, trưởng Ban Chỉ đạo, chủ trì.

Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Đặng Quang Tấn cho biết diễn biến các nguồn lây nhiễm liên quan đến Hà Nam, Vĩnh Phúc, Yên Bái đã được kiểm soát, không có khả năng lây lan ra cộng đồng.

Trong đó, đáng chú ý Đà Nẵng ghi nhận chùm ca bệnh Công ty Tân Trường Minh (Khu công nghiệp An Đồn) với số lượng ca mắc đến nay là 45 ca. Đến nay, chùm lây nhiễm đã bước đầu được kiểm soát, số lượng xét nghiệm lớn nhưng nguồn lây nhiễm chưa được xác định rõ, nên có khả năng ghi nhận các ca bệnh ở những khu vực khác.

Do đó, ông Tấn cho rằng các tỉnh khác có ca nhiễm liên quan đến TP Đà Nẵng vẫn có thể xuất hiện ca mới, nên phải sẵn sàng truy vết, khoanh vùng nhanh.

Nguy cơ các khu công nghiệp có ca xâm nhập cộng đồng

Tại Hà Nội đã ghi nhận 76 ca nhiễm, đều xác định rõ nguồn lây và dự kiến tới đây có thể ghi nhận một số ca nhiễm, nên cần sẵn sàng truy vết kịp thời, kiểm soát tình hình dịch bệnh.

Tại Bắc Ninh, đa số các trường hợp bệnh tập trung tại chùm ca bệnh ở huyện Thuận Thành và bắt đầu ghi nhận một số ca bệnh tại khu công nghiệp. Do vậy, nguy cơ các khu công nghiệp có ca xâm nhập từ cộng đồng là rất lớn.

Tương tự tại Bắc Giang, các ca bệnh đều liên quan đến Khu công nghiệp Vân Trung, rồi lây nhiễm bệnh cho người dân ở khu vực xung quanh. Do đó, nếu không quản lý chặt chẽ ổ dịch tại khu công nghiệp, nguy cơ xuất hiện các chùm ca bệnh lớn ngoài cộng đồng là rất cao.

"Một trong những khó khăn của Bắc Ninh, Bắc Giang là có lao động làm việc trong các khu công nghiệp sinh sống ở nhiều tỉnh, thành phố khác, do việc quản lý công nhân, đặc biệt là những trường hợp F2 tại nơi cư trú gặp nhiều khó khăn", ông Đặng Quang Tấn cho biết.

Đơn cử, ngày 14-5 cán bộ của Cục Y tế dự phòng đã gọi điện thoại kiểm tra xác suất 66 trường hợp thuộc diện F2 được công bố cách đó 2 ngày thì vẫn còn 22 trường hợp chưa được chính quyền, y tế cơ sở thông tin những người này thuộc diện theo dõi, cách ly tại nhà.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các địa phương phải thực hiện rất nghiêm túc vì nếu không, "chỉ 2 ngày cũng có thể thành ổ dịch mới". Bộ Y tế phải tăng cường nhóm tình nguyện viên hỗ trợ thông tin quản lý các trường hợp F2, F3, ngoài công cụ nhắn tin bằng máy, qua mạng thì tiếp tục gọi điện thoại trực tiếp đã làm rất tốt từ năm 2020.

Khắc phục hạn chế năng lực xét nghiệm

Một vấn đề khó khăn hiện nay là năng lực xét nghiệm chưa đáp ứng được tốc độ lấy mẫu, truy vết nên thời gian dập dịch, kiểm soát dịch bệnh bị kéo dài. Tại Bắc Giang, công suất xét nghiệm khoảng 1.500 mẫu/ngày, tỉnh đã lấy được khoảng 30.000 mẫu, nhưng đến nay vẫn còn trên 6.000 mẫu chưa có kết quả.

Hiện Bộ Y tế, Quảng Ninh đã hỗ trợ để giải quyết căn bản vấn đề xét nghiệm, song phó thủ tướng đề nghị Bộ Y tế phải có phương án tăng cường năng lực xét nghiệm cho các địa phương

"Khó nhất là phải có các phương án, hướng dẫn cụ thể đối với từng tình huống dịch, lúc nào, ở đâu dùng loại xét nghiệm nào kết hợp với công nghệ nào cho hiệu quả nhất, tránh cực đoan, tuyệt đối hóa xét nghiệm PCR hay sử dụng ồ ạt xét nghiệm nhanh. Nếu chúng ta không hướng dẫn kỹ thì không hiệu quả và gây lãng phí", phó thủ tướng lưu ý.

Sẵn sàng trực chiến khi bùng phát dịch

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng đến nay địa phương có dịch như Hà Nam, Đà Nẵng, Vĩnh Phúc cơ bản được kiểm soát, những ngày tới đây sẽ còn xuất hiện ca nhiễm mới nằm trong khu cách ly, khoanh vùng hoặc rõ nguồn lây.

Do đó, phải nâng cao năng lực xét nghiệm ở Bắc Ninh, Bắc Giang. Đồng thời lưu ý trong cộng đồng đã có mầm bệnh, với điều kiện giao lưu, thông thương hiện nay, có thể bùng phát ở bất kỳ địa phương nào, lây nhiễm cho bất cứ ai. Vì vậy, cả hệ thống phải trong tình trạng "trực chiến", khi phát hiện ca chỉ điểm là "ra quân" nhanh nhất, khoanh vùng ngay lập tức. 

Thực tiễn vừa qua cho thấy những nơi không làm nghiêm việc thực hiện 5K đối với cá nhân, an toàn COVID-19 đối với tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp thì đã để xảy ra hậu quả. Tới đây, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng, nơi nào thực hiện không nghiêm, để xảy ra lây nhiễm dịch bệnh, dứt khoát phải xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan theo quy định.

Chặn mầm bệnh từ biên giới

TTO - Mỗi gia đình là 'một pháo đài chống dịch'. Để ứng phó hiệu quả với nguy cơ đang nóng dần từ biên giới, chúng ta phải tiếp tục thực hiện các giải pháp phòng chống tốt hơn để 'trận tuyến chống dịch' được giữ vững.