Các tàu cá Philippines tỏ ra quá mong manh trước binh đoàn tàu cá có chống lưng của Trung Quốc - Ảnh: Reuters

Reuters dẫn lời bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho biết một chiếc máy bay của không quân nước này trong chuyến tuần tra hôm 3-9 đã phát hiện đội tàu đóng tại khu vực bãi Scarborough nhiều hơn bình thường. Đội tàu này đã đóng tại đây kể từ khi Bắc Kinh chiếm bãi cạn này vào tháng 6-2012.

“Có khoảng bốn tàu tuần duyên của Trung Quốc và sáu tàu khác, gồm các sà lan màu xanh, xung quanh bãi Scarborough. Sự hiện diện của các tàu khác ngoài tàu tuần duyên tại khu vực này gây quan ngại lớn” - ông Lorenzana nhấn mạnh.

Ông Lorenzana cho biết hồi đầu năm nay Bắc Kinh đã thử đưa sà lan nạo vét ra bãi Scarborough nhưng Manila chưa phát hiện hoạt động cải tạo bồi đắp nào như Trung Quốc đã làm tại quần đảo Trường Sa.

“Chúng tôi chưa rõ các sà lan này có phải là tín hiệu báo trước của hoạt động nạo vét trong thời gian tới hay không - bộ trưởng quốc phòng Philippines nêu quan ngại - Nếu họ thử xây dựng bất cứ thứ gì trên bãi Scarborough thì điều đó sẽ gây bất lợi nghiêm trọng cho tình hình an ninh”.

Scarborough là bãi cạn quan trọng đối với Manila do nằm tại vùng biển lặng và có nguồn hải sản dồi dào. Khẳng định việc Bắc Kinh chiếm bãi cạn này là vi phạm luật pháp quốc tế, Philippines đã đem tranh chấp lên tòa trọng tài thành lập theo phụ lục VII Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển (UNCLOS). Pháp quyết cuối cùng của tòa vào ngày 12-7 đã bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc dù Bắc Kinh cương quyết phủ nhận phán quyết này.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gần đây thử cách tiếp cận nhẹ nhàng với Bắc Kinh nhằm mở đường cho đàm phán về tranh chấp theo cách song phương. Ông Duterte cũng nói sẽ không khơi dậy vấn đề này tại hội nghị thượng đỉnh nhóm G20 tại Hàng Châu (Trung Quốc).

Dù vậy căng thẳng trên Biển Đông sẽ là một trong những vấn đề nóng tại hội nghị. Trước thềm khai mạc hội nghị, tổng thống Mỹ Barack Obama đã tuyên bố Bắc Kinh phải tuân thủ giao ước hàng hải đã ký kết và nhấn mạnh cam kết của Washington đối với các đồng minh trong khu vực.