Bản đồ khu vực quần đảo Trường Sa ở Biển Đông. Ảnh nhỏ: Bãi Hải SâmĐồ họa: N.Khanh - Ảnh: Reuters, NASA

Bắc Kinh đưa 5 tàu xâm nhập trái phép bãi Hải Sâm (tên tiếng Anh là Jackson Atoll) thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam (nhưng lâu nay Philippines chiếm giữ), nhằm ngăn chặn ngư dân các nước xung quanh vào đánh cá ở ngư trường này.

Bãi Hải Sâm có đường kính khoảng 11km, với 5 rạn san hô xếp vòng tròn.

Cắm dùi cả tháng qua

Báo Philippine Star dẫn lời một quan chức ngành ngư nghiệp Philippines cho biết Trung Quốc bắt đầu triển khai các tàu trên đến bãi Hải Sâm sau khi thấy một tàu cá của Philippines bị mắc cạn trong khu vực.

Bãi Hải Sâm là một rạn san hô vòng thuộc cụm Bình Nguyên của quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Bãi này nằm về phía bắc của đá Vành Khăn và cách đảo Vĩnh Viễn 12 hải lý (khoảng 22km) về phía nam.

Thị trưởng thành phố Kalayaan, tỉnh Palawan của Philippines Eugenio Bito-onon Jr nói các tàu của Trung Quốc đã xuất hiện ở đây khoảng một tháng qua. “Họ có nhiều tàu ở đó” - ông Bito-onon Jr nhấn mạnh.

Hãng tin Reuters còn dẫn lời một ngư dân Philippines kể lại các tàu nhỏ của Trung Quốc đã rượt đuổi ngư dân nước khác đang đánh bắt trong khu vực.

“Đó là những chiếc tàu màu xám và trắng của Trung Quốc, có khoảng bốn chiếc nằm ỳ trong phá nước nhằm ngăn chặn chúng tôi đánh bắt cá ở khu vực này” - ngư dân trên cho biết.

Quân đội Philippines khẳng định họ đã nhận thông tin về sự hiện diện của tàu Trung Quốc trong khu vực. Tuy nhiên, người phát ngôn Restituto Padilla cho biết quân đội nước này vẫn đang xác minh những thông tin trên.

“Chúng tôi biết có các tàu Trung Quốc di chuyển quanh khu vực quần đảo Trường Sa. Cũng đang có nhiều tàu của nước này ở khu vực bãi Cỏ Mây” - ông Restituto Padilla cho biết.

Trong diễn biến có liên quan, ngày 1-3 (theo giờ Mỹ), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cảnh báo Trung Quốc về hành vi “gây hấn” trên Biển Đông, bao gồm cả việc điều dàn phóng tên lửa ra đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

“Trung Quốc không được theo đuổi quân sự hóa trên Biển Đông. Những hành động cụ thể sẽ dẫn đến những hậu quả cụ thể” - ông cảnh báo trong một bài diễn văn tại CLB Thịnh Vượng ở San Francisco.

Điểm nóng Hoàng Sa

Giới chuyên gia an ninh nhận định quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam có khả năng trở thành một chiến trường mới “khắc nghiệt” trong cuộc chiến giành quyền kiểm soát Biển Đông giữa Trung Quốc đối với Mỹ.

Giới chuyên gia nước ngoài và của Trung Quốc đều cho rằng Bắc Kinh sẽ “không thỏa hiệp” về quần đảo Hoàng Sa mà nước này đang chiếm đóng trái phép.

Ông Trương Bảo Huy, chuyên gia về an ninh Trung Quốc ở Trường đại học Lĩnh Nam của Hong Kong, nhận định Bắc Kinh có thể sẽ hành động nhanh và cứng rắn đối với bất kỳ động thái nào mà nước này cho là “khiêu khích” ở quần đảo Hoàng Sa.

Bằng chứng là từ khi Mỹ đưa tàu khu trục USS Curtis Wilbur tiến gần đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa, Trung Quốc ngay lập tức thị uy bằng cách triển khai hệ thống tên lửa HQ-9 rồi tái triển khai máy bay chiến đấu đến đảo Phú Lâm.

Trung Quốc cũng sẽ tiếp tục dùng chiêu không chịu thừa nhận quần đảo Hoàng Sa là khu vực đang tranh chấp.

Chuyên gia Học Lực thuộc Viện Xã hội học Trung Quốc mới đây còn cho rằng Bắc Kinh đang muốn áp dụng chiến lược áp dụng ở quần đảo Hoàng Sa sang cho quần đảo Trường Sa, nơi mà Bắc Kinh đang xây dựng bồi đắp trái phép ít nhất bảy thực thể nhân tạo.