Ông Trump vẫn chưa phá được thế bế tắc trong vấn đề bức tường biên giới - Ảnh: REUTERS

Nhiệm kỳ tổng thống của vừa được đánh dấu tròn 2 năm bằng sự kiện không mấy vui vẻ: tình trạng chính phủ liên bang Mỹ đóng cửa bước sang ngày thứ 30.

Trong bài phát biểu được phát đi trực tiếp từ Nhà Trắng rạng sáng 20-1 (giờ Việt Nam), ông Trump đã cam kết sẽ không trục xuất những người vượt biên lậu khi còn nhỏ, hay còn gọi là "Dreamer" và những người trốn chạy bạo lực, xung đột được hưởng quy chế bảo vệ tạm thời ở Mỹ (TPS).

Đổi lại, ông kêu gọi phe Dân chủ tại Quốc hội thông qua ngân sách cho hàng rào thép dọc biên giới Mỹ - Mexico.

"Thỏa hiệp lưỡng đảng"

Trong nỗ lực mới nhất nhằm chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ, ông Trump đã đánh vào hai vấn đề các nghị sĩ Dân chủ luôn đòi hỏi song gặp phải bất đồng với chính quyền và phe Cộng hòa trước đây.

Nhà Trắng gọi đề xuất mà tổng thống đưa ra là "giải pháp mang tính lưỡng đảng". Trong đó chính quyền Trump cam kết sẽ không trục xuất 700.000 Dreamer, phần lớn trong số đó đến từ Mỹ Latin và cho phép họ làm việc tại nước Mỹ.

Tương tự, khoảng 300.000 người trong diện TPS sắp hết hạn sẽ được ở lại Mỹ thêm 3 năm, trong lúc chờ Quốc hội Mỹ đưa ra một chính sách nhập cư toàn diện hơn.

Đổi lại động thái mang tính nhượng bộ này, ông Trump muốn phe Dân chủ nhanh chóng gật đầu với số tiền hơn 8,5 tỉ USD để "giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo và an ninh ở biên giới phía nam", trong đó 5,7 tỉ USD dành cho việc xây thêm các hàng rào thép dọc biên giới với Mexico.

Quyền chánh văn phòng Nhà Trắng Mick Mulvaney khẳng định giải pháp tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để lấy tiền quốc phòng xây bức tường biên giới mà không cần thông qua Quốc hội vẫn nằm trên bàn làm việc của ông Trump, song đó không phải là lựa chọn ưa thích của tổng thống.

Ngay sau bài phát biểu của ông Trump, lãnh đạo phe đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã lên tiếng ca ngợi, gọi kế hoạch của tổng thống là "đề xuất táo bạo để mở cửa chính phủ, bảo vệ an ninh biên giới và là cách tiếp cận lưỡng đảng để giải quyết các vấn đề nhập cư hiện tại".

Một người phát ngôn của ông McConnell cho biết ông sẽ thúc đẩy Thượng viện thông qua kế hoạch của ông Trump trong tuần tới.

Con tin của chính quyền

Tuy nhiên, đáp lại toàn bộ đề xuất của Tổng thống Trump, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi - một nhân vật của Đảng Dân chủ - nói thẳng sẽ không bàn tới vấn đề nhập cư đến khi nào chính phủ mở cửa.

Bà Pelosi cho rằng đề xuất của ông Trump là "không thể chấp nhận được", chưa đủ để đảm bảo sự chắc chắn cho cuộc sống của hơn 1 triệu người và chắc chắn sẽ không được thông qua tại Hạ viện do phe Dân chủ kiểm soát.

"Những người trong Nhà Trắng đang tự thương lượng với nhau để giải quyết mớ xà bần do ông Trump tạo ra và không hề tham khảo ý kiến của phe Dân chủ. Tổng thống đang biến nhiều người thành con tin cho bức tường của ông ta" - một trợ lý nghị sĩ Dân chủ giấu tên nói với tờ The Hill.

Các nghị sĩ Dân chủ cho rằng những đề xuất bảo vệ Dreamer là quá khiêm tốn, không đúng với các yêu cầu mà phe này luôn đấu tranh, bao gồm việc cấp quyền công dân cho hơn 700.000 người này, nên họ sẽ không chấp nhận kế hoạch của tổng thống.

TTO - Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa đề xuất một thỏa thuận về di trú để chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ một phần đã diễn ra 29 ngày qua.