Ông Tất Thành Cang

* Thưa ông, những ngày qua nhiều bạn đọc báo Tuổi Trẻ cũng như dư luận bày tỏ bức xúc và không hài lòng với cách trả lời của Sở Giao thông vận tải xung quanh loạt bài viết “Xe buýt: hành khách ảo, trợ giá thật”...

- Trước hết với tư cách giám đốc Sở Giao thông vận tải TP.HCM, tôi rất cảm ơn người dân, các nhà khoa học góp ý về mạng lưới giao thông đường bộ, đường thủy, môi trường đô thị, hoạt động vận tải. 

Sở dĩ đến nay hạ tầng giao thông đô thị có những chuyển biến tích cực là do có sự quan tâm chỉ đạo và dồn sức đầu tư rất lớn của Thành ủy, HĐND và UBND TP đối với vận tải hành khách công cộng. 

Tuy nhiên, gần đây ngành GTVT đã bộc lộ những yếu kém về vận tải hành khách công cộng. Với tư cách là người đứng đầu Sở GTVT TP, quan điểm của tôi là cần nhìn thẳng vào sự thật để chấn chỉnh.

* Ông có thể nói rõ những thiếu sót của sở là gì?

- Một là, phương pháp quản lý, tổ chức hoạt động của Sở GTVT bộc lộ những bất cập trước tình hình phát triển về vận tải hành khách công cộng mà hệ quả là vai trò quản lý nhà nước của sở, sự điều hành của Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng đã không theo kịp.

Hai là, trong công tác quản lý, các bộ phận tham mưu của sở có lúc chủ quan với sản lượng hành khách đi lại tăng đều đặn qua các năm, lơ là việc tập trung suy nghĩ và tìm tòi những phương pháp mới nhằm nâng cao chất lượng phục vụ hành khách với quy mô ngày càng lớn.

Cụ thể như cách đây mười năm TP có 2.000 phương tiện (trong đó có hơn 1.300 xe buýt nhỏ), nay tăng lên gần 3.000 xe buýt (hầu hết là xe buýt tiêu chuẩn) và sản lượng hành khách đi lại từ 99.000 hành khách/ngày năm 2002, nay tăng lên gần 1,5 triệu hành khách/ngày. 

Điều này cho thấy khi số lượng xe và hành khách đi lại tăng cao thì đòi hỏi sở phải có phương thức quản lý mới để đáp ứng công tác quản lý và phục vụ yêu cầu đi lại của người dân.

Ba là, việc tổ chức kiểm tra, kiểm soát tiền trợ giá xe buýt của Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng chưa khoa học.

Trước những vấn đề nêu trên, với tư cách là người đứng đầu của ngành GTVT TP.HCM, với tinh thần cầu thị để tiếp thu, sửa chữa những khuyết điểm của ngành, tôi xin nhận trách nhiệm với lãnh đạo và nhân dân TP.

* Việc xé khống vé để hưởng ngân sách trợ giá đã diễn ra từ năm 2012 đến nay, liệu ông có biết việc này?

- Ngay khi mới về nhận nhiệm vụ làm giám đốc Sở GTVT vào cuối năm 2012, bản thân tôi rất quan tâm đến vận tải hành khách công cộng, trong đó có vấn đề trợ giá. 

Ngay cuối năm 2012, tôi đã chỉ đạo Thanh tra Sở GTVT phải thanh tra việc trợ giá xe buýt để từ đây khắc phục những yếu kém. 

Tuy nhiên, do thời gian làm việc còn quá ngắn nên việc chấn chỉnh tình hình chưa có chuyển biến tích cực.

Từ đầu năm 2012, với mục đích thúc đẩy các doanh nghiệp vận tải tích cực trong việc nâng cao chất lượng phục vụ hành khách nhằm thu hút ngày càng nhiều người dân sử dụng xe buýt, Sở GTVT đã chỉ đạo việc thực hiện thanh toán trợ giá có ràng buộc điều kiện về số lượng hành khách, thông qua hợp đồng đặt hàng trên từng chuyến cụ thể. 

Tuy nhiên, công tác dự báo, khảo sát để giao chỉ tiêu hành khách cho từng tuyến của Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng chưa sát với tình hình thực tế của từng tuyến, dẫn đến một số xe hoặc tuyến xe buýt xảy ra tình trạng xé khống vé nhằm đạt chỉ tiêu khoán sản lượng được giao. 

Như vậy, từ mục tiêu ban đầu là động viên, khuyến khích thì nay nảy sinh một số vấn đề như nêu trên. Đặc biệt là xảy ra ở những hợp tác xã nhỏ, quản lý theo mô hình dịch vụ hỗ trợ, không thực hiện việc quản lý tập trung.

Với sự việc xé khống vé, tôi cho rằng đó là hành vi sai trái, hành vi không trung thực và không thể bào chữa với bất cứ lý do gì. 

Trước mắt, tôi đã chỉ đạo phó giám đốc Sở GTVT Dương Hồng Thanh - người phụ trách khối vận tải - phải chấn chỉnh ngay các đơn vị vận tải xe buýt. 

Đồng thời trong tháng 8, Thanh tra Sở GTVT TP phải có kết luận về việc thanh tra Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng. 

Căn cứ vào kết luận thanh tra, ban giám đốc sẽ thảo luận để đánh giá những mặt yếu kém trong điều hành. Nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật sẽ chuyển qua cơ quan chức năng thực thi pháp luật. 

Đảng ủy, ban giám đốc sở sẽ xử lý nghiêm, không bao che những hành vi vi phạm của cán bộ Sở GTVT và Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng. 

Đây là những vi phạm làm tổn hại đến ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của ngành, lòng tin của nhân dân.

* Trước mắt, việc xử lý tình hình gian dối để hưởng ngân sách trợ giá xe buýt được thực hiện ra sao?

- Sở GTVT đã giao Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng phải rà soát lại từng tuyến xe buýt, tuyến nào bất hợp lý, có ít khách thì sẽ điều chỉnh, tuyến nào có đông khách cần phải tăng cường xe buýt. 

Bên cạnh đó sẽ cấu trúc lại các hợp tác xã theo hướng hình thành các hợp tác xã xe buýt có quy mô lớn, quản lý tiên tiến và hoạt động hiệu quả, thay vì hợp tác xã nhỏ lẻ manh mún như hiện nay. 

Không thể giao khoán cho Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng, đơn vị này phải được tổ chức thực hiện theo sự chỉ đạo của sở. 

Sở sẽ tăng cường kiểm tra, kiểm soát giám sát Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng. 

Qua đó, nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc của trung tâm này trong việc quản lý các đơn vị xe buýt và phát huy tốt việc sử dụng ngân sách trợ giá xe buýt.

* Hiện nay chỉ mới phát hiện một phần nhỏ về tiêu cực trong trợ giá xe buýt phổ thông, trong khi đó còn có thông tin cho biết có hiện tượng cấu kết về tiêu cực trong trợ giá xe buýt đưa rước học sinh và công nhân. Sở có biết chuyện này không?

- Thanh tra Sở GTVT đang thanh tra Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng theo chương trình, kế hoạch năm mà giám đốc sở phê duyệt. 

Bên cạnh việc thanh tra xe buýt phổ thông cũng sẽ làm rõ việc trợ giá xe buýt đưa rước học sinh và công nhân.

* Có ý kiến cho rằng nếu vẫn duy trì cơ chế bao cấp trợ giá xe buýt theo hình thức “xin cho” như hiện nay thì tình hình tiêu cực sẽ còn tiếp diễn. Ông nói gì về việc này?

- Theo kế hoạch, trong tháng 9-2013 chúng tôi sẽ nghe báo cáo tổng thể về vấn đề trợ giá này và đề xuất hướng xử lý trợ giá. 

Khi thực hiện, Sở GTVT sẽ mời Ban kinh tế - ngân sách HĐND TP tham gia với tư cách là cơ quan giám sát và góp ý về cơ chế trợ giá. 

Nếu TP còn tiếp tục thực hiện trợ giá xe buýt thì sở sẽ chọn cơ chế trợ giá xe buýt thế nào là tốt nhất. Từ đó chúng tôi sẽ tham mưu đề xuất cơ chế trợ giá mới với Thành ủy, HĐND và UBND TP.HCM. 

Theo tôi, để người dân đi xe buýt ngày càng nhiều và tạo thuận lợi cho người dân đi lại là phải được trợ giá đúng và hợp lý, tiền trợ giá phải được hỗ trợ đúng người đi xe buýt, chứ không phải là biện pháp tăng giá vé xe buýt.