Phiên tòa do thẩm phán Trần Thị Thu Hà làm chủ tọa.

Phóng to

Bị cáo Nguyễn Văn Khanh (ảnh chụp qua màn hình) - Ảnh: Minh Quang

Bị cáo Lê Văn Hiền (nguyên phó bí thư huyện ủy, chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng) bị xét xử về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Bốn bị cáo bị xét xử về tội “hủy hoại tài sản” gồm Nguyễn Văn Khanh - nguyên phó chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng; Phạm Xuân Hoa - nguyên trưởng Phòng TN&MT huyện Tiên Lãng; Phạm Đăng Hoan - nguyên bí thư Đảng ủy và Lê Thanh Liêm - nguyên chủ tịch UBND xã Vinh Quang.

Sau phần thủ tục, đại diện viện kiểm sát giữ quyền công tố đã công bố cáo trạng. Theo đó, ông Đoàn Văn Vươn được giao 2 khu đất để nuôi trồng thủy sản vào năm 1993 và 1997, sau đó bị UBND huyện ra quyết định thu hồi.

Do không đồng ý với quyết định của UBND huyện nên ông Vươn đã khởi kiện ra TAND huyện Tiên Lãng yêu cầu hủy bỏ quyết định thu hồi diện tích đất 19,3ha. TAND huyện Tiên Lãng xét xử và tuyên giữ nguyên quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng.

Do ông Vươn không tự nguyện chấp hành quyết định thu hồi đất nên UBND huyện Tiên Lãng ban hành quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế thu hồi 19,3ha đã hết thời hạn sử dụng.

Sau đó, UBND huyện có kế hoạch tổ chức cưỡng chế thi hành, trong đó không nêu nội dung phá dỡ tài sản trên diện tích đất bị cưỡng chế.

Bị cáo Nguyễn Văn Khanh với tư cách là trưởng ban cưỡng chế chỉ đạo Phạm Xuân Hoa dự thảo một thông báo có nội dung phân công nhiệm vụ cho các lực lượng cưỡng chế và ông Khanh đã nhiều lần trực tiếp chỉnh sửa và đưa nội dung “tháo dỡ…” vào bản dự thảo.

Sau khi hoàn chỉnh, ông Khanh đã ký và ban hành thông báo ngày 28-12-2011, phân công nhiệm vụ cho từng tổ công tác cưỡng chế. Trong đó tổ 2 do Phạm Xuân Hoa làm tổ trưởng có nhiệm vụ tháo dỡ các rào, cổng, vật cản trở mở lối đi vào khu vực đầm.

Ngày 5-1-2012, sau khi xảy ra vụ chống đối của gia đình ông Vươn, ông Khanh chỉ đạo Phạm Xuân Hoa đôn đốc lực lượng tháo dỡ dùng bừa sắt, xà beng, vồ gỗ… đập phá làm đổ nhà trông đầm, công trình phụ, đốt cháy lều trông đầm của gia đình ông Vươn.

Phóng to

Các bị cáo trước tòa. Ảnh chụp qua màn hình - Ảnh: Minh Quang

Tiếp đó, lực lượng cưỡng chế tiếp tục kiểm kê, niêm phong tài sản trong nhà ông Đoàn Văn Quý mang về UBND xã Vinh Quang bảo quản và ông Khanh ra lệnh cho Phạm Xuân Hoa cùng lực lượng cưỡng chế của tổ 2 phá dỡ nhà ông Đoàn Văn Quý.

Do ngôi nhà hai tầng được xây dựng chắc chắn, không phá dỡ được bằng dụng cụ thủ công nên ông Khanh đã chỉ đạo thuê máy xúc đến phá dỡ. Tổng số thiệt hại tài sản của gia đình ông Vươn, ông Quý do bị phá dỡ là trên 295 triệu đồng.

Đối với bị cáo Lê Văn Hiền, đại diện viện kiểm sát cáo buộc bị cáo này thiếu trách nhiệm để cán bộ dưới quyền là Nguyễn Văn Khanh cùng đồng phạm thực hiện việc hủy hoại tài sản của gia đình ông Đoàn Văn Vươn và Đoàn Văn Quý.

Tại phần xét hỏi, các bị cáo chỉ thừa nhận một phần hành vi phạm tội của mình. Bị cáo Khanh cho rằng việc phá dỡ là có chủ trương từ trước và tại các cuộc họp đã bàn về nội dung này nên bị cáo mới ký thông báo. Từ đó, các bị cáo đã tiến hành tháo dỡ lều trông đầm và tài sản khác trên diện tích đất bị cưỡng chế của ông Vươn.

Phóng to

Bị cáo Lê Văn Hiền tại tòa. Ảnh chụp qua màn hình - Ảnh: Minh Quang

Phóng to

Bị cáo Lê Thanh Liêm. Ảnh chụp qua màn hình - Ảnh: Minh Quang

Phóng to

Bị cáo Phạm Đăng Hoan. Ảnh chụp qua màn hình - Ảnh: Minh Quang

Phóng to

Bị cáo Phạm Xuân Hoa tại tòa - Ảnh chụp qua màn hình - Ảnh: Minh Quang

Bị cáo thừa nhận có một phần lỗi do khu vực cưỡng chế rộng nên không quán xuyến được hết. Bị cáo Khanh khai trước tòa không phải mình chỉ đạo việc thuê máy xúc để phá dỡ căn nhà hai tầng của ông Đoàn Văn Quý mà cho rằng xã nói cho xã thuê để cưỡng chế.

Tuy nhiên, bị cáo cũng thừa nhận việc gọi Vũ Văn Kết bảo đưa máy xúc đến, có giục đưa xuống nhanh nhưng không nói phá nhà. Bị cáo cũng cho biết cả hai khu nhà của ông Vươn, ông Quý bị phá sau khi xảy ra vụ chống đối.

Theo bị cáo Nguyễn Văn Khanh, bản thân ông cũng không muốn thực hiện việc cưỡng chế. Cụ thể, trong một phiên họp có đại diện Sở Tư pháp đã có ý kiến không đồng ý việc cưỡng chế này. Tuy nhiên, ông Khanh cho rằng do nghị quyết tập thể nên buộc phải thực hiện và đã ký thông báo.

Trong khi đó, các bị cáo Lê Thanh Liêm, Phạm Đăng Hoan đều chỉ rõ ông Khanh đã chỉ đạo việc chuẩn bị phương tiện, dụng cụ để cưỡng chế, tháo dỡ lều trông đầm, chuồng nuôi dê... trên diện tích nhà ông Vươn. Đồng thời ông Khanh là người chỉ đạo thuê máy xúc để tháo dỡ nhà của ông Đoàn Văn Quý.

Ông Hoan cho biết sáng 6-1 khi đến nơi thì thấy máy xúc đã tiến hành phá nhà. Sau đó bị cáo đã nhận thức rõ sai phạm của mình nên tự nguyện nộp 70 triệu đồng bồi thường.

Tương tự, các bị cáo Lê Thanh Liêm, Phạm Xuân Hoa cũng thừa nhận mình có một phần lỗi nên mỗi bị cáo tự nguyện nộp 70 triệu đồng để khắc phục hậu quả. Bị cáo Hoa cũng nhận trách nhiệm về việc phá dỡ công trình bán mái 1 tầng trong đầm của ông Vươn nhưng trách nhiệm trong việc đôn đốc thực hiện chứ không phải trong việc thực hiện phá nhà. Bị cáo Hoa khẳng định việc phá dỡ thực hiện theo chỉ đạo của ông Khanh.